“İsrail-Fələstin münaqişəsi Oslo prosesindən sonra: yeni problemlər
Yüklə 0,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- HƏMAS-ın Mülki Strukturu
- HƏMAS liderləri
69
sonlandırmaktır. 158
HƏMAS İsrail'e qarsı müqavimətinə vurucu gücünü, hərbi quruluşlanması təşkil edir. Hərbi qanadın ən əhəmiyyətli yapılanmalarından biri olan İzzettin Qəssam Birlikləri bu vahidə baglıdır.309? Zzettin Qəssam Birlikləri 1991-ci ildə kurulmustur. 159 Hissəyə baglı üzvlərin İsrail tərəfindən deşifrə edilməməsi üçün nizamlı bir halda bulunmamaktadırlar. Ediləcək hərəkətlərdə hüceyrə məsulları özlərinə baglı üzvləri hərəkətə keçirməkdədir. Yalnız öz hüceyrəsinin üzvlərini hüceyrə məsulları tanımaqdadır. Ayrıca hərbi vahiddən iştirak edən təşkilat mənsubları, bir-birinin gerçək adlarıyla deyil, təhlükəsizlik və gizlilik çərçivəsində kod adlarıyla xatırlanmaqdadır. Kod adı istifadə məqsədi, tutulma anında kimsənin kimsəni ələ verməməsi üçündür. Kod adı istifadəsi yalnız savaşçılarla məhdud olub, təşkilatın liderləri öz adlarıyla anılmaktadır. 160
HƏMAS-ın Mülki Strukturu HƏMAS-ın vətəndaş təşkilat quruluşlanmasını siyasi bölüm, kəşfiyyat hissəsi, Sura Məclisi və son olaraq xalqa ictimai baxımdan müxtəlif xidmətlər verən qanadı olaraq 4 hissəyə ayırmaq mümkündür. 161
olaraq da adlandırılan yerdir. Səlahiyyətləri çox genişdir və kritik qərarlarda hissənin lideri Sura Məclisinə qatılaraq fikirlərini açıqlayır. İntifada illərini təşkilat bu bölümün hakimiyyətində idarə. Ayrıca ictimai yardımlara baxan qanadda bu bölümün kontrolündedir. 162
torpaqlarında HƏMASa simpatiya duyan hər kəs potensial kəşfiyyatçı
158 Первая хорошо организованная кампания гражданского неповиновения на Западном берегу реки Иордан и в секторе Газа («интифада» – 1) началась в декабре 1987 г. 159
ROY, Sara (2002b), “Why Peace Failed: An Oslo Autopsy,” Current History, 101/651:8–16.
160
Кассам абду Кассам. Сувар мин аль-Кудс. // Аль-Араби. – Апрель 2001, с. 21. 161
Мирский Г. Израиль и палестинцы: самый длительный конфликт // Мировая экономика и международные отношения. – 2001, № 4, с. 72. 162 Первая хорошо организованная кампания гражданского неповиновения на Западном берегу реки Иордан и в секторе Газа («интифада» – 1) началась в декабре 1987 г. 70
sayılmaqdadır. Bölümün ən əhəmiyyətli vəzifələrindən biri də İsrail kəşfiyyatına təşkilat içindən məlumat sızdıran üzvləri təsbit etməkdir. Fələstindəki çoxu təşkilatda kəşfiyyat üzərində vasvasılıqla durulmaktadır. 163
3- Sura Məclisi: HƏMAS-ın Şura Məclisi Təşkilatın beyni xüsusiyyətindədir. Məclis ümumiyyətlə liderin başçılığında toplanmaqdadır lakin təhlükəsizlik səbəbiylə lider katılamazsa, təlimatları şifahi və ya yazılı bir şəkildə yığıncağa iştirak edənlərə köçürülməkdədir. Yığıncaqlara liderin təsdiqiylə alınan qərarlar qəti və müzakirəsiz bir şəkildə yerinə gətirilir. Sura Məclisinə siyasi, kəşfiyyat və hərbi hissələrin idarəçiləri ilə bunların köməkçiləri, din ulemalarıyla təşkilatın irəli sürülür. 4- Sosial yardımlar Bölümü: Təşkilatın ehtiyacı olan kasıb Fələstin xalqına müxtəlif yardımlar olan qanadının. Siyasi hissənin idarəsindədir. İqtisadi vəziyyəti yaxşı olmayan tələbələri oxutmaq, bəzi xüsusi günlərdə yemək paylamaq,İsrail'e qarşı döyüşərkən ölən və ya şikəst qalan əsgərlərin ailələrinə baxmaq kimi yardımlar var. Bu vəziyyət təşkilata daha çox üzvün daxil olmasına səbəb olmaqdadır. BMT Mühacirlər Yüksək Komissarlığı belə Həmasın Qəzzada təsirli bir ictimai təşkilat olaraq qəbul etmektedir. 164
