Kitabın adı: Aqrar sahədə mülki müdafiə
Yüklə 7,28 Kb. Pdf görüntüsü
|
107 TDXM herbisidləri tətbiq edilir. Bundan başqa, birillik enliyar- paqlı və taxıl fəsiləsinə aid olan alaqlara qarşı hektara 1,0-1,5 kq triallat və həmin norma ilə alipur; hektara 10-15 kq murbitol və 3-5 kq eptam herbisidləri tətbiq edilir. Kənd təsərrüfatında dinc məqsədlər üçün və eləcə də zərər- vericilərə qarşı mübarizədə istifadə edilən zəhərli maddələr in- san həyatı üçün təhlükəli də ola bilir. Belə ki, onlardan istifadə zamanı müxtəlif zəhərlənmələr və digər ağır fəsadlarlar, hətta ölümlə nəticələnən hallara da rast gəlmək mümkündür. Bu hal- lardan qorunmaq üçün zəhərli preparatlara qarşı mühafizə qay- dalarına riayət etmək vacib sayılır. Zəhərlə işləyən bütün şəxs- lər zəhərin əsas xassəsini və iş zamanı onlarla davranmaq qay- dalarını bilməlidirlər. Anbarlarda toz şəklində olan zəhərlərlə işləyən zaman respirator (yaxud alt tərəfdən tənzif bağlanması), gözlük və əlcəklərdən istifadə edilməlidir. Hər gün iş qurtaran- dan sonra üst paltarları diqqətlə təmizləmək, alt paltarı isə 2-3 gündən bir dəyişmək lazımdır. Xüsusi geyimlər və respirator- ları evə aparmağa, yaxud yaşayış yerlərində saxlamağa icazə verilmir. Onlar zəhər anbarlarında xüsusi yerlərdə saxlanılmalı- dır. İşdən sonra zəhər qalığı hesaba alınmalı və dərhal daimi saxlanılma yerinə göndərilməlidir. Zəhərli işçi tərkiblərin hazırlanma yerləri işdən sonra ya şumlanmalı, yaxud da ora torpaqla basdırılmalıdır. Kimyəvi mübarizə, məhsul yığımına 20-25 gün qalmış dayandırılmalı- dır. Zəhərli tərkibləri hazırlayan zaman ehtiyatlı olmaq lazım- dır ki, gözə, dodağa və bədənin başqa yerlərinə zəhər düşmə- sin. Zəhərlə işləyən zaman qidalanmaq, siqaret çəkmək olmaz. Yemək, içmək və siqaret çəkmək üçün xüsusi yer ayrılmalıdır. Həmin yerə zəhərlə işləyən zaman geyinilmiş xüsusi geyimlə girmək olmaz. Zəhərlə işləyən bütün şəxslər həmin işdə 6 saatdan artıq iş- ləməməlidir. İş gününün qalan vaxtını isə əlaqəsi olmayan baş- qa işlərlə məşğul olmalıdırlar. Gündəlik qida normasında süd 108 və süd məhsullarından istifadə nəzərə alınmalıdır. Zəhərlə işləməyə yeniyetmələrə, hamilə və südəmər uşağı olan qadınlara icazə verilmir. Zəhərli preparatlara qarşı mühafizə qaydalarına riayət olunması insanların xoşagəlməz və bədbəxt hadisələrdən qo- runması ilə təhlükəsiz həyat fəaliyyətinin davam etdirilməsinə zəmin yaradır. 5.7. Heyvandarlıq tikililərində heyvanların mühafizəsi Heyvanların mühafizəsi üçün təsərrüfatda olan heyvandar- lıq tikililərindən istifadə olunur. Bu məqsədlə tikililərdə lazımi hazırlıq işləri görülməlidir. Əgər yaşayış sahəsinin nüvə partla- yışlarının təhlükəli və ya fövqəl təhlükəli zəhərlənmə zonasına daxil olması ehtimal olunursa, onda heyvandarlıq tikilisi-nin qamma süalarına qarşı müqavimətini artırmaq üçün 60-70 sm kənardan hündürlüyü 140-150 sm olan hasar çəkilir və aralıq hissə torpaqla doldurulur. Yanğın təhlükəsinin aradan qaldırılması üçün tikilinin ətra- fı