Kərimov Erkin İnqilab oğlu Kommersiya banklarında veksel əməliyyatları
Yüklə 1,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
65
– Fond birjası: •
xeyrinə ayırmaların; •
fond birjası tərəfindən göstərilən xidmətlərə görə fond birjası üzvlərinin verdikləri qəbul və üzvlük haqlarının və baĢqa ödəmələrin; •
digər daxili sənədlərinin tələblərinin pozulmasına görə ödənilən cərimələrin miqdarlarını və yığılması qaydasını müəyyən edir. –
edilməsi (listinq) və siyahıdan çıxarılması (delistinq) üsulunu müəyyən edilmiĢ qaydada müstəqil müəyyən edir. –
tədavülə buraxılmıĢ qiymətli kağızların siyahısı və qiymətləri (kotirovkası) haqqında borcludur. –
haqqın həcmini müəyyən etmək hüququ yoxdur. –
YerləĢdirmə və tədavül prosesində emissiya prosedurunu keçmiĢ qiymətli kağızlar fond birjasında tədavülə buraxılır, Fond bazarının tənzimlənməsi tənzimlənmə funksiyalarını yerinə yetirmək üçün səlahiyyətli olan təĢkilatlar və ya dövlət tərəfindən həyata keçirilir. Bu baxımdan bazarın tənzimlənməsi 3 yanaĢma ilə səciyyələnir: –
bazar fəaliyyətinin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi; –
bazarın peĢəkar iĢtirakçılar tərəfindən tənzimlənməsi və ya özünü tənzimləmə; –
Fond bazarının tənzimlənməsi prosesi aĢağıdakı məqsədləri nəzərdə tutur: •
bazar intizamının saxlanılması və bütün bazar iĢtirakçıları üçün normal iĢ Ģəraitinin yaradılması; 66
• bazar iĢtirakçılarının cinayətkar ünsürlərin xoĢagəlməz hərəkətlərindən mühafizəsi; •
tələb - təklif əsasında açıq və sərbəst qiymətqoyma prosesinin təmin olunması; •
tələbat olan hallarda yeni bazarın yaradılması; •
peĢəkar bazar iĢtirakçılarının seçilməsi; •
bazar fəaliyyəti üçün qəbul olunmuĢ norma və qaydalara bütün bazar iĢtirakçıları tərəfindən riayət edilməsinə nəzarətin təĢkili; •
tədbirləri sisteminin yaradılması. Fond bazarının tənzimlənməsi müəyyən prinsiplər əsasında həyata keçirilir: •
yanaĢmanın bölüĢdürülməsi; •
birja ticarətinin açıqlığı və birja məlumatlarına müraciətin təmin olunması; •
xidmətlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsinin və onların qiymətlərinin aĢağı salınmasının obyektiv mexanizmini tətbiq etməklə rəqabətin təmin olunması; •
•
birja fəaliyyətinin tənzimlənmə funksiyalarının dövlət və qeyri – dövlət təĢkilatları arasında optimal bölüĢdürülməsi. •
Fond bazarının tənzimlənməsi dövlət tərəfindən normativ sənədlər və dövlət orqanları tərəfindən həyata •
•
birbaĢa və ya inzibati tənzimlənmə; •
dolayı və ya iqtisadi tənzimlənmə. •
BirbaĢa tənzimlənmə aĢağıdakı kimi aparılır: •
dövlət tərəfindən birja fəaliyyətilə əlaqədar qanunların qəbul olunması; •
bazar iĢtirakçılarının qeydiyyatı; •
birja bazarında professional fəaliyyətin lisenziyalaĢdırılması; •
bazar intizamının və qayda – qanunlarının riayət olunmasına kömək etmək. 67
• Dövlət tərəfindən dolayı tənzimlənmə onun sərəncamında olan kapital və iqtisadi vasitələrlə aĢağıdakı •
kimi həyata keçirilir. •
vergiqoyma sistemi (vergi dərəcələri, vergi güzəĢtləri və ya vergidən azad olmalar); •
•
dövlət kapitalı (dövlət büdcəsi, büdcədənkənar fondların maliyyə resursları və s.); •
dövlət mülkiyyəti və resursları (dövlət müəssisələri, təbii resurslar və torpaq). Birja prosesi bir neçə mərhələni əhatə edir. Alıcı üçün mərhələlər bunlardır: •
•
SifarıĢlərin birja satıĢlarına çıxarılması və onların icrası; •
Əqdlərin qeydiyyatı və onlar üzrə hesablaĢmalar. Satıcı üçüm mərhələlər bunlardır: •
Listinq; •
Satqı sifaĢləriin tərtibi və qeydiyyatı; •
SifariĢlərin birja satıĢlarına çıxarılması və onların icrası; •
Əqdlərin qeydiyyatı və onlar üzrə hesablaĢmalar; •
Qiymətli kağızların təqdim edilməsi. Fond birjasinin təĢkili və fəaliyyətinə dair əsas tələblər: •
Fond birjası qapalı tipli səhmdar cəmiyyəti formasında yaradılır. •
Fond birjasının nizamnamə fondunun minimum məbləği 5 mlrd. manat həcmində müəyyən edilir. •
•
Fond birjası yalnız birja üzvləri arasında ticarəti təĢkil edir. Qiymətli kağızlar bazarının digər iĢtirakçıları birjada yalnız birja üzvlərinin vasitəsi ilə əməliyyatlar apara bilərlər. Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|