HESABAT
İSTEHSALATDA BƏDBƏXT HADİSƏ VƏ PEŞƏ XƏSTƏLİKLƏRİ NƏTİCƏSİNDƏ
PEŞƏ ƏMƏK QABİLİYYƏTİNİN İTİRİLMƏSİ HALLARINDAN İCBARİ SIĞORTA
2
Ümumi redaktə və tərtibat: Sahib Məmmədov
Monitorinq
hesabatı
Vətəndaşların
Əmək
Hüquqlarını Müdafiə Liqası tərəfindən həyata
keçirilən və Hollandiya hökumətinin maliyyə vəsaiti
hesabına Avrasiya Əməkdaşlıq Fondu tərəfindən
maliyyələşdirilən “Ədalətli və əlverişli əmək şəraitinin
təmin olunması” layihəsi çərçivəsində hazırlanmışdır.
Bu hesabat, Avrasiya Əməkdaşlıq Fondu tərəfindən həyata
keçirilən və Niderland Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən
dəstəklənən Hüququn Üstünlüyü və Demokratiyanın Təşviqi
Proqramı çərçivəsində hazırlanıb.
Avrasiya Əməkdaşlıq Fondu bu hesabatın məzmununa görə
məsuliyyət daşımır. Burada yerləşdirilən məlumatlar heç
bir halda Avrasiya Əməkdaşlıq Fondunun və ya proqramı
maliyyələşdirən donorun rəsmi mövqeyi kimi qəbul
edilməməlidir.
This report was created in the framework of Promoting Rule
of Law and Democratization Program realized by the Eurasia
Partnership Foundation with the financial support of the
Netherlands Ministry of Foreign Affairs.
Eurasia Partnership Foundation is not responsible for the
content of this report. The information provided here does
not necessarily reflect the position of Eurasia Partnership
Foundation or its donors.
İSBN: 978-9952-8088-0-3
©
Avrasiya Əməkdaşlıq Fondu
©
Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası
HESABAT
İSTEHSALATDA BƏDBƏXT HADİSƏ VƏ PEŞƏ XƏSTƏLİKLƏRİ NƏTİCƏSİNDƏ
PEŞƏ ƏMƏK QABİLİYYƏTİNİN İTİRİLMƏSİ HALLARINDAN İCBARİ SIĞORTA
3
MÜNDƏRİCAT
Metodologiya ................................................................................................................. 5
Xülasə ............................................................................................................................. 5
1.İSTEHSALATDA BƏDBƏXT HADİSƏLƏR VƏ PEŞƏ XƏSTƏLİKLƏRİ
NƏTİCƏSİNDƏ PEŞƏ ƏMƏK QABİLİYYƏTİNİN İTİRİLMƏSİ HALLARINDAN
İCBARİ SIĞORTA
1.1.İcbari sığortanın məqsədi .......................................................................................... 7
1.2.İcbari sığorta üzrə ödənişlər ...................................................................................... 7
1.3.İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək
qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta olunanlar ........................................... 7
1.4.İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə
əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta bağlamaq
vəzifəsi daşıyanlar (Sığortalılar) .....................................................................................8
1.5. Sığorta olunanlar və onların iqtisadi fəaliyyət növləri üzrə kateqoriya və
risk qruplarına bölünməsi .............................................................................................. 8
1.6.Məşğulluğa dair ölkə üzrə göstəricilər .................................................................... 16
1.7.Formal Əmək Sektoru üzrə göstəricilər .................................................................. 17
1.8.Ödənişlər üzrə göstəricilər ...................................................................................... 21
1.9. Qeyri Formal əmək sektoru üzrə vəziyyətin ümumi təhlili ................................... 22
1.10. İkili (qara) mühasibat sistemi və işçilərin icbari sığortası ilə bağlı olan problem ... 23
1.11. İcbari sığortaya cəlb olunmayan əsas qruplar ...................................................... 24
1.12. İcbari sığorta üzrə Qanunvericiliyin tətbiqinə mane olan səbəblər ....................... 24
1.13. Tövsiyələr ............................................................................................................ 26
2. İŞ YERLƏRİNDƏ ƏMƏYİN MÜHAFİZƏSİNİN TƏMİN OLUNMA VƏZİYYƏTİ
2.1. İş yerlərində təhlükəsizlik texnikası qaydalarına əməl olunma norma
və qaydaları üzrə aparılan müşahidələrə dair göstəricilər ............................................. 28
2.2. Müşahidələr aparılan müəssisələrin seçim kriteriyaları .........................................32
2.3. Müşahidələr aparılan müəssisələrdə vəziyyətin öyrənilməsı üçün
tətbiq olunan metodlar ...................................................................................................32
2.4. Dövlət və ictimai nəzarətin effektivliyinin artırılmasına yönələn tədbirlər ........... 32
2.5. İstehsalatda baş verən bədbəxt hadisələr və peşə xəstəliklərinin dinamikası ......... 33
2.6. Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti tərəfindən təhqiqatı aparılmış istehsalatda
baş vermiş bədbəxt hadisələrə dair məlumat ............................................................... 33
2.7. Əməyin Mühafizəsi və istehsalat risklərinin azaldılması sahəsində dövlət siyasəti ... 34
2.8. İstehsalatda bədbəxt hadisə və peşə xəstəliklərinə şərait yaradan əsas səbəblər .... 40
2.9.Tövsiyələr ................................................................................................................ 41
3. ƏLAVƏLƏR ............................................................................................................. 44