Journal of selcuk communication

TOPLUMSAL CİNSİYET VE SİNEMAYA YANSIMASI: YENİDEN ÇEKİMLER 
ARACILIĞIYLA JAPON VE AMERİKAN SİNEMALARINDA KADININ TEMSİLİNE       
BİR BAKIŞ 
Zeynep Çetin Erus

 - Hasan Gürkan

 
 
ÖZET 
Bu  araştırmada  son  dönemde  çekilen  Japon  korku  filmleri  ile  bunların  Hollywood  tarafından 
gerçekleştirilen yeniden çekimleri karşılaştırılarak, Doğu ve Batı kültürlerinde toplumsal cinsiyet 
kavramı çerçevesinde kadına yaklaşımdaki benzerlikler ve farklılıklar incelenmektedir. Ele alınan 
filmler 1998’de Hideo Nakata tarafından çekilen Halka (Ringu) ve 2003’te yine aynı yönetmenin 
çektiği  Karanlık  Sular  (Honogurai  mizu  no  soko  kara)  filmleri  ile  söz  konusu  filmlerin  sırasıyla 
2001  ve  2005  yıllarında  Gore  Verbinsky ve  Walter  Salles  tarafından  yönetilmiş  olan  Hollywood 
sinemasındaki  yeniden  çekimleridir  (Ring  ve  Dark  Water).  Çalışmada  korku  filmleri  üzerinden  
kadının toplumsal hayatta değişen rolü ile ilgili muhafazakar çekincelerin ve küreselleşmenin ve 
modernleşmenin  yaklaştırdığı  değişik  kültürlerde  kadının  özgürleşme  sürecine  farklı  bakışların 
tartışılması amaçlanmıştır. Bunun için konu toplumsal cinsiyet bağlamında incelenerek filmlerdeki 
ana kadın karakterlerin temsil edilme biçimleri feminist bakış açısıyla karşılaştırılmıştır. Çalışma-
da incelenen filmler özel güçlere sahip kadının canavara dönüşmesi ve yalnız kadının çocuk yetiş-
tirmekteki yetersizliği gibi muhafazakâr temaları işlemektedir. Her iki filmde de, korku filmlerinde 
sıklıkla gözlemlendiği üzere, güçlü ve geleneksel rol ve konumundan uzaklaşan kadınların olumsuz 
olaylarla  özdeşleştirilmesi  sözkonusudur.  Bununla  birlikte  özellikle  de  kadının  özgürleşmesi  ve 
bunun  sonucunda erkeğin  oynadığı  rol açısından iki  film  farklılaşır  ve  Japon  çevrimi  değişimde 
sorumluluğun bir kısmını erkeklerin kadınları geleneksel rollerde tutmaktaki yetersizliğine bağlar.
 
 
Anahtar  sözcükler:  Toplumsal  cinsiyet,  muhafazakârlık,  kadının  sunumu,  Japon  ve  Hollywood  korku 
fimleri  
GENDER AND ITS REFLECTION IN CINEMA: A LOOK AT THE WOMEN 
REPRESENTATION IN JAPANESE AND AMERICAN CINEMA’S THROUGH 
REMAKES 
ABSTRACT 
This  article  aims  to  analyze  similarities  and  differences  in  perception  of  women  from  the 
perspective  of  social  gender  in  Eastern  and  Western  cultures  through  a  comparison  of  recent 
Japanese horror films and their remake by Hollywood. Films considered in this study are Ringu 
(Ring,  1998)  and  Honogurai  mizu  no  soko  kara  (Dark  Waters),  both  directed  by  Hideo  Nakata, 
and their Hollywood remakes directed by Gore Verbinsky in 2001 and by Walter Salles in 2005 
respectively.  This  is  expected  to  provide  a  discussion  on  changing  gender  roles  in  society  and 
conservative  concerns  about  it  through  horror  films.  It  would  also  provide  a  look  at  how  these 
perceptions  differ  or  are  similar  in  different  cultures  in  the  modern  world  where  cultures  gets 
closer through globalization. For that aim films are analyzed from the perspective of social gender 
and main characters in film are compared with a feminist approach. Analyzed films are based on 
themes of a strong women becoming a monster and inability of single mother raising a kid. Both 
the  American  and  the  Japanese  versions  relate  women’s  liberation  in  modern  world  and  her 
separation from  traditional  roles to negative  developments.  Films  do  differ,  in  turn, in how  they 
perceive the role of men in this transformation, with Japanese version putting part of the blame on 
men who failed to keep women in their traditional roles. 
Keywords:  Social  gender,  conservatism,  representation  of  women,  Japanese  and  Hollywood  horror 
films 
                                                   