quru otlardan və yanğına meyilli materiallardan təmizlənir və perimetr boyunca torpaq şumlanır. Tikilinin 20-30 metr ətrafın- da yanğın söndürmə vasitələri olan lövhə yaradılır. Tikili daxilində 5-7 sutkalıq yem ehtiyatı yaradılır. Əgər ti- kili mərkəzləşdirilmiş su təminatına malik deyilsə, onda həmin müddət üçün tutumlarda su ehtiyatı da yaradılmalıdır. Daxilin- də yem ehtiyatının saxlanılması üçün tikili divarına bitişən tax- ta lövhələrdən ibarət, tolla örtülmüş yer düzəldilir. Sutkalıq yem və su ehtiyatının minimal həcmi aşağıdakı ki- midir: iribuynuzlu heyvanlar üçün 5-6 kq və ya 4-5 kq ot kütlə- si və ya 1-2 kq yem qarışığı, 20-30 l su; buzov, keçi və qoyun- lar üçün 0,5-1 kq ot kütləsi, 1-2 l su. Rasiondan duz çıxarılır. Böyük tutumlu heyvandarlıq komplekslərində uzunmüd- dətli saxlanan heyvanlara qulluq və sağım məqsədi ilə tikilinin daxilində minimal sayda insanlar yerləşdirilir. Bu zaman aşağı- 109 dakı normativə əməl olunmalıdır: qulluq üçün tək-3 nəfər, 150- 200 baş sağlam heyvan üçün 4-5 nəfər, fərdi təsərrüfatlarda saxlanan heyvanların sayı az olduğundan qulluq və sağım təyi- natları birləşdirilir və daxildə 1 nəfər insan yerləşdirilir. İnsanların tikili daxilində mühafizəsinin təmin olunması üçün minimal istirahət şəraiti yaradılır. Ventilyasiya ilə avadanlıqlaşdırılmış müasir heyvandarlıq kompleksləri və quşçuluq fabriklərində zəhərli hava kütləsinin qarşısının alınması məqsədi ilə hava çəkici yerlərdə süzgəc yer- ləşdirilir. Süzücü material kimi aktivləşdirilmiş kömürdən, xüsusi parçadan istifadə etmək mümkündür. Bundan əlavə, tikililər ventilyasiya sisteminin işlədilməsi, mexanikləşdirilmiş işlərin icrası məqsədi ilə (sağım aparatlarının, yem və suyun verilməsi mexanizminin işlədilməsi və s.) ayrıca elektrik ener- jisi mənbələrinə malik olmalıdır. Elektrik mənbələrinin gücü tələb olunan səviyyədə olmadıqda istehsalat proseslərinin yeri- nə yetirilməsi üçün olan qurğuların işlədilməsinin ardıcıllıq qrafiki tərtib olunur. Yaxşı hazırlanmış heyvandarlıq tikilisi tikilinin tipindən asılı olaraq radioaktiv maddələrin miqdarını 130-300 dəfə, zə- hərləyici kimyəvi maddələrin miqdarını isə 40-60 dəfə azalda bilir. Kərpicdən inşa olunmuş tikililərdə radiasiya 10-15 dəfə, taxta tikililərdə isə 3-5 dəfə zəiflədilir. Heyvanların tikililərdə qapalı şəraitdə uzunmüddətli saxlanması zamanı mikroiqlimin dəyişməsi cədvəldə göstərilmişdir. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, tem- peratur və nəmliyin yüksəlməsi iri və xırda buynuzlu heyvanla- ra mənfi təsir göstərir. +30 º C temperatur və 98-100% nisbi nəmlik şəraitində karbon qazının buraxıla bilən həddi inəklər üçün 6-7%, qoyunlar üçün 8% təşkil edir. Qapalı və isti şəraitdə heyvanların saxlanılmasının davam- lılığı ətraf mühitdəki temperaturdan, nəmlikdən, küləyin sü- rətindən və tikilidəki hava həcmindən asılıdır. Temperatur aşa- ğı, küləyin sürəti yüksək olduğunda heyvanlar qapalı şəraitdə Yüklə 7,28 Kb. Dostları ilə paylaş:
|