KapitaliZMƏ
Yüklə 192,44 Kb. Pdf görüntüsü
|
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz idi. Bu gün tam 50 milyon səhifə var.” 109 Bu baxımdan Bill Clintonla Bill Gatesin dostluğu heç də təsadüfi qarşılanmama‐ lıdır. Lakin Bushun prezident seçilməsi ilə birlikdə informasiya çağı ilə bağlı müzakirələr arxa plana keçdi. 11 sentyabr hadisə‐ ləri baş verdi. Harada neft varsa Bush administrasiyasının diq‐ qəti oraya yönəldi. O cümlədən Azərbaycana da diqqət artırıl‐ dı. Təbii ki, bu diqqət Qarabağ Probleminin həlli istiqamətində deyil, ölkədə sabitliyi qoruyaraq qərb neft şirkətlərinin rahat fəaliyyətinə yönəlmişdi. Azərbaycan hökumətinin bu maraq‐ lardan Qarabağ probleminin həllində istifadə etməsi isə elə də asan olmayacaq. ABŞ, nə qədər ki, İraqın neft ehtiyatlarına nə‐ zarəti ələ keçirə bilməmişdi orada demokratiya, insan haqları və sərbəst bazar iqtisadiyyatı istəyirdi. İndi isə orada da daha çox sabitlik istəyir. Prezident Bush Amerikanın neft və silah burjuaziyasının təmsilçisidir. O, Texasdakı Harken neft şirkətinin rəhbəri olub. Prezidentin köməkçisi Dick Cheney də öz növbəsində Halli‐ burton Co. ilə Schlumberger Ltd. neft şirkətlərində İcraçı Di‐ rektor vəzifəsini icra edib. Eyni zamanda indiki Ağ Ev admi‐ nistrasiyasında silah sənayesinin nümayəndələri də təmsil olu‐ nub. Nobel Barış mükafatı sahibi Oscar Ariasa görə: “ABŞ‐ın de‐ mokratik olmayan ölkələrə silah ixracı ciddi artım göstərmək‐ dədir. ABŞ‐da silah sənayesi federal hökumətdən artan ölçüdə subvensiya almaqdadır.” “Bu gün ABŞ‐da bir kompüter almaq üçün gününüzün yarısını ayırmalısınız. Silah almaq istəsəniz isə yarım saat vaxt ayırmanız yetərlidir.” Texas Üniversitetindən Professor Robert Jensenə görə, İraq savaşı, “Bushun, Ramsfeld və Chenneyin savaşı” idi. O, prezi‐ 109 “Remarks by the president at world economic forum”, http://canberra.usembassy.gov/hyper/2000/0131/epf101.htm, (01.03.2006). ‐ 99 ‐ İlkin Sabiroğlu dentin köməkçisinin və müdafiə nazirinin neft şirkətləri və si‐ lah sənayesi şirkətlərindən gəldiklərini xüsusi vurğulayaraq, savaşdan ən qazanclı çıxan qrupların da bu şirkətlər olduğunu qeyd edib. İraq, dünya neft rezervlərinin 10.7 faizinə sahibdir. Əbəs yerə bu iki lobbi Bushun bir neçə yüz səs fərqilə və məh‐ kəmə qərarıyla qazandığı prezident seçkilərinə 120 milyon dollar maliyyə dəstəyi təşkil etməmişdilər. Labirintdən çıxış yolu nədir? Qərb kapitalizmi üçün digər ölkələrdə demokratiya, yalnız öz maraqları ilə üst‐üstə düşdüyü zaman əhəmiyyətlidir. Ümumiyyətlə, neft sektoruna yönələn xarici kapital mahiyyət‐ cə bilgi çağının xüsusiyyətlərini özündə ehtiva edən xarici ka‐ pitaldan fərqlənir. Mütəxəssislər dünyadakı mövcud neft re‐ zervlərini və illik istehsal‐istehlak miqdarlarını əsas alaraq nef‐ tin 40 il sonra tükənəcəyini qeyd edirlər. Azərbaycan çağdaş dünyadan hələ 40 il də təcrid olunmaq istəməyirsə bilgi çağı‐ nın kapitalını cəlb eləmək üçün təhsil sistemini İrlandiyada ol‐ duğu kimi informasiya çağının tələblərinə uyğunlaşdırmalıdır. Kompüter, informasiya çağının görünən tərəfidir və o bizim bilgini əldə etməmizi asanlaşdırır. İnformasiya çağında təhsil sisteminin vəzifəsi isə, həmin bilgini təhlil edə biləcək, azad düşünə bilən beyinləri hazırlamaqdır. Sovetlər Birliyinin dağılmasının başlıca səbəbi də, sistemin azad düşüncəyə qarşı olması idi. İranda da kompüter var, am‐ ma azad düşüncə yoxdur. Ona görə orada internetdən, peyk antenalardan qorxurlar. Çində isə, bir internet klubda yanğını bəhanə edərək bütün internet klubları bağlamaq istəyirdilər. Azərbaycan çağdaş dünya ilə öz arasındakı fərqi azaltmaq üçün təhsil sistemində köklü islahatlar aparmalıdır. Əks təq‐ dirdə ölkənin qeyri‐neft sektorunu inkişaf etdirmək və buraya bilgi çağının kapitalını cəlb etmək müşkülə çevriləcək. Təka‐ mül isə, “addım‐addım” şəklində olsa da müşahidə edilmək‐ dədir. Artıq ixracda neft və neft məhsullarının payı 76 faizə qə‐ ‐ 100 ‐ Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz dər aşağı düşüb. 110 Büdcənin həcmi artdıqca qeyri‐neft sektoru üzrə büdcə daxilolmaları da artır. Məktəblər kompüterləşdiri‐ lir, yeni məktəblər tikilir. “Microsoft” Zaqafqaziyada ilk ofi‐ sini Azərbaycanda açacağını bəyan edib. 111 110 “Ötən il ölkənin ixracının 76%‐dən çoxu neft və neft məhsullarının payına düşübdür”, AssA‐İradə, 2 fevral 2006. 111 “Microsoft şirkəti Cənubi Qafqazda ilk ofisini Azərbaycanda açacaq”, APA, 6 fevral 2006. ‐ 101 ‐ İlkin Sabiroğlu ‐ 102 ‐ Yüklə 192,44 Kb. Dostları ilə paylaş:
|