Kərimov Erkin İnqilab oğlu Kommersiya banklarında veksel əməliyyatları

55 

 

qiymətli  kağızlar  sektoru  yüksək  artım  tempi  nümayiĢ  etdirərək  Azərbaycanın 

qiymətli  kağızlar  bazarının  dövlət  tənzimlənməsininbaĢlandığı  dövrdənetibarənən 

yüksək  həddə  çatmıĢ,  korporativ  qiymətli  kağızlar  sektorunun  bazar  payı  ilk  dəfə 

olaraq  50  faizi  ötmüĢ,ilk  dəfə  olaraq  iri  regional  layihələrin  korporativ  qiymətli 

kağızlar  bazarı  vasitəsilə  maliyyələĢməsi  və  qiymətli  kağızlar  bazarında  törəmə 

alətlər ilə ticarət əməliyyatları həyata keçirilmiĢdir. 

18

[28] 

2014-cü  il  ərzindəĢirkətlərinqiymətli  kağızlar  bazarı  vasitəsilə  maliyyələĢməsi 

və  qiymətli  kağızların  təkrar  ticarətində  əhəmiyyətli  canlanma  müĢahidə  olunmuĢ, 

bazarın  hər  iki  seqmentindəAzərbaycan  qiymətli  kağızlar  bazarıtarixinin  ən  yüksək 

həddi qeydə alınmıĢdır.Belə ki, qiymətli kağızlar bazarının ilkin bazarında baĢ tutmuĢ 

əqdlərin sayıötən il ilə müqayisədə 37 faiz, həcmi isə 3dəfə artaraq 3,6milyard manat, 

təkrar  bazar  ticarəti  üzrə  əməliyyatların  həcmi  ötən  il  ilə  müqayisədə  26  faizartaraq 

9,6 milyard  manat təĢkil etmiĢdir. Eyni zamanda, 2014-cüil ərzində həyata keçirilən 

əməliyyatların 98faizi mütəĢəkkil bazarda baĢ tutmuĢdur ki, bu da 2009-cu ildən bəri 

qeydə alınmıĢ ən yüksək göstəricidir. 

QĠYMƏTLĠ KAĞIZLAR BAZARI ÜZRƏ MÜQAYĠSƏLĠ GÖSTƏRĠCĠLƏR 

Qiymətli kağızların növləri 

2014-cü il 

2013-cü il  

Məbləğ 

üzrəfərq 

Əqdləri

n 

sayı 

Məbləğ 

(AZN) 

Əqdləri

n 

sayı 

Məbləğ 

(AZN) 

KORPORATĠV QĠYMƏTLĠ 

KAĞIZLAR 

6 534 

4 737 505 

901 

4 749 

1 736 

888 767 

2,7 dəfə 

Ġlkin bazar 

770 

3 312 683 

938 

463 

769 112 114  4,3 dəfə 

Təkrar bazar 

5 764 

1 424 821 

4 286 

967 776 653 

47% 

                                                           

18-

 

“Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi bankı” Statistik bülleten  

 

---

56 

 

964 

DÖVLƏT QĠTMƏTLĠ KAĞIZLARI 

421 

4 156 582 

849 

757 

7 087 500 

660 

-41% 

Ġlkin bazar 

78 

238 366 093 

156 

397 877 589 

-40% 

Təkrar bazar 

343 

3 918 216 

756 

601 

6 689 623 

070 

-41% 

TÖRƏMƏ QĠYMƏTLĠ KAĞIZLAR  29 779 

4 299 420 

507 

- 

- 

- 

Təkrar bazar 

29 779 

4 299 42050

7 

- 

- 

- 

QĠYMƏTLĠ KAĞIZLAR BAZARI 

36 734 

1319350925

7 

5 506 

8 824 389 

427 

50% 

Ġlkin bazar 

848 

3 551 050 

030 

619 

1 166 989 

704 

3 dəfə 

Təkrar bazar 

35 886 

9 642 459 

227 

4 887 

7 657 399 

723 

26% 

 

