Kent davlat pedagogika universiteti

Ijtimoiy intellektni (aqlni) aniqlashga doir metodlar:

• 
  Dj. Gilford va M. Salliven metodi,
  
• 
  T.Lirining insonlararo muloqotlarni aniqlash metodikasi,
  
• 
  xarakterning aktsentuatsiyaini aniqlash metodlari,
  

V). Matnlarni psixosemiotik tahlil qilish metodlari;

• 
  «ko`lam» va «leksik boylik»,
  
• 
  komp`yuter dasturlari: Microsoft Access ma`lumotlar bazasi va v..k.
  

7. 
   Kreativlik shaxsiy mazmun va unga doir belgilarning ob`ektivligi bilan belgilanadi.
   
8. 
   Kreativlikning rivojlanishi uning komponentlerining rivojlanishiga bog`liq.
   

Bular: shaxsiy mazmun va signifikatsion ko`nikmalar.

9. 
   Kreativlikni tashxis qilish - ijodiy faoliyatning maxsulotining ko`satkichlari bilan bog`liq.
   
10. 
    Shu bilan bir qatorda psixolog olimlar tomonidan o`quvchilarning insho yozishdagi kreativligi psixosemiotik jihatdan tahlil etilgan. Buni biz psixolo g olim I.M.Kishtomova tomonidan olib borilgan ilmiytatqiqotlarida ko`rishimi z mumkin. Uning «Problema kreativnosti shkol`nikov: psixisemioticheskiy po dxod» nomli
    

Bunda:
A). O`quvchining shaxsiy ma`nolarining ko`satkichlari sifatida:

• 
  ma`no va mazmun,
  
• 
  vaqt,
  
• 
  leksik boylik,
  
• 
  javobgarlik,
  
• 
  ob`ektotsentrizm,
  
• 
  sub`ektotsentrizm,
  
• 
  tema.
  

B). O`quvchining signifikatsion ko`nikmalarining ko`satkichlari sifatida:

• 
  inshoning ko`lami,
  
• 
  obrazlilik,
  
• 
  kompozitsiya,
  
• 
  bir butunlilik,
  
1. 
   Ta`lim olish kengligi. Ta`lim olish kengligining bazasi sifatida madaniyat hisoblanadi. Uni esa shaxs modellashtiradi. Bazali madaniyatni ta`lim olish k engligining kreativlilikginig rivojlanish samaradorligi belgilaydi.
   
2. 
   Ta`lim olish kengligida kreativlilikni rivojlantirishning asosiy pragmatik tavsifi sifatida dialog xizmat qiladi.
   
3. 
   Kreativlikning shaxs ma`naviyaxloqiy sifatlari bilan bog`liq jixatlari tahlil etilgan.
   
4. 
   Kreativlik mazmunining muammolarini yechib berishga qaratilgan kontseptual` psixosemiotik yo`nalish ochib berilgan.
   

15 Shaxsning krieativligini psixolog olimlar o`quvchilarning insho yozishlari jarayonida tahlil etishga harakat qilishgan. Bunday qo`yidagi ishlar amalga oshirilgan.
Psixologiya fanida kreativlik aktning tuzilishi ishlab chiqilgan va bunda kreativlikni tashkil etuvchi elementlar: transtsendentsiya va signifikatsiya sifat ida tahlil etilgan. Trans tushunchasi ikkita ma`noda qo`llaniladi:

1. 
   Tibbiy tushuncha yo`li, ongning mavxumlanishi, ongsizlik, o`zini yo`qotish. 2). Oraliq. Biron bir predmet yoki hodisalarning oralig`idagi bog`lanish.
   

Shunday ekan, kreativlik akt qo`yidagilar bilan tavsiflanishi belgilangan:

• 
  erkinlik va cheklanganlikning protsessual` ambivalentliligi;
  
• 
  madaniy jihatdan cheksizlik va cheklanganlikning transtsendental`ligi;
  
• 
  real` ob`ektlilik;
  
• 
  belgilar sistemasining kontinual`li ma`nosi va diskretivligi.
  

Kreativlik aktning ma`naviy-axloqiy yo`naltirilganligi masalasi uning strukturasiga nisbatan apellyatsiyasi asosida amalga oshiriladi. Transtsend
entsiya ma`naviyaxloqiylikga nisbatan taqqoslab bo`lmaydi. Qo`yida ko`rsati lgan rasmda semiozis (sistemalarning o`zaro bog`liqligi) jarayoni –
matn bilan dialog shaxsiy ma`nolarning sistemasi shakllanishi amalga oshirila di. Faolyatining maxsuli olinadi va kreativlikning rivojlanishi amalga oshirilishi k o`satilgan. -
semiozis (sistemalarning o`zaro bog`liqligi) jarayonidagi shaxsning ma`no- mazmun sistemasini rivojlantrish,
yuqoridagi bosqichlarning natijasi sifatida ijodkorlikning mahsuli hisoblanadi. Shuningdek, psixolog olimlar tomonidan kreativlikning modelini yaratish, uni tashxis qilish va rivojlantirish metoodlarini ishlab chiqishga doir ham urinishl ar amalga oshirilgan. Psixologlar tavsiya etgan kreativlikning modeli 2- rasmda o`z aksini topgan.