 Doç. Dr., Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi 

 İstanbul Üniversitesi SBE Doktora Öğrencisi 
 

---

Toplumsal Cinsiyet ve Sinemaya Yansıması… (206-217) 
 
 
 
207
GİRİŞ 
1990’lı  yılların  ikinci  yarısında  Japon  korku 
filmleri  önce  Japonya’da ardından  da  uluslara-
rası  ölçekte  önemli  sayıda  seyirciye  ulaşmayı 
başarmıştır.  1998  yılında  Halka  ile  başlayarak 
bu filmlerin Hollywood çevrimleri yapılmış ve 
bunlar  da  yüksek  gişe  gelirleri  getirmiştir.  Bu 
makalede  söz  konusu  filmlerden  iki  tanesi, 
Halka  (Ringu)  ve  Karanlık  Sular    (Honogurai 
mizu  no  soko  kara)  incelenerek  Japonya  ve 
ABD  çevrimlerinde  kadının  temsili  karşılaştır-
malı olarak ele alınacaktır. 
Çalışmada  filmlere,  erkek  ya  da  kadın  olmaya 
toplumun  ve  kültürün  yüklediği  anlamları  ve 
beklentileri  ifade  eden  toplumsal  cinsiyet  kav-
ramı  çerçevesinde  yaklaşılacaktır.  Toplumsal 
cinsiyet  olgusu,  gündelik  yaşamı  düzenleyen 
aile,  ekonomi,  hukuk,  politika  gibi  toplumsal 
örgütlenmelerde  yapılanır,  kadın  ve  erkeğe 
atfedilen  rolleri  toplumun  görmek  istediği 
şekilde  ve  var  olan  ideoloji  doğrultusunda 
tanımlar.  Söz  konusu  roller  durağan  olmayıp 
zaman içinde sürekli olarak değişime uğramak-
tadır.  Filmlerin  incelenmesinde  yoğunlaşılacak 
öğe  ise  geçtiğimiz  yüzyıl  içinde  radikal  bir 
şekilde  değişen  kadının  ailedeki  ve  toplumsal 
hayattaki  yeri  algısının  muhafazakâr  olmakla 
bilinen korku filmlerine yansıması olacaktır. 
Korku  filmleri  genelde  takındıkları  muhafaza-
kâr  tutum  açısından  kadının  konumu  ile  ilgili 
algıyı  ele  almakta  önemli  bir  kaynak  olmakta-
dır.  Kadının  özgürleşmesi  açısından  korku 
filmlerinin  toplumun  gerisinden  geldiğini  söy-
lemek yanlış olmaz. Bu anlamda korku filmle-
rini  ele  almak  kadının  toplumsal  hayatta  deği-
şen  rolü  ile  ilgili  muhafazakâr  çekincelerin 
neler olduğu konusunda önemli ipuçları verebi-
lir.  Bu  yaklaşımı,  biri  ABD  diğeri  Japonya’da 
çekilmiş  iki  film  çerçevesinde  ele  almak  ise 
küreselleşmenin  ve  modernleşmenin  yaklaştır-
dığı  değişik  kültürlerde  kadının  özgürleşme 
sürecine  bakışın  farklarını  tartışma  olanağı 
vermektedir. 
Çalışmada  ele  alınan  filmler  kadının  konumu 
ile ilgili iki konuyu incelemeye olanak vermek-
tedir.  Halka  (Ringu/The  Ring)  (1)  korku  film-
lerinde  sıkça  görülen  ‘canavar  kadın’  teması 
çerçevesinde  gelişir.  Kadınlar  korku  filmlerin-
