Işgüzar yazışmaların anlayışı, rolu və əhəmiyyəti


#18. Dilin semantik və praqmatik funksiyalarından düzgün istifadə



Yüklə 0,51 Mb.
səhifə15/45
tarix25.05.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#112822
növüYazı
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   45
İşgüzar yazışmalar imtahan (1)

#18. Dilin semantik və praqmatik funksiyalarından düzgün istifadə.
Dil komponentləri bunlar fonologiya, semantik, sintaksis və ya qrammatika və praqmatikdir. Bu dörd cəhət sayəsində dili faydalı edən mexanizmləri və insan ünsiyyəti üçün ən yaxşı metodu daha yaxşı öyrənmək və anlamaq mümkündür.İnsanlardakı dil, insanların bir sıra əlamətlərdən istifadə edərək ünsiyyət qurmağı və onları bədən hissləri ilə tutma qabiliyyəti olaraq təyin edilir. Bu əlamətlər jestlərdən və mimikrdən şifahi işarələrə qədərdir. Eynilə yazı qrafik işarələrdən ibarət olan dil sayılır. Hər kəsin əsas məqsədi qarşılıqlı əlaqə qurmaq və fikirlərini ifadə etməkdir. Dilin ümumi aspektləri - Əsrlər boyu dil haqqında müxtəlif nəzəriyyələr və dilin öyrənilməsinə fərqli yanaşmalar mövcud olmuşdur. Bu gün bütün mütəxəssislərin qəbul etdiyi bir sıra xüsusiyyətlər var.Bunların içərisində insanların çox gənc yaşlarından birinə sahib olmaq qabiliyyətini, heç kimin onlara birbaşa öyrətmədən də ad çıxara bilərik. Noam Chomsky-yə görə, uşaqlar oyandıqları hər saat yeni bir söz öyrənirlər.Bütün alimlərin razılaşdıqları başqa bir cəhət də danışıq dilinin böyük əhəmiyyəti. Uşaqlıqda təbii olaraq öyrənilənə ana dili deyilir.Eyni topluluqda, hər bir üzv eyni dil bacarıqlarına sahib olacaq, baxmayaraq ki, sonralar təhsil və mühit özünü ifadə etmək tərzində fərqlənir.Semantik-Semantik bir addım daha irəli gedir və fərqli səs birləşmələrinin, yəni sözlərin əldə etdiyi məna ilə məşğul olur. Bunlar dilin təməl vahidləridir. Fonologiyada olduğu kimi semantik də çox erkən inkişaf etməyə başlayır. Bir yaşında, uşaq sözlərin ünsiyyət qurmaq üçün istifadə olunduğunu bilir və 6 yaşına qədər yavaş-yavaş onları təkrar etmək qabiliyyətinə sahib olur. Bu sözlərin bir məna kəsb etməsi üçün insan ağlı onları mənalarının zehni təsvirləri ilə əlaqələndirir.Praqmatik- Dilin tərkib hissələrindən sonuncusu, hər birinin dilini başa düşmək üçün yaşadıqları cəmiyyətə uyğunlaşdırandır. Ümumiyyətlə üç fərqli bacarıqlara bölünür: Birincisi: faydalı etmək üçün dilin düzgün istifadəsi İkincisi: hər bir həmsöhbət ilə şəxsiyyətlərinə uyğunlaşaraq danışmağa xidmət edir. Yaşlı bir insana kiçik bir qardaşla eyni danışmırıqÜçüncüsü: bunlar danışarkən qarşı tərəfin bitməsini gözləmək və ya kolun ətrafında gəzməmək kimi təhsil qaydalarıdır.



Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   45




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə