Kərimov Erkin İnqilab oğlu Kommersiya banklarında veksel əməliyyatları
Yüklə 1,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
58
qiymətli kağızlar bazarının təĢəkkül tapdığı dövrdən etibarənqeydə alınmıĢ ən yüksək göstəricidir. Belə ki, səhmlərin ilkin bazarının ən aktiv iĢtirakçıları olan kommersiya banklarına qarĢı kapital tələblərinin sərtləĢdirilməsi fonunda bankların, eləcə də real sektor təmsilçilərininsəhm bazarı vasitəsi iləmaliyyələĢməsinin aktivləĢməsi nəticəsində səhmlərin ilkin bazarında əməliyyatların sayı ötən il ilə müqayisədə 1,9 dəfə, həcmi isə 2,7 dəfə artaraq 1,1 milyard manata çatmıĢdır.
Eyni zamanda, səhmlərin təkrar bazar ticarətində hesabat dövrü ərzində əməliyyatların sayı ötən il ilə müqayisədə 32 faiz, həcmi isə ortalama aylıq 2,3 dəfə artaraq 141,6 milyon manata yüksəlmiĢ və bu növ alətlərlə ortalama günlük ticarətin həcmi 592 min manat təĢkil etmiĢdir. 19 [8]
Hesabat dövrü ərzində Azərbaycan Ġpoteka Fondunun (AĠF) təminatlı istiqrazlarının təkrar ticarətinin aktivləĢməsi və bununla yanaĢı beynəlxalq əhəmiyyətli layihələrin fond birjası vasitəsilə maliyyələĢməsikorporativ istiqrazlar bazarının yüksək artım
dinamikasını təmin
etmiĢ və
bazarın bu
seqmentindəAzərbaycan qiymətli kağızlar bazarıtarixininənyüksək həddiqeydə alınmıĢdır. Belə ki, korporativ istiqrazlar bazarında əməliyyatların sayıötən il ilə müqayisədə 46 faiz, həcmi isə 3 dəfə artaraq3,5 milyard manat təĢkil etmiĢdir. Artım korporativ istiqrazlar bazarının hər 2 seqmentində müĢahidə olunmuĢdur. Belə ki, hesabat dövrü ərzində 2,2milyard manatlıq korporativ istiqraz yerləĢdirilmiĢ, 1,3 milyard manatlıq korporativ istiqrazların təkrar ticarəti baĢ tutmuĢdur ki, bu da ötən il ilə müqayisədə müvafiq olaraq 6,3 dəfə və 57faiz çoxdur.Hesabat dövrü ərzində peĢəkar iĢtirakçılar tərəfindən13maliyyə aləti üzrə marketmeyker fəaliyyətinin həyata keçirilməsibu növ qiymətli kağızların təkrar bazarında likvidliyin təmin olunmasına pozitiv təsir göstərmiĢdir. 2014-cü ilərzində korporativ istiqrazlar bazarının ən likvid aləti olan AĠF istiqrazları iləticarətin həcmi ötən il ilə müqayisədə 47faiz artaraq 1,1milyard
19-
“Azərbaycanın statistik göstəriciləri”
59
manataçatmıĢdır ki, bu da qiymətli kağızlar bazarında AĠF istiqrazlarının ticarətinə baĢlanıldığı dövrdən bəri qeydə alınmıĢ ən yüksək göstəricidir.Belə ki, hesabat dövrü ərzində40,2 milyon manat həcmində AĠF istiqrazı yerləĢdirilmiĢ,bu alətlərin təkrar bazar ticarəti isə ötən il ilə müqayisədə 53 faiz artaraq 1,1 milyard manat təĢkil etmiĢdir.
