Ankara hava limanında Azərbaycan Prezidenti Əbülfəz Elçibəyi qarşılamaq üçün Türkiyə
Cumhuriyyətinin Cumhurbaşkanı Turqut Özalın başçılığı ilə nümayəndə heyəti gəlmişdi. Hava
limanının həm içərisində, həm də eşiyində həddindən çox adam var idi. Rəsmi mərasimdən
sonra Elçibəy Turqut Özalla vertolyota minib Çankayaya getdilər. Çankaya Ankara şəhərinin
bir rayonudur və bu rayonun ərazisində hasara salınmış böyük bir yer var. Türkiyə dövlət
başçılarının hakimiyyətdə olduqları dövrdə həm yaşayış, həm də iş yerləri bu ərazidə yerləşir.
Biz nümayəndə heyətinin qalan üzvləri ilə maşınlara minib şəhərə tərəf yola düşdük. Sondan
ikinci durmuş maşına mən, Vaqif Axundov və Ədalət Məmmədov minmişdik. Hava limanından
yola çıxan kimi ora toplaşan adamlar bizim maşını saxladılar və bir neçə qoyunu maşının
qabağına çəkib qurban kəsmək istədilər. Maşının içərisinə baxan adamlardan biri qəflətən
qışqırdı ki, saxlayın, kəsməyin, Elçibəy bu arabada yoxdur. Sonra bizim maşını buraxıb
növbəti maşını saxladılar. Biz bir qədər gedəndən sonra gördük ki, buraya Elçibəyi qarşılamaq
üçün çox böyük bir izdiham toplanmışdır.
Bizi Ankaranın mərkəzində yerləşən "Hilton" otelində yerləşdirdilər. Proqram çox sıx idi. Nəfəs
almağa belə imkanımız yox idi.
Ayın 30-u axşam Cumhurbaşkanı mərhum Turqut Özal qonaq gəlmiş dövlət başçılarının
şərəfinə ziyafət verəcəkdi. Mən bir az xəstə olduğuma görə, bu tədbirə getməyib oteldə
qaldım. Oktyabr ayının 28-dən 31-nə kimi bizim qaldığımız "Hilton" hotelində almanların
"Bavariya" pivə bayramı keçirilirdi. Hotelin girişindən sağ tərəfdə böyük bir zal vardı və
almanlar bayramı orada keçirirdilər. Onların qonaqları əsasən 25 yaşına qədər olan cavanlar
olurdular. Ayın 30-da isə bayrama həddindən çox cavan toplanmışdı.
Bizim nümayəndə heyəti Turqut Özalın verdiyi ziyafətdən təxminən saat 20-də dönməli idi.
Bu barədə də mənə 20-25 dəqiqə öncə telsizlə (ratsiya ilə) xəbər verəcəkdilər. Mən Türkiyə
tərəfindən Elçibəyin mühafizəsində iştirak edən Şenolla bərabər birinci mərtəbədə vestibüldə
oturmuşdum. Gecə saat 11.30 idi. Pivə bayramından çıxan cavanlar vestübülə toplaşıb oteli
tərk etmirdilər. Onların sayı təxminən 150-200 nəfər idi. Əksəriyyəti içmiş vəziyyətdə idi. Mən
narahat olmağa başladım və Şenola dedim ki, bizim tədbirlərdə iştirak edən polisləri çağır,
onlara təlimat verək ki, vestübülü boşaltsınlar, bir qədər sonra Elçibəyin otelə dönməsi
gözlənilir. O, cavab verdi ki, bura demokratik bir dövlətdir. Bu adamlar da bu dövlətin
vətəndaşlarıdırlar və heç kim onlara "buradan çıxın gedin" deyə bilməz. Qətiyyən narahat
olma, bizim adamlar öz işlərini bilirlər və hər şey öz qaydasında olacaq.
Bizim bu danışığımızdan təxminən 20 dəqiqə sonra Elçibəy və onu müşayiət edən şəxslər
otelə gəldilər. O, otelə girən kimi vestübüldə toplanmış cavanlar arasında qaynaşma başladı.
