139
(Standart Alətlər
Çubuğu)
10.
Formatting Toolbar
(Formatlama Alətlər
Çubuğu)
19.
Scroll Bars
(Sürüşdürmə
Çubuqları
Şəkil 6.
Excel
XP
proqram pəncərəsinin əsas hissələri
İşçi kitablar.
Excel XP
-də yaradılmış bir fayl
Excel
XP
məntiqi ilə bir işçi kitabdır
Workbook
(Книга-
Kitab). İşçi kitabın adını proqram pəncərəsinin
Title Bar (Заголовок-
Başlıq
Çubuğu)nda görə bilərsiniz (
Microsoft
Excel-Книга1
-
Microsoft
Excel
-
Book1 - Microsoft
Excel
-Kitab1). Yeni bir fayl yaratdığınız zaman faylı yaddaşa yazana qədər bu faylın adı
Book1
(
Книга1
-Kitab1) olacaqdır. Əgər bu adda bir fayl artıq mövcuddursa və açıqdırsa,
bu halda yeni bir fayl yaratmaq istədiyiniz zaman onun adı
Book2
(
Книга2
-Kitab2)
olacaqdır və s..
Digər
Office
proqramlarında da olduğu kimi
Microsoft
Excel XP
-də də eyni anda bir
neçə işçi kitab aça bilər və paralel olaraq işləyə bilərsiniz.
Excel XP
-ni işlədib hər hansı bir faylı açarkən, iç-içə yerləşmiş iki pəncərə
görünəcəkdir. Bunlardan altda olanı proqram pəncərəsi, üstdə, içəridə görünəni isə fayl
pəncərəsi adlanır. Əgər fayl pəncərəsini maksimum böyüdərsinizsə
Maximize (Свернуть
в окно
–Maksimum), fayl pəncərəsinin başlığı ilə proqram pəncərəsinin başlığı birləşərək
tək bir başlıq kimi görünəcəkdir.
Başlıq çubuğu üzərində yazılmış
Microsoft
Excel
XP
-
Book1
ifadəsi əslində iki ayrı
pəncərə başlığıdır. Proqram pəncərəsinin başlığı
Microsoft
Excel XP
, fayl pəncərsinin
(bizim halda işçi kitabın) başlığı isə
Book1
(
Книга1
-Kitab1)-dir.
Əgər fayl pəncərəsini bağlayarsınızsa, yalnız o anda üzərində işlədiyiniz işçi kitab
bağlanacaq, ancaq proqram pəncərəsi açıq qalacaqdır, yəni,
Excel XP
-dən çıxmayacaq-
sınız.
Əgər proqram pəncərəsini bağlayacaqsınızsa, bu,
Excel XP
-dən çıxmaq istədiyiniz
mənasına gələcəkdir.
Excel XP
-dən çıxmaq istədiyiniz zaman o anda açıq olan işçi
kitablar (yəni, fayl pəncərələri) bağlanacaqdır.
140
Bu işçi kitablar arasında, üzərində dəyişiklik edilmiş olanlar vardırsa,
Excel XP
bunları
yaddaşa yazıb-yazmayacağınızı soruşacaqdır. İşçi kitabların, yəni,
Excel XP
fayllarının
genişləndirməsi
.XLS, .XLC, .XLW, .XLM, .XLA, .XLT
olaraq qəbul edilir.
İşçi səhifələr.
İşçi kitabları təmsil edən fayl pəncərələrinin aşağı hissəsində yan-yana yerləşmiş və
üzərilərində
Sheet1 (Лист1-
Vərəqə1),
Sheet2 (Лист2
-Vərəqə2), ... və s. yazılmış düymələr
görəcəksiniz (şəkil 7.). Bu düymələrdən hər biri bir işçi səhifəyə uyğundur.
Şəkil 7.
İşçi səhifə düymələri
İşçi səhifələr yığımı işçi kitabı təşkil edir.
Excel XP
-nin daha öncəki variantlarında
(
Excel
4.0
və aşağısı) yaradılan hər bir fayl yalnız bir işçi səhifədən ibarətdir. Yəni, orada
Workbook
deyil, yalnız
Worksheet
yaratmaq mümkündür.
Excel
-in
5.0
və sonrakı variantlarında isə məntiq bir az dəyişir və çoxsəhifəli bir iş
mühitinin yaradılması lazım gəlir. Artıq bir faylın içərisində bir neçə işçi səhifə yarada
bilərsiniz ki, bunun da çox böyük əhəmiyyəti vardır.
