Kent davlat pedagogika universiteti

2-rasm. Kreativlikning psixosemiotik modeli Bunda:

1. 
   Shaxsiy ma`no-mazmun darajasi
   
2. 
   Muallifning madaniyat vositalarini o`zlashtirish darajasidir
   

Bunda kreativlik metodikasining mantiqiy tuzilishi quyidagilar bilan belgilanadi:

KRЕATIVLIK

1. 
   Nutq ob`ektivliligi jarayonida sub`ektiv sistematizatsiyalanadi
   
2. 
   Kreativlik badiiy va oddiy nutq bilan tavsiflanadi.
   
3. 
   Monologik va yozma nutq muallifning sub`ektivliligini bildiradi, maktab inshosi psixodiagnostik tahlilning ob`ekti hisoblanadi. Uning yordamida shaxsnin g shaxsiy sifatlarini aniqlash mumkin.
   
4. 
   Nutqdagi kreativlik erkinlik asosida amalga oshirilib, uning erkinligi til va nutq qonuniyatlariga amal qilgan bo`lsa da cheksizdir
   
5. 
   Matnni tuzishda ongli va ongsiz jarayonlar amalga oshiriladi; Ongli – ya`ni bunda matnning semantik o`ziga xosligi, ikkinchi holatda esa – sintaksislik (shaklni).
   
6. 
   Matnda shaxs bir butun holatda namoyon bo`ladi; matnning barcha elementlari va uning arxitektonikasi muallifning shaxsiy o`ziga xosligida reprezentatsiyalanadi
   
7. 
   Sistemani tashil etuvchi shaxsning sifatlari shaxsiy ma`noga ega bo`ladi.
   
8. 
   Kreativlik til vositasida shaxsiy ma`no va mazmunni amalga oshirishni ifoda etish jarayonida ko`rinadi .Yuqoridagi ilmiy adabiyotlarning tahlili shuni ko`rsa tadiki, kreativlik
   

tushunasiga nisbatan bir-
biriga zid bo`lgan quyidagi turli xil qarashlar majud. Bular:

1. 
   Kreativlik – bu insonning butun hayoti davomidagi sifatlari majmuidir. 2.Kreativlik – bu insonning o`ziga topshirilgan muayyan topshiriq va vazifalarni bajarish usulidir.
   

3.Kreativlik – bu intellekt (aql) ning mahsulidir. 4Kreativlik –
bu insonga xudo tomonidan berilgan qobiliyat, kashfiyotlardir.

5. 
   Kreativlik – bu ijodiy faoliyatdir.
   
6. 
   Kreativlik – bu ijodkor insonlarning ma`naviy- axloqiy va ijtimoiy adaptatsiyalanishidir.
   
7. 
   Kreativlik bu madaniyat bilan uzviy bog`liq bo`lgan kategoriyadir. Shu bil an bir qatorda psixologiyada ijod va ijodiy faoliyat muammosini o`rganuvchi alohida yo`nalish ijodkorlik psixologiyasi yo`nalishi vujudga kelgan. Ijodkorlik psixologiyasining asosiy maqsadi psixologik qonuniyatlar, ijodjarayoni mexan izmi va kreativ (creativity inglizcha ijodiy)likni o`rganishdan iborat. Ijodkorlikkari vojlanishning asosiy mexanizmi sifatidaKreativlik ijodiy tafakkurning yangi ma
   

hsuli yoki natijasi ekanligi yuzasidan bahslar hali ham ayrim olimlar orasida dav om etmoqda. Boshqa izlanishlarda ijodkorlikning yangilik yaratishdagi yetakchi ligi ta`kidlanadi. V.Arteymning izlanishlarida ijodkorlik uning mahsuli bo`lgan ob`ektga qarab baholanmaydi, deb aniq munosabat belgilanadi. Uning fikricha
: «Kreativlik bilim, faoliyat va istakning uyg`unligi». Ko`rinib turganidek, kreativ lik masalasi ilmfanda asosan psixologik tushuncha (kategoriya) sifatida tahlil etilg an hamda uning bevosita inson psixikasi bilan bog`liq ekanligi e`tirof etilgan. Ag arda til va nutq inson psixikasining mahsuli sifatida namoyon bo`ladigan bo`l sa, uning shakllanishi va rivojlanishi pedagogik muammo sifatida ham tahlil eti shni taqozo etadi.