Onlar "Elçibəy, Elçibəy" deyə qışqırıb əl çalmağa başladılar. Bu mənzərəni görən Elçibəy
həmin cavanlara tərəf gedərək, onların içərisinə girdi. Bu anda Elçibəyin ətrafını sarmış cavan
oğlanlar və qızlar sevinc içərisində qışqırmağa başladılar. Hamı çaş-baş qalmışdı. Türkiyə
Cumhuriyyətindən olan mühafizəçilər də özlərini itirmişdilər. Biz çox çətinliklə Prezidenti
onların arasından çıxara bildik.
Elçibəy yuxarı, öz iqamətgahına qalxan kimi, təxminən bir neçə dəqiqənin içində həmin
cavanlar da dağılıb getdilər və biz başa düşdük ki, bunlar Elçibəyin gələcəyini bilib onu
gözləyirmişlər.
Noyabr ayının 2-də bizim heyətə Türkiyə Prezidenti T.Ozal da kiçik bir heyətlə qatıldı və biz
"Boing" markalı uçaqla Ankara-Kayseri-İzmir marşrutu ilə hərəkətə başladıq.
Protokola görə, biz Kayseri hava limanında yerə enməli, 18 km.-lik məsafəni qət edərək
Kayseri Universitetinə getməli, orada Elçibəyə universitetin fəxri elmlər doktoru adı verilməsi
ilə əlaqədar təşkil olunmuş tədbirdə iştirak etməli idik. Tədbir başa çatdıqdan sonra hava
limanına dönərək, İzmir səhərinə uçmalı idik. Bütün bu tədbirin keçirilməsi üçün protokola
görə 2 saat vaxt ayrılmışdı. Bəri başdan onu da qeyd edim ki, təkçə hava limanından
Universitetin binasına qədər olan məsafəni qət etməyə 2 saatdan çox vaxt sərf etdik. 500
000-ə yaxın əhalisi olan Kayseri şəhərində həmin gün Elçibəyi qarşılamağa şəhərin əhalisinin
sayından 2 dəfə çox adam çıxmışdı. Hava limanından Universitetin binasına qədər olan bu 18
km.-lik yolda adam əlindən tərpənməyə imkan yox idi. Demək olar ki, hər 50 metrdən bir
Elçibəyin və rəhmətlik T.Özalın mindiyi maşın saxlanılır və qurban kəsilirdi. Mühafizə işçiləri
maşını mühasirəyə alaraq piyada, bəzən də qaçaraq gedirdilər. Onlarla öküz, dana, yüzlərlə
qoyun qurban kəsilirdi Əbülfəz Elçibəyin ayaqları altında.
Kaysəri səhərinə yaxın bölgələrdən gəlmiş çox sayda adamlar əllərində yaşadıqları şəhərlərin
adları olan və Elçibəyi salamlayan plakatlar tutmuşdular. Yozgat, Niğde, Adana, Nevşehir,
Sivas, Malatya və Aksaray şəhərlərinin adları olan plakatlar daha çox idi.
Kök, ağır adam olmasına baxmayaraq, rəhmətlik T.Özal da bu yolu maşının içində, ayaq üstə
duraraq getməyə məcbur oldu. Özümü nə qədər saxlamağa çalışdımsa, mümkün olmadı.
Universitetin giriş qapısının ağzında Elçibəylə bizim baxışlarımız toqquşdu. Hiss etdim ki, onun
gözləri dolub, özünü zorla saxlayır. Mən isə gözlərimdəki sevinc yaşlarını saxlaya bilmirdim.
Biz Universitetin akt zalına daxil olduq.
Orada olan adamlardan soruşdum ki, Kayserinin əhalisindən çox bu qədər adam buraya
haradan yığışıb?
Dedilər ki, bir neçə gündür Elçibəyin bu gün buraya gələcəyi məlumdur. Ona görə əlraf
şəhərlərdən və kəndlərdən onu qarşılamaq üçün buraya yığılıblar.
Universitetin akt zalında ayaq üstə durmağa yer yox idi. Əvvəlcə Universitetin rektoru çıxış
edərək, fəxri doktor diplomunu Elçibəyə təqdim etdi. Sonra isə Elçibəy və Turqut Özal çıxış
etdilər.
Bir məsələni qeyd edim ki, Elçibəyin Kayseri Universitetində etdiyi çıxış mənim indiyə qədər
eşitdiyim ən güçlü çıxışlardan biri idi.
Mərasim bitdikdən sonra hava limanına tərəf yola düşdük və gələndə bizi qarşılayan xalq,
gədəndə də həmin şəkildə yola saldı.