Excel XP
- də görəcəyiniz işlər, başqa sözlə, hazırlayacağınız cədvəllər ümumilikdə
yalnız bir səhifədə görünməyəcək sayda və ölçüdə ola bilər. Məsələn, bir müəssisə müdiri
kimi müəssisənizin mədaxil və məxaricini aylıq və illik olaraq izləmək istəyirsiniz. Bu
zaman nə edərsiniz? Deyək ki, bunun üçün standart bir mədaxil/məxaric cədvəli
hazırlayıb, bunu standart bir forma kimi qəbul edərək hər ay üçün çoxalda bilərsiniz. Bu
halda
12
ədəd cədvəliniz olacaqdır. Təbii ki, bu
12
cədvəli eyni anda kompüterin
ekranında görmək mümkün deyildir. Əgər bu cədvəllərin hamısını bir səhifəyə
yerləşdirərsinizsə, bu halda aylar arasında hərəkət etmək üçün səhifə üzərində gəzməli
olacaqsınız (ekranı hərəkət etdirməklə) və bu da bir xeyli vaxtınızı aparacaqdır. Bu zaman
daha sadə yol seçə bilərsiniz. Hər aya aid olan cədvəli ayrı işçi səhifəyə yerləşdirməklə,
12
işçi səhifədən ibarət işçi kitab təşkil etmiş olursunuz. Hətta son olaraq bir də illik cədvəl
tərtib edə bilərsiniz. İşçi kitabın pəncərəsinin alt hissəsindəki səhifə düymələrinin adlarını
da Yanvar, Fevral, Mart, ..., Dekabr, İllik deyə dəyişdirə bilərsiniz. Beləliklə bir
cədvəldən, yəni, bir aydan digərinə keçməyiniz, ya da illik cədvəli görməyiniz daha da
141
asanlaşacaqdır. Bir cədvəldən digərinə keçmək üçün uyğun aya aid işçi səhifə düyməsini
sıxmağınız kifayətdir.
Bir işçi kitabda ən çox neçə işçi səhifə ola bilər? - Əslində elə bir məhdu-
diyyət yoxdur. Yarada biləcəyiniz işçi səhifələrin sayı kompüterinizin əməli yaddaşının
(
RAM
) həcmindən asılıdır. Yaddaş çatışmazlığı problemi olmadıqda ən çox
255
işçi səhifə
yarada bilərsiniz. Ancaq buna praktik olaraq ehtiyac olmadığını, yaddaşın hər zaman
məhdud olduğunu və heç bir vaxt
255
səhifəlik bir işçi kitabınızın olmayacağını yəqin
etmək olar. Bir işçi kitabda başlanğıcda
3
işçi səhifə olur.
İşçi səhifələr üzərində hansı əməliyyatları apara bilərsiniz? - Onların
adlarını, yerlərini dəyişdirə, yeni işçi səhifələr yarada, lazım olmayanları isə silə bilərsiniz.
Sətir və sütunlar.
Bildiyiniz kimi, cədvəllər sətir və sütunlardan ibarət olur.
Excel XP
-də görəcəyiniz
işlər əsasən cədvəllərlə bağlıdır. Qarşınızda sətirlərdən və sütunlardan ibarət geniş bir sahə
vardır. Bu sətir və sütunların kəsişdikləri yerlər də hücrələrdir
168
.
Bir işçi səhifədə neçə sətir və sütun vardır? -
Microsoft
Excel XP
işçi
səhifələrinin hər birində
65536
sətir və
256
sütun vardır. Sətir və sütunların sayını bir-
birinə vurduqda, bir işçi səhifədə
16777216
ədəd hücrə olduğu aydın olur. Ancaq bu
rəqəm Sizin üçün bir o qədər də əhəmiyyət kəsb etmir. Çünki heç bir vaxt
65536
sətirdən
və
256
sütundan ibarət bir cədvəl tərtib edəcəyiniz yəqin deyildir.
İşçi səhifədə hər sətrin bir nömrəsi və hər sütunun da bir adı vardır. Əslində istər
nömrə, istərsə də ad olsun, bunlar sətir və sütun başlıqları adlanır. İşçi sahə parametrlərini
dəyişdirərək sətir nömrələri və sütun adları əvəzinə başqa adlardan da istifadə edə
bilərsiniz.
Sətir nömrələri və sütun adları olmadan işinizi planlaşdırmağınız və nəzarət altına
almağınız mümkün deyildir. Hər hansı bir məlumatın səhifənin harasında olduğunu
müəyyən etmək və digər məlumatlarla əlaqələndirmək üçün bunlardan mütləq istifadə
etmək məcburiyyətindəsiniz.
Bir işçi səhifədə
256
sütun olduğunu bildirmişdik. Sütunlar hərflərlə adlandırılır. İlk
sütun A, sonrakı
B
, daha sonrakı
C
və s. kimi adlandırılır.
Z
sütunundan sonrakı sütunlar
168
xanalar
Dostları ilə paylaş: |