LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
qərarımı dildən; Edib bəlaya fələk, gör necə həvalə məni (Natəvan); TƏPƏ [Vəli:] Birin dən tutarsan, o biri qayıdar öz təpənə dəyər (M.lbrahimov). 2. BAŞ (heyvanları saymaq üçün hesab vahidi) Beş yüz başdan artıq mal-qara aclıq qorxusu altındadır (İ.Əfəndiyev); RƏS [Dər viş:] ..menə iltifat edərsiniz bir rəs at, bir dənə cübbə, bir saat və bir qədər cib xərc- liyi (N.Vəzirov). 3. baş bax rəhbər 4. baş bax təpə 1 5. baş bax başlanğıc 1 6. baş bax nəfər 7. baş bax dəfə
nət olsun; Dünya başdan-başa qoy cənnət olsun (S.Vurğun); BAŞDAN-AYAĞA O ki qaldı axund Molla İman, onun fikri başdan- ayağa yanlış və xatadır (S.S.Axundov); SƏRASƏR Sərasər əlvana batsın gül bədən; Siyah zülfün töksün qamətin tən (Q.Zakir); SƏRPA Amma bu miskin aşiqi; Sərpa so yarlar. ağlamaz (Nəsimi); BÜSBÜTÜN (bax); TAMAMİLƏ (bax) . başıaşağı bax 1. utancaq; 2. sakit başıboş bax səfeh, kütbeyin başıdaşlı bax bədbəxt, yazıq 1 başıdolu bax I. ağıllı 1; 2. sərxoş başıətli bax varlı başıküllü bax bədbəxt başıqapazlı bax bədbəxt başıpapaqlı bax kişi 1 başısoyuq bax laqeyd başısoyuqluq bax laqeydlik başıuca bax vüqarlı başıucalıq bax vüqar 1 Baş 42 başıyelli bax ağzıyelli başıyuxarı bax ağzıyuxarı başkəsən bax 1. cəllad; 2. zalım 1. BAŞQA, ÖZGƏ (bu yox, digəri) Deyir lər özgə yerin əhli hüsni-zibadır; Bu şuxlərdə vəli başqa bir məlahət var (S.Ə.Şirvani);
Mərdan, bir ayrı təklif elə (M.F.Axundzadə); DİGƏR Adamlar ağacların arasından çıx maq üçün yol axtarır: bir ağacdan tutub di gərinə keçir (S.Rəhimov); QEYRİ [Baha dır:] ...siz məni qeyri aləmə dəvət edirsiniz... (N.Nərimanov). 2. başqa bax savay(ı) 3. başqa bax yad I BAŞLAMAQ Sona oxumağa 8 yaşında başladı (N.Nərimanov); AĞAZ ETMƏK Gündə bir şəbədə ağaz etdin; Çox olan lütfü bizə az etdin (S.Ə.Şirvani); GİRİŞMƏK Bu yol ile o işə girişmiş və Şamo ile səkkiz aydan sonra görüşə bilmişdir (S.Rəhimov);
Qibleyi-aləm, madam ki, siz heç bir işə qa rışmırsınız, o zaman məmləkətin xeyrinə hər nə lazımsa, ona iqdam etməyə borcluyam (C.Cabbarlı); QOŞULMAQ [Naçalnik:] Heydər bəy, sən mənim nəsihətimi eşitmə yib genə yaman işə qoşuldun? (M.F.Axund zadə); ŞÜRU ETMƏK (dan.) Bu gündən qoca yazıçı ile gənc maşinistka işə şüru etdi
Birinin sonu, o birinin başlanğıcı olur (Ə.Kərim); Ancaq başlanğıc üçün bu heç də pis deyildi (Ə.Əbülhoson); BAŞ [Hacı Kərim zərgər:] Gərəkdir ki, gələn həftənin ba
və nihayəti yoxdur... (M.F.Axundzadə); İBTİDA(İ) [Murad:] bu məqsədlə 1921-ci ilin ibtidasında Bakıdan çıxmışdı (S.Hüseyn). 2. başlanğıc bax müqəddimə başlı bax bilikli başlı-başına bax nəzarətsiz, özbaşına başlı-başınalıq bax nəzaretsizlik Başlı-başınalıq 1. BAŞLIQ {gəlin bəzəyi), CIQQA, CÜT- QABAĞI, GƏLİNTACI 2. başlıq bax sərlövhə başmaq bax ayaqqabı başmaqçı bax çəkməçi 1. BAŞSIZ, QAFASIZ, KƏLLƏSİZ 2. başsız bax sahibsiz 3. başsız bax ağılsız, səfeh