de  toplumsal  sınırların  dışına  çıktıklarında 
sıklıkla  canavar  imgesi  ile  özdeşleştirilirler. 
Her iki çevrimde de yaşları değişmekle birlikte 
kadınlar  kötülüğün  kaynağıdır.  Karanlık  Sular 
(Honogurai  mizu  no  soko  kara/Dark  Water) 
filmi ise yalnız başına çocuk  yetiştirmeye çalı-
şan  ve  bu  konuda  yetersiz  kalan  kadın/anne 
teması üzerine inşa edilmiştir.  
İki  filmin  ABD  ve  Japon  çevrimlerinde  ortak 
olarak  gözlemlenen  öğelerin  yanı  sıra  önemli 
farklar  da  bulunmaktadır.  Bunlar  içinde  belki 
de  en  önemlisi  erkeklerin  yeridir.  Japon  çevri-
mini erkeklerin toplumsal cinsiyet bağlamında-
ki  rollerini  yerine  getirmediğini,  kadınlar  üze-
rinde  yeterli  kontrol  sahibi  olamadıklarını  ve 
bunun  da  kadınların  canavarlaşmasına  veya 
yetersiz  anneler  haline  gelmelerine  yol  açtığı 
şeklinde  yorumlamak  mümkündür.  ABD  çev-
rimlerinde  ise  kötülüklerin  belli  bir  sebebi 
yoktur,  erkekler  geri  plandadır,  kadınların 
toplumsal rolleri olumsuz şekilde değişmiştir. 
Takip eden bölümlerde önce toplumsal cinsiyet 
kavramı,  bunun  ABD  ve  Japonya’da  kadına 
yüklediği  anlam  ve  korku  filmlerinde  muhafa-
zakârlık temaları ele alınacak, ardından filmle-
rin karşılaştırmalı bir incelemesi yapılacaktır. 
1. TOPLUMSAL CİNSİYET 
Toplumsal cinsiyet, kadın ya da erkek olmanın 
biyolojik  yönünü  ifade  eden  cinsiyet  terimin-
den  farklıdır.  Cinsiyet  fizyolojik,  biyolojik  bir 
farklılık  iken,  toplumsal  cinsiyet  erkek  ya  da 
kadın  olmaya  toplumun  ve  kültürün  yüklediği 
anlamları ve beklentileri ifade eden kültürel bir 
yapı olup genellikle bireyin biyolojik yapısı ile 
ilişkili  bulunan  psikolojik  özelliklerini  de içer-
mektedir. Literatürde toplumsal cinsiyet, kısaca 
bireyi  kadınsı  (feminen)  ya  da  erkeksi 
(maskülen) olarak kategorize eden psiko-sosyal 
özellikler  şeklinde  tanımlanmıştır  (Rice  1996: 
5).  
‘Toplumsal  Cinsiyet’  ve  ‘cinsiyet’  konularını 
sosyolojiye  kazandıran  Ann  Oakley’e  göre, 
toplumsal  cinsiyet  erkeklik  ile  kadınlık arasın-
daki  biyolojik  farklılığa paralel  olarak  toplum-
sal  hayattaki  eşitsiz  bölünmeye  gönderme 
yapmaktadır.  Dolayısıyla  toplumsal  cinsiyet, 
kadınlar  ile  erkekler  arasındaki  farklılıkların 
toplumsal düzlemde kurulmuş yönlerine dikkat 
çekmektedir  (Marshall  1999:  98).  İçinde  yaşa-
nılan toplum, kadına ve erkeğe hem farklı dav-
ranmakta  hem  farklı  anlamlar  yüklemektedir. 

---