azalması nəticəsində bütövlükdə dövlət qiymətli kağızlar bazarı seqmenti 41 faiz azalaraq 4,2 milyard manat təĢkil etmiĢdir. Lakin repo əməliyyatları istisna olmaqla dövlət qiymətli kağızlar bazarının ilkin və təkrar bazar seqmentlərində də canlanma müĢahidə olunmuĢdur. Belə ki, repo və əks repo əməliyyatları istisna olunmaqla 2014-cü il ərzində dövlət qiymətli kağızlar sektoru ötən il ilə müqayisədə 29 faiz artaraq 615 milyon manat təĢkil etmiĢdir. DÖVLƏT QĠYMƏTLĠ KAĞIZLAR BAZARI QĠYMƏTLĠ KAĞIZLARIN NÖVLƏRĠ 2014-cü il 2013-cü il Məbləğ
üzrə fərq
(%) Əqdlərin sayı Məbləğ
(AZN) Əqdlərin sayı Məbləğ
(AZN) DÖVLƏT QĠYMƏTLĠ KAĞIZLARI 421 4 156 582 849 757
7 087 500 660
-41% Dövlət istiqrazları 48 107 908 649 65 134 605
780 -20%
Dövlət istiqrazları (ilkin bazar) 31
80 311 321 51
98 048 952 -18%
Dövlət istiqrazları (təkrar bazar) 17
27 597 328 14
36 556 828 -25%
Mərkəzi Bankın notları 76
507 865 060 109
343 784 250
48% Mərkəzi Bankın notları (ilkin bazar) 47 158 054 772 105 299 828
638 -47%
60
Mərkəzi Bankın notları (təkrar bazar) 29 349 810 288 4 43 955 612 8 dəfə Repo/əks-repo 297 3 540 809 140 583
6 609 110 630
-46% Korporativ istiqrazlar (repo/əks-repo) 46 192 740 357 0 0 - Dövlət istiqrazları (repo/əks-repo) 2 2 005 474 9 12 189 617 -84% Mərkəzi Bankın notları (repo/əks- repo) 249
3 346 063 308
574 6 596 921 014 -49%
2014-c
ü ilin mart ayı ə rzində Maliyyə Nazirliyi tə rə fində n xarici bazarlarda ilk də fə olaraq 1,25 milyard manat hə cmində avroistiqraz yerlə ş dirilmə si uğ urla baş tutmuş dur. Avroistiqrazlara 160-dan ç ox
ö lkə nin institusionalinvestorları tə rə fində n b ö y
k maraq g ö stə rilmiş və avroistiqrazlara olan tə lə bat tə klifdə n 4 də fə artı q olmuş dur. Bununla yanaş ı , hesabat d ö vr
ə rzində yerli bazarda 80,3 milyon manat hə cmində qiymə tli kağ ı zlar bazarı nı n ə n aş ağ ı riskə malik olan alə tlə ri yerlə ş dirilmiş , bu n ö v alə tlə rin tə krar bazar ticarə ti isə 27,6 milyon manat hə cmində olmuş dur.Hesabat d ö vr ü ə rzində Maliyyə Nazirliyi nisbə tə n uzunm ü ddə tli borclanma strategiyası na ü st ü nl ü k vermiş və nə ticə də yerlə ş dirilə nd ö vlə t istiqrazları nı n76,2 faizini ortam ü ddə tli
istiqrazlar tə ş kil etmiş dir.B ü t ö vl ü kdə , son illə r ə rzində ö lkə iqtisadiyyatı nı n n ü mayiş etdirdiyi maliyyə dayanı qlı lı ğ ı , elə cə də strateji valyuta ehtiyatları nı n s ü rə tlə artması fonundad ö vlə t qiymə tli kağ ı zları ü zrə orta gə lirlilikg ö stə ricilə rində ə vvə lki illə rdə olduğ u kimi azalma müş ahidə olunmuş dur. Belə ki, ö tə n il ilə m ü qayisə də orta gə lirlilik qı sam ü ddə tli d ö vlə t istiqrazları ü zrə 0,24 faiz, uzunm ü ddə tli
d ö vlə t istiqrazları ü zrə isə 0,05 faiz bə ndi azalmı ş dı r. 20 [26]
20-
. “Maliyyə və Uçot”
Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|