yağı, 1q muskat tozu, 1 q limon duzu və 100 q xama yaxud bulyon
götürülür.
Buxar sousu
Burada əsas ağ sous çiy tərəvəz (baş soğan, cəfəri, kərəviz)
qatılıb 10-15 dəqiqə bişirilir, sonra duz, limon duzu, ağ üzüm
şərabı və istiot əlavə edilib qaynar vəziyyətə gətirilir. Bunun üçün
kərə yağı tikələri salınıb yağın sousla tamamilə birləşməsinə
qədər qarışdırılır, 80° temperatura qədər qızdırılır və ələkdən
yaxud salfetkadan süzülür. Bu sous suda bişirilmiş toyuq və cücə
əti xörəkləri üçün tətbiq olunur.
Tomat sousu
Burada isti ağ qovurma qaynar ət-sümük bulyonu (ağ) ilə
birləşdirilir və qatışdırıla-qatışdırıla birnövlü kütlə şəklində
salınaraq qaynar vəziyyətə gətirilir. Eyni zamanda yağda
qızardılmış yerkökü, cəfəri, kərəviz və baş soğan tomat-püre
qatılıb hazırlanmış həmin ağ sousa qatılır və 30-40 dəqiqə
bişirilir. Bişən zaman bunun üzünün yağı və kəfi alınır.
Bişib qurtarana 10-15 dəqiqə qalmış bu sousun içinə istiot
dənləri, dəfnə yarpağı, duz, ağ turş üzüm şərabı, limon duzu və
şəkər vurulur.
Hazır sous ələkdən süzülüb 2-3 dəqiqə bişirilir və içinə kərə
yağı vurulur.
Tomat sousu tərəvəz raqusu, kartof kroketi, zapekanka,
qiyməli tərəvəz, sosiska, sardelka, file, bifşteks, langet, qoyun
döşü fri, döymə kolet, rulet, toyuq fri xörəkləri üçün tətbiq olunur
və habelə bundan digər ət sousları hazırlanır.
Hər 1 kq sous üçün burada 700 q ağ bulyon, 35 q buğda
unu, 35 q yağ, 35 q baş soğan, 65 q yerkökü, 27 q cəfəri, 350 q
tomat-püre, 50 q kərə yağı, 10 q şəkər, 0,5 q limon duzu, 75 q ağ
turş şərab, 20 q süfrə marqarini və 25 q yağı götürülür.
97
Göbələkdən tomat sousu
Burada baş soğan narın doğranıb zeytun yaxud günəbaxan
yağında qovrulur və bunun da içinə doğranıb suda bişirilmiş
göbələk qatılıb hamısı birlikdə qovrulur; sonra isə buna hazır ətlə
hazırlanmış tomat sousu qatılıb 3-5 dəqiqə qaynadılır. Həmin
sousa həm də narın doğranmış yaxud əzilmiş sarımsaq qatılır.
Baş soğanı qovurmaq üçün bitki yağı, kərə yağı ilə də əvəz
edilə bilər.
Həmin sous file, toyuq və cücə əti xörəklərinin yanında
süfrəyə verilə bilər.
Hər 1 kq sous üçün burada 800 q hazır tomat sousu, 179 q
baş soğan, 158 q ağ göbələk, 30 q yağ və 4 q sarımsaq götürülür.
3.2.4. Xamadan hazırlanan souslar
Xamalı souslar
Ətlə hazırlanmış ağ sousa xama, duz və döyülmüş istiot
qatılıb 2-3 dəqiqə bişirildikdən sonra süzülür.
Bu sous digər xamalı sousların hazırlanması üçün tətbiq
edilir və habelə müxtəlif tərəvəz, balıq və ət xörəklərin yanında
süfrəyə verilir.
Hər 1 kq sous üçün burada 500 q ağ bulyon (ət bulyonu),
50 q buğda unu, 50 q kərə yağı və 500 q xama götürülür.
Soğan vurulmuş xamalı sous
Burada doğranmış yaxud çərtilmiş baş soğan kərə yağında
qızardılıb hazır vəziyyətə gətirilir. İsti xamalı sousa yağda
qızardılmış soğan qatılıb 5-7 dəqiqə bişirilir və içinə “Cənub”
sousu tökülür.həmin sous langet, döymə kotlet və qaraciyər
xörəklərinin yanında süfrəyə verilir.
