İsmayıl Qarayev a ş İ q L ə R
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
104 nağılını korlayacaq. Bu nağıla yaxşı hazırlaşmaq üçün mənə ikinci görüşümüzə kimi möhlət verin. Təyyar nə «hə» dedi, nə də «yox». Təyyarın müəllimə acığı tutmuşdu. Bura nağıl danışmaq yeridirmi?! Gəmi səfərə çıxmalıdır, bu başlayıb çərənləməyə! Müəllim təsirli bir çıxış eləmək istəyirdisə, sözlərini qabaqcadan ölçüb-biçməli idi. Axı, o müəllimdir, hamı yaxşı danışmağı, tutarlı sözləri, hikmətli ifadələri müəllimlərdən eşidib öyrənməli deyilmi?! Müəllim ki, sözü uc-uca calaya bilməyəndə, danışığının əvvəl axırını fikirləşməyəndə ona nə deyəsən?! Təyyarın narazı, töhmətli baxışları müəllimə təsir etməmiş olmadı. Müəllimin alnında muncuqlanan tər, sifətinin qızarması onun utandığını göstərdi. Tələbə qızların biri müəllimə pıçıldadı: – Başınızı bəlaya saldınız. Müəllim qızın sözünə xəfif bir təbəssümlə cavab verib öskürdü: – Hörmətli dənizçilər, siz dənizdə qərq olanı xilas edib nəcib iş gördüyünüz qədər də inadkarsınız. Dənizçilərlə mənim bu günə qədər heç bir yaxınlığım olmayıb. Dəniz qəhrəmanlarını mənə kitablar tanıdıb. Bu əlbəttə qiyabi tanışlıqdır. Təkcə bugünkü görüşümüzlə də mən sizi tanıya bilmərəm. Bizim mənalı görüşlərimiz qabaqdadır. Yəqin ki, mən sizin macəralarla dolu fantastik həyatınızın bir çox cəhətlərini öz gözlərimlə görəcəm. Bu adi bir maraqdan doğan arzu deyildir. Məni bu səhərdən bəri özünə çəkən fədakarlığınıza bütün qəlbimlə vurulmuşam. Məqsədim bədiilikdən məhrum olsa da dünən gecəki təsadüfə bir sənədli əsər yazmaqdır. Mən bayaq dedim ki, cızma- qaraçıyam. Bu arzu məni dəfələrlə sizin gəmiyə gətirəcəkdir. Söz yox ki, boş vaxtlarımda da sizinlə səfərə çıxacam. Sahildən baxanda çox gözəl görünən dənizin sərt, əsəbi üzünü, dalğaların dəhşətli qaçış və nəriltisini öz gözlərimlə görüb, öz qulaqlarımla eşitməsəm təhlükə qarşısında qalan, siz həyat verdiyiniz o iki nəfər tələbəmizin başı üzərini alan ölümün amansızlığına oxucunu inandıra bilmərəm. Sənətkar qələminin qüdrəti onun təsvir etdiyi həyata nə dərəcədə bələd olmasından asılıdır. 105 Srağagün təcili yardım stansiyasında növbətçi idim. Məni təcili ağır xəstə yanına çağırdılar. Xəstə ikitərəfli sətəlcəm idi. Qızdırması qırxı keçirdi. Amma o sağlam adam kimi şən idi. Özü də mənim yardım göstərməyə getməyimdən narazı qaldı. Vəziyyətdən anladım ki, həkim çağırılmasından onun xəbəri yoxdur; bu qayğını ondan xəlvət arvadı göstərib. O dənizçi idi. Mən nə qədər dil tökdümsə də onu inadından döndərə bilmədim. Bir dənə ağbaşla özünü tamam-kamal sağaldacağından danışırdı. Mən ondan soruşdum ki, dənizçilərin hamısımı belə inadkardır? O dedi: – Ümumiyyətlə hə. Anadangəlmə də xasiyyət olarmı?! Dənizçilərdəki bu tərsliyi, – əslində inadkarlığı – dənizin qaba rəftarları doğurur. Dənizçi kobud və inadkar olmasa kortəbii qüvvələrin törətdiyi fırtınaların, qasırğaların qoynunda yaşaya bilməz. Babamın nağılı da belə bir qorxmaz adamla öz kölgəsindən ürkən qorxağın təsadüfi yol yoldaşı olub söhbətləşmələrindən danışır. Müsafirlər keçmiş günlərin