dur, qaranlıqdır, - deyə biz bataqlıqda, üfu nət içində çapalayıb ölək? (M.İbrahimov);
- deyə o (Mustafa), əlini irəli atıb getmək istədi. Bir az çapaladıqdan sonra qaramalı-
Tələmiz hazır olanda gün təzəcə batmışdı (M.İbrahimov); QÜRUB ETMƏK (yalnız
(C.Cabbarlı); SANCILMAQ Axşam gün sancılanda Qədim dayı özünü şəhərə çat dırdı (S.Rəhimov). 2. BATMAQ (suya dalmaq) [Vəli:] Bəy çox qaşqabaqlı görünür. Elə bil dəryada gə miləri batıb (M.İbrahimov); QƏRQ OL
Qara dəryada gemi qərq olub... (N.Vəzirov). 3. BATMAQ [Qəhrəman] ..dərs kitabları nın tozuna batır (S.Rəhimov); BULAŞMAQ (BULANMAQ) Ayaqdan bulaşan tozu sü pürgə ile təmizləmək mümkündür (Ə.Haq verdiyev); Yıxılıb torpağa bulanmış idim (A.Səhhət). 4. BATMAQ (ucu iti şeylər haqqında) Tikan olub ayağa batınca, gül ol yaxaya san cıl (Ata. sözü); SANCILMAQ Necə olursa, stəkan qırığının bir parçası dabanına sancılır (İ.Hüseynov).
lik haqqındakı fikrin də ərlə-arvad barəsin dəki düşüncələrin nə qədər bayağıdır (B.Bayramov); ÇEYNƏNMİŞ Qəzəllərdə zülf, üz, göz haqqında süni təşbeh, istiarə lərlə söylənə-söylənə çeynənmiş, eskimiş olan vo ruhumuza heç bir şey söyləməyən adi sözlər Vaqifin bu parçasında nə qədər təbii və munis klişelərə girmişdir (A.Şaiq);
əl çəkəcəksiniz? (B.Bayramov); BASMA- QƏLİB. BAYAT (köhnəlmiş çörək) Adada bayat çörək yeyən yoxdur (M.Hüseyn); QURU (Əsgərin) yediyi, içdiyi həmişə dişləmə çay ilə quru çörək idi (B.Talıblı); KÖHNƏ, bayaz bax 1. doftorçə; 2. ağ 1 BAYĞIN (özündən getmiş) Səfər bu səsə əhəmiyyət vermədi, bayğın gözləri sayrışan ulduz arasında dolaşırdı (Ə.Haqverdiyev);
faytona qoyub qaçmaq istəyirdilər (M.S.Or- dubadi); BİHUŞ Sevil bihuş halda yatırdı (Ə.Sadıq); HUŞSUZ Sevdimi huşsuz halda evə apardılar (Ə.Vəliyev).
səsə gəldi, Beyrəyi qanma qəltan görüb ba yıldı (Anar); BİHUŞ OLMAQ Huşa getmiş uşaq xəyal içrə; Kəsreti-qüssədən olub bihuş (C.Cabbarlı); HUŞDAN GETMƏK Kati bin də huşdan getmiş bədənini meşin xal çanın üstündən götürüb dışarı çıxartdılar (M.S.Ordubadi); HUŞUNU İTİRMƏK [Gülnisə:] Oğlan əvvəlcə sanki huşunu itirdi (İ.Əfəndiyev); QƏŞŞ ETMƏK (ELƏMƏK) [Cənnətəli ağa:] ...getsin xəbər aparsın, gül məkdən qəşş eləyərsən (N.Vəzirov); ÖZÜN DƏN GETMƏK Onun başı yastığın üstünə düşdü. Elə bildim ki, özündən getdi (M.Ibra- lıimov); ÜRƏYİ GETMƏK Özü də cürət- sizlik elədi, iradəsini toplaya bilmədi, ürəyi getdi (Anar). BAYIR, ÇÖL (bax), EŞİK, XARİC Bayır 43 Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|