Hesabat  dövrü  ərzində  özəl  və  dövlət  sektoru  Ģirkətlərivə  regional 

layihələrinqiymətli  kağızlar  bazarı  vasitəsilə  maliyyələĢməsi,  həmçinin  korporativ 

alətlərlə  təkrar  ticarətin  artması  nəticəsində  bazarın  korporativ  qiymətli  kağızlar 

seqmentindəəqdlərin  sayıvə  əməliyyatların  həcmində  yüksək  templi  artım  müĢahidə 

olunmuĢdur.  Belə  ki,  2014-cü  ilərzində  korporativ  qiymətli  kağızlar  bazarında 

əqdlərin  sayı  ötən  il  ilə  müqayisədə  38faiz,  həcmi  isə  2,7  dəfə  artaraq  4,7milyard 

manat  təĢkil  etmiĢdir  ki,  buda  qiymətli  kağızlar  bazarının  korporativ  sektorunda 

Azərbaycanda qiymətli kağızlar bazarının formalaĢdığı dövrdən bəri qeydə alınmıĢ ən 

yüksək  göstəricidir.Korporativ  qiymətli  kağızlar  sektorunda  son  illər  ərzində 

müĢahidə  olunan  sürətli  artımı  artıq  bütövlükdə  qiymətli  kağızlar  bazarının 

---

57 

 

strukturuna da təsir etmiĢdir. Belə ki, 2014-cüil ərzində korporativ qiymətli kağızlar 

sektorunun  bütövlükdə  bazar  payı  törəmə  maliyyə  alətləri  istisna  olmaqla  isə  53%, 

törəmə  maliyyə  alətləri  daxil  olmaqla  isə  36%  təĢkil  etmiĢdir  ki,  Azərbaycanda 

qiymətli kağızlar bazarı tarixində qeydə alınan rekord göstəricidir.

 

 

 

KORPORATĠV QĠYMƏTLĠ KAĞIZLAR BAZARI 

QĠYMƏTLĠ KAĞIZLARIN 

NÖVLƏRĠ 

2014-cü il 

2013-cü il 

Məbləğ 

üzrə 

fərq (%) 

Əqdlərin 

sayı 

Məbləğ 

(AZN) 

Əqdlərin 

sayı 

Məbləğ 

(AZN) 

KORPORATĠV QĠYMƏTLĠ 

KAĞIZLAR 

6 534 

4 737 505 

901 

4 749 

1 736 

888 767 

2,7 dəfə 

Səhmlər 

6 033 

1 279 438 

125 

4 405 

573 204 618 

2,2 dəfə 

Səhm (ilkin bazar) 

661 

1 137 879 

086 

352 

424 714 981 

2,7 dəfə 

Səhm (təkrar bazar) 

5 372 

141 559 039 

4 053 

148 489 637 

-5% 

Korporativ istiqrazlar 

501 

3 458 067777 

344 

1 163684149 

3 dəfə 

Korporativ istiqrazlar (ilkin bazar) 

109 

2 174 804 

852 

111 

344 397 133 

6,3 dəfə 

Korporativ istiqrazlar (təkrar 

bazar) 

392 

1 283 262 

925 

233 

819 287 016 

57% 

 

2014-cü  il  ərzində  real  sektor  təmsilçilərininvə  maliyyə  institutlarının  fond 

bazarı  vasitəsilə  öz  kapitallarını  artırmaq  təĢəbbüsləri  korporativ  qiymətli  kağızlar 

bazarının  səhm  seqmentində  əməliyyatların  sayının  37  faiz,  həcminin  isə2,2  dəfə 

artaraq  1,3  milyard  manat  təĢkil  etməsinə  səbəb  olmuĢdur  ki,bu  da  Azərbaycanda 

---