birində piyada kəndə gəlirlərmiş. Minik yox imiş. Çox gedəndən sonra yorulub otururlar. Oturanacan onların söhbəti zəmanənin gərdişindən gedirmiş. Dincəlməyə başlayanda xurcunlu kişi müsahibinin harada işlədiyi ilə maraqlanır. – Dənizdə. – Dənizdə? – Bəli, dənizdə. – Rəhmətliyin oğlu, camaat düz yerdə başını zorla salamat saxlayır, sən də gedib özünə ucuz ölüm tapmısan. Dənizçi gülür: – Ölüm hər yerdə var. Xurcunlu kişi mömincəsinə deyir: – Əlbəttə Allahın altından heç yana qaçmaq olmaz. Ancaq bir var əcəl – Allah əmri, bir də var kəlləmayallaq – yan dəmirik. – Romantik həyatdır – deyə dənizçi xatırladığı bir hadisəni xurcunlu kişiyə nəql edir. Dənizçi hissə qapılıb matros vəzifəsində işlədiyi gəminin fırtına zamanı yolunu azaraq su altı qayalara çırpılıb dağıldığını, gəminin tədriclə batmağa başladığını, dənizçilərin dağ boyda dalğaların oynaşdığı dəniz üzərində kiçik bir qayığın ümidinə necə qaldıqlarını bütün 106 təfərrüatı ilə danışdıqca xurcunlu kişi titim-titim titrəyir. Qalxıb yollarına davam eləyəndə o ayaqlarını yerə yavaş basa-basa yeriyir. Sanki bu anacan tapdalayıb incitdiyi torpağın qədr- qiymətini indi bilir, yerin şikayətini indi eşidir, köhnə günahlarının bağışlanmasını mütiliklə ondan xahiş edir. Dənizçi onun qorxaqlığına gülür: – Səni dənizə haçan aparım? Xurcunlu kişi səksənir, yoldan yana sərpir, kənara çıxıb daşlı cığırla çox qorxaq, torpağa olan böyük bir ehtiramla yeriyir. O ayaqlarını yerə elə ehtiyatla qaldırıb qoyur ki, elə bil yol boyu düzülmüş yumurtaların sıx cərgəsi arasından keçir, əgər birini basıb sındırsa Sibirə göndəriləcəkdir. Dənizçi xurcunlu kişini dolamağa başlayır: – Şəhərə qayıdan kimi sənin adını dənizə yazdıracam. Dalınca qaradovoy göndərib səni gəmidə işlətməyə aparacaqlar . Xurcunlu kişi qayıdıb dənizçini qucaqlayır, ağlayır, yalvarır ki, bir inəyim var, mənlə gedək, onun boğazına çatı salıb sənin yedəyinə verəcəm, amma sənə and verirəm Allaha mənim adımı ora yazdırma. Dənizçi qəhqəhə çəkməkdən özünü zorla saxlayıb onu inandırmağa çalışır: – İnəyin mənim nəyimə lazımdır. Mən burada deyiləm, kəndə ona görə gəlirəm ki, sənin kimilərin adını öyrənib qaradovoya xəbər verim. Bu xəbərçiliyim üçün mən yüz tümən qızıl alacam. Xurcunlu kişi huşunu itirib yıxılır. Bizim ölümün ağzından diri çıxan tələbələrimizin danışdığına görə sizin Qəzənfər də şir ürəkli, aslan cəsarətli bir dənizçidir. Qəzənfərin ki nicat dairəsi götürüb dənizə atılmasını, xeyli məsafəni üzüb onların köməyinə necə gəlməsini söyləyəndə mən üzünü görmədiyim bu dəniz pələnginin şücaətinə heyran qaldım. Təyyar, müəllimin gözünün qabağına balaca bir kağız tutdu. Təyyar orada bu sözləri yazmışdı: «Müəllim, yükü boşaldıb qurtarmışıq, maşın hazırdır, gəminin bir saat səmərəsiz dayanması dövlətə doqquz min ziyan vurur. Mümkünsə qısa danışın.» Müəllim göz qapaqlarını endirməklə «baş üstə» – deyib qırmızı lentin üzərinə ağ hərflərlə «Əsl xilaskar» nidası nəqş edilmiş böyük gül çələngini qucağından götürdü. – Möhtərəm dənizçilər, tələbə və Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|