HƏMAS liderləri Bu hissədə HƏMAS qurucusu Şeyx Əhməd Yasin, təşkilatın bugünkü lideri Xalid Məşəl, yenə əhəmiyyətli adlardan Əbdüləziz Rantisi,İsmail Haniyə və İbrahim Gose'nin qısaca həyatları iştirak etməkdədir. Şeyx Əhməd Yasin: Seyh Yasin, 1937-ci ildə Fələstinin Əl-Cevra kəndində doğulmuşdur. Üç yaşındaykən atası ölən Yasin, 1948-ci ildə Yəhudilərin Fələstini işğal etmələri üzərinə ailəsiylə birlikdə Qəzzaya köç etmişdir. 1952-ci ildə Qəzzada təhsilini tamamladıqdan sonra eyni il
163
164
Мирский Г. Израиль и палестинцы: самый длительный конфликт // Мировая экономика и международные отношения. – 2001, № 4, с. 72. 71
üzmə əsnasında boyun sümüyünün qırılması səbəbiylə iflic olmuşdur. Bu vəziyyətinə baxmayaraq orta məktəbi və liseyi bitirmişdir. Liseyi bitirmesidir ardından bəzi elm adamlarından xüsusi dərs almışdır. Təhsilini tamamladıqdan sonra ögretmen olmustur. 165 1967-ci ildə İsail'in altı gündə kazandıgı böyük zəfərin ardından Fələstinin hamısının isgal edilməsi nəticəsində Fələstinlilər təşkilatlanmağa başlamışdır. Bu təşkilatlanmada Yasinin əhəmiyyətli rolu olmuşdur. Xüsusilə Yasin, Qəzzada İslam Mərkəzi qurmuşdur. Bu vəziyyət onun yaxşıca tanınmasına səbəb olmuşdur. İsrail,Yasinin mövqeyindən narahat olmuşdur. Bu səbəblə özü tez-tez polis tərəfindən sorgulanmıstır. 1984də İsrail Dövlətini yıxıb, yerinə İslam dövləti qurma işləri səbəbiylə 13 il həbsə məhkum edilmişdir. Lakin on ay sonra Fələstin və İsrail arasında varılan razılaşma nəticəsində əsir dəyişməsini gedilmiş və beləcə Seyh Yasin 1985-ci ildə həbsdən çıxmışdır. Yasin, Fələstin müqavimətinə gedərək ön plana çıxmağa baslamıstır. 166
Yasin üçün İntifada'nın basladıgı müddət bir dönüş nöqtəsi olmuşdur. Dekabr 1987-ci ildə Həmasın kurmus və liderliyini çıxardıb. İntifada'nın sürməsində təyin edici bir rolu olmuşdur. Təsirini gedərək artıran Yasini,İsrail 18 May 1989 tarixində yenidən tutuklamıstır. İsrail'in məqsədiİntifadayı dayandırmaq lakin İsrail istədiyi nəticəsində ala bilməmişdir; İntifada bu hadisə üzərinə daha da şiddətlənmişdir. Yasin, uzun bir iddia müddətindən sonra 16 oktyabr 1991-ci il tarixində ömür boyu həbsə məhkum edilmişdir. İsrail, Yasin'le bazarlıq etmək istemistir. İsrail'i tanıması və FAT iləimzalanan muxtariyyət razılaşmasına müsbət baxdığını şərhi qarşılığında sərbəst buraxma təklifini təqdim etmiş, lakin bunu Yasin qəbul etməmişdir. Bunun üzərinə İsrail, özünü tanımağı çıxarmış yalnız muxtariyyət razılaşmasına müsbət baxdığını şərhini istəmiş ancaq Yasin bunu da reddetmistir. 167
Yasin təxminən səkkiz ildən çox bir müddətİsrail həbsxanalarında məhbus qaldıqdan sonra 30 Sentyabr 1997 tarixindəİsrail tərəfindən sərbəst
165
7 Шихерев П.Н. Функции, роли и возможности третьей стороны // Современная конфликтология в контексте культуры мира. – М., 2001, с. 59. 166
167
Шихерев П.Н. Функции, роли и возможности третьей стороны // Современная конфликтология в контексте культуры мира. – М., 2001, с. 59. Yüklə 0,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|