M-61 I e. d prof., Zahid Fərrux Məmməd
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
216 Faiz marjı. Faiz marjıümumi faiz gəlirləri iləümumi faiz xərcləri arasında qalan miqdardır. Bu miqdar özlüyündə elə bir məna kəsb etmir. Amma xalis faiz marjıüçün ümumi faiz gəlir və xərclərini gəlirli aktivlərə bölmək gərəklidir. Bu nisbət bank mənfəətindəən önəmli göstəricilərdən biridir. Sərmayə yetərliliyi - sərmayə olmadan, banklar nəəmanət toplaya, nə də borc ala bilərlər. Sərmayəöncə işə başlaya bilmək üçün, sonra da нязярдя тутуланşərtləri лащийяляшдирмяк üçün gə- rəklidir. Aktiv keyfiyyəti - bankların aktiv keyfiyyətləri önəmli anla- yışlardan biridir. Bunlardan ən önəmlisi kreditlərin keyfiyyətidir. Aktiv kefiyyətini ölçmək üçün aşağıdakı nisbətlərdən istifadə edilir. 1) Gəlirli aktivlər = Gəlirlik nisbəti Aktivlər 2) Kreditlər = Kreditlər nisbəti Aktivlər 3) Problemli kredit qarşılıqları = Qarşılıq nisbətı Kreditlər 4) Problemli kredit = Problemli kredit nisbəti Kreditlər Menecment keyfiyyəti. Banklar xidmət qurumudur. Bunun üçün insan keyfiyyəti vəözəlliklə menecment keyfiyyəti çox önəmlidir və mənfəətə doğrudan ilişkilidir. Menecment keyfiyyəti aktiv, passiv menecmentinin ən önəmli ünsürüdür. şdə bu nisbət nə qədər böyük olursa bankın mənfəəti o qədər artacaqdır. 217 Finans nisbətləri və Du pont təhlili. Bank menecmentində bütün idarəçilərin истифадя етдикляри ясас эюстяриъиляр aşağıda göstərilmişdir. Xalis mənfəət ROE = = Kapitalın gəlirliyi Kapital Xalis mənfəət ROE = = Aktivlərin gəlirliyi Aktivляр Aktivlər FK = = Finans levereъ Kapital CAMEL metodu. "Bank of England"ın hazırladığı 5 önəmli göstəriъi банк фяалиййятинин гиймятляндирилмясиндя истифадя едилян ян юнямли эюстяриъилярдян биридир. 1. Capital Adequate = Sərmayə yetərliliyi; 2. Asset Quality = Aktiv verimliliyi; 3. Management Quality = Menecment keyfiyyəti; 4. Earnings Ratio = gəlirlilik durumu; 5. Liqudity = likvidlik. Başabaş nöqtəsi. Xalis faiz marjı, aktiv passiv menecmenti- nin önəmli hissəsidir. Xalis faiz marjı pozitiv ola bilər, amma nə qədər böyüklükdə olmalıdır? Bütün bunların cavabını verə bil- mək üçün bankın başabaş nöqtəsinə nəzər salmaq lazımdır. Bu- nun üçünsə bankın ümumi ямялиййат və fərdi xərclərini bilmək vacibdir. Nisbət aşağıdakı kimidir: Xalis xərclər 218 BBN= = Ресурсларын gəlirliyi Gəlır gətиrən aktиvlər Gəlirlik durumu. Bu mövzu ROE nisbətinin qiyməti ilə izah olunur və burada aşağıdakı formullardan istifadə edilir: Gəlirli aktivlər Xərcli passivlər Faiz gəlirləri Gəlirli aktivlər Qeyri faiz gəlirlər Aktivlər Qeyri faiz gəlirlər Gəlirlər Sabit дашынмаз активляр Aktivlər Xalis gəlir = Mənfəət marjı Gəlir Likvidlik. Idərəcəli likvidlik nisbətləri. Kassa + MB + digər banklar (hazır dəyərlər) Müddətsiz əmanət + qısa müddətli borclar +ödəməəmirləri 219 IIDərəcə likvid nisbətləri. Hazır dəyərlər + finans investisiyası Qısa müddətli borclar Likvidlik bankın həm aktiv, həm də passivində toplanan nağd ehtiyaclarıödəyə bilmə gücüdür. Ani əmanət çıxışlarını və ani fond ehtiyaclarınıюлчмякüçün bank fəaliyyətinin düzgün idarə edilməsi çox vacibdir. Balansın təhlili. Bank balanslarının və gəlir tablolarının incələnməsi nəticəsində bankların varlıq strukturu, passivləri ilə müəyyənləşən qaynaq strukturu və gəlir yaradıcı fəaliyyətləri ilə xərcləri haqqında мялуматəldə edilə bilər. Təməl finans cədvəli maddələrinin xüsusi olaraq bilinməsi finans təhlilinə işıq tutacaq nisbət təhlilinin aparılmasından asılıdır. Nisbət təhlili bankların finans strukturlarının güclü olub olmadığını ortaya qoymaq və bankın finans vəziyyətini öncədənпрогнозлашдырмагüçün istifadə edilir. Bank balanslarının aktiv tərəfində, bütün balanslarda ol- duğu kimi, bankların sahib olduğu varlıqlar yer alır. Bank varlıq- larını likvid dəyərlər, kreditlər, iştirakçılar və sabit dəyərlər altын- da dörd qrupda araşdıra bilərik. Likvid dəyərlər nağd pul, digər banklardakıəmanət və bazarlana bilən qiymətli kağızlardan iba- rətdir. Bazarlana bilən qiymətli kağızlar içindəki ən önəmli pay dövlət istiqrazlarına və xəzinə bоnolarına aiddir. Likvid dəyərlər toplamına bankların Mərkəzi Bankıında tutduğu ehtiyat nor- maları da daxildir. ştirakçılar bankların başqa şirkətlərdə işti- rakından ibarətdir. Gəlir cədvəli. Gəlir cədvəlinin ilk bölümündəki faiz gəlirlə- rindən faiz xərcləri çıxarıldıqda xalis faiz gəliri əldə edilir. Bank- larda faiz gəliri: kreditlərdən alınan faizdən; banklardakıəmanət- dən əldə edilən faizdən; pul və sərmayə bazarı yatırımlarından əldə edilən faizdən; əmanət məcburi ehtiyac normalar ından alı- nan faizdən. Bankların faiz xərcləri isə: əmanətə verilən faizlər və istifadə edilən kreditlərə verilən faizlərdən meydana gəlir. Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|