98
Hər 1 kq sous üçün burada 425 q ağ sous (ət sousu), 43 q
buğda unu, 43 q kərə yağı, 425 q xama, 298 q baş soğan, 30 q
“Cənub” sousu və 25 q kərə yağı götürülür.
Tomat vurulmuş xamalı sous
Burada yağda qovrulmuş tomat-püre isti xamalı sousla
birləşdirilib 3-5 dəqiqə bişirilir və süzülür.
Həmin sous dolma xörəklərinin yanında süfrəyə verilir.
Hər 1 kq sous üçün burada 500 q ət bulyonu, 50 q buğda
unu, 50 q kərə yağı, 500 q xama və 100 q tomat-püre götürülür.
3.2.5. Balıq sousları
Balıq souslarının əsasını balıq bulyonu və ağ qovurma
təşkil edir. Ağ balıq souslarının hazırlanması üçün, bir qayda
olaraq həmin bulyonun aid olduğu balıq bişirilən zaman əldə
edilən balıq bulyonundan istifadə edilir. Balıq bulyonunda
hazırlanan souslar yalnız balıq xörəkləri üçün tətbiq olunur.
Ağ sous (əsas sous)
Burada ağ isti qovurma isti balıq bulyonu ilə birləşdirilir və
birnövlü kütlə əmələ gəlincə qarışdırılır, sonra buna tərəvəz
qatılıb 25-30 dəqiqə bişirilir. Bişən zaman bunun üzünün kəfi
alınır. Hazır sous süzülür və içinə kərə yağı vurulur.
Həmin sousdan külləmə üsulunda bişirilmiş balıq xörəyi
üçün (belə hallarda duz da qatılır), balıq şorbaları üçün və habelə
digər balıq xörəkləri və qatışıq souslar üçün istifadə edilir.
Hər 1 kq sous üçün burada 1100 q balıq bulyonu, 50 q
buğda unu, 50 q kərə yağı, 36 q baş soğan, 30 q cəfəri), 1q limon
duzu və 50 q süfrə marqarini götürülür.
99
Buxar sousu
Burada balıqdan hazırlanmış ağ sousa doğranmış baş soğan,
cəfəri və kərəviz qatılıb hamısı birlikdə 20-25 dəqiqə bişirilir.
Sonra buna ağ turş üzüm şərabı, limon duzu yaxud limon şirəsi,
döyülmüş istiot və duz qatılıb qaynadılır. Bundan da sonra kərə
yağı tikələri əlavə edilib, yağ sousla birləşincə qatışdırılır və
süzülür. Kərə yağı vurulduqdan sonra sous 75°C-dən yuxarı
temperaturda qızdırıla bilməz.
Həmin sous suda bişirilmiş nərə, ağ balıq, uzunburun balıq,
çökə balığı, suf, durna balığı və treska balığı xörəklərinin yanında
süfrəyə verilir.
Hər pors üçün burada 1050 q balıq bulyonu, 48 q yağ, 48 q
buğda unu, 36 q baş soğan, 27 q cəfəri yaxud 29 q kərəviz, 1 q
limon duzu, 50 q ağ turş şərab, 50 q kərə yağı, 0,5 q döyülmüş
istiot və 10 q duz götürülür.
Ağ şərab sousu
Burada ağ əsas sousa doğranmış baş soğan, cəfəri və
kərəviz qatılıb 15-20 dəqiqə bişirildikdən sonra içinə üzüm şərabı
tökülüb qaynadılır. Sonra bunun qaynamasını dayandırıb içinə
kərə yağında bişmiş yumurta sarısı, duz, döyülmüş istiot və limon
duzu vurulub ən çox 75° temperaturda qızdırılır.
Bu sous suda bişirilmiş suf balığı, qalxan balığı, şirbit balığı
və qızılbalıq xörəklərinin yanında süfrəyə verilir.
Hər 1 kq sous üçün burada 1000 q bulyon, 45 q buğda unu,
45 q süfrə marqarini, 29 q kərəviz yaxud 27 q cəfəri, 36 q baş
soğan, 3 ədəd yumurta (sarısı), 75 q ağ şərab, 1 q limon duzu və
75 q kərə yağı götürülür.
100
Dostları ilə paylaş: |