M-61 I e. d prof., Zahid Fərrux Məmməd

 
245
25.05.09 
7 
2 
1 
0.5 
 
 
 
Pulsiyasətiilə bağlı digərişlər 
MərkəziBankınyenidənmaliyyələşdirmə 
ə
məliyyatları 
aktivləşdirilmiş və 2009-cuilin 7 ayındaAMB-ninkreditportfeli 3.5 
dəfə artmışdır. 
AzərbaycanRespublikasınınPrezidentinin  9  iyul  2009-
cuiltarixliFərmanı 
ilə 
MərkəziBankınpulsiyasətivə 
banksisteminintənzimlənməsisahəsindəkisiyasətinin 
çevikliyiniartıaran“AzərbaycanRespublikasınınMilliBankı 
haqqında” 
AzərbaycanRespublikasınınQanununadəyişikliklərvə 
ə
lavələrqüvvəyə 
minmişdir. 
Dəyişikliklərə 
görə 
MərkəziBankartıqdahauzunmüddətə 
və 
müx-
təlifvalyutalardabanklarakreditlər, 
ocümlədənsubordinasi-
yakreditləriverə  bilər.  EynizamandaMərkəziBankrealsektorundəs-
təklənməsiməqsədilə  dövlətzəmanəti  əsasındabankları  kreditləş-
dirməkhüququnamalikdir. 
Yeniqanunvericibazanı əsasgötürərəkAMB-də 28 iyul 2009-
cuiltarixində  “AzərbaycanRespublikasınınMərkəziBankı  tərə-
findənbanklarakreditlərinverilməsiqaydaları”təsdiqolunmuşdur. 
Busənəddə 
pulsiyasətininhəyatakeçirilməsi, 
maliyyə 
sabit-
liyinintəminolunması, 
kapitaladekvatlığı 
probleminintənzim-
lənməsi,  habelə  dövlət  əhəmiyyətlilayihələrinmaliyyələşdirilmə-
siməqsədilə  müxtəlifmüddətlərə  kreditlərinverilməsiqaydaları  öz 
ə
ksinitapmışdır. 
Daxilimaliyyə bazarlarınıninkişafınındəstəklənməsiistiqamə-
tində 
MərkəziBankıniştirakı 
ilə 
MütəşəkkilBanklararası 
KreditBazarındatəminatsistemiyaradılmışdır. 
Maliyyə sabitliyininqorunması ilə bağlı qərarlar 
1. Aktivlərintəsnifatdərəcələrisərtləşdirilmişdir: 
-  Nəzarətaltındaolanaktivlər  6%-dən  10%-ə  qaldırılmış 
(30.04.08); 

---

 
246 
-  Qeyri-qənaətbəxş  aktivlər  25%-dən  30%-ə  yüksəldilmiş 
(30.04.08); 
- Təhlükəliaktivlər 50%-dən 60%-ə artırılmışdır (30.04.08). 
2.Daşınmaz əmlaklatəminataqarşı tələblər 120%-dən 150%-
ə
 artırılmışdır. 
(30.04.08). 
3.Subordinasiyaborclarınınməcmukapitaldaiştirakı 
məhdudlaşdırılmış
    
(18.02.08): 
-  Subordinasiyaborcununmaksimalməbləğibirincidərəcəlikapitalın 
50%-Ihəddində müəyyənedilmişdir. 
4. 
potekakreditlərininriskdərəcəsi50%-dən 
100%-ə 
artırılmışdır (18.02.08). 
5. "BanklardakreditlərinverilməsiQaydaları"nadəyişikliklərlə 
borcalanınmaliyyə  vəziyyətininvə  onunkreditiqaytarmaqabiliy-
yətininqiymətləndirilməsinə, 
həmçininborcalanınfəaliyyətinə 
daimimonitorinqə  və  bütövlükdə  kreditportfelininkeyfiyyətinə 
nəzarətolunmasınadairtələblərgenişləndirilmişdir.(18.11.08) 
6. 
Açıqvalyutamövqeyininhesablanması 
metodikası 
təkmilləşdirilmiş,  ocümlədən,  balansdankənarhesablar  üzrə 
dəqiqləşdirilmələraparılmış, 
mövqelərinhesablanmasındabankmetalları 
ilə 
aparılan 
ə
məliyyatların əksetdirilməsinə başlanılmışdır. (17.12.08) 
7. 
“Kredit 
ə
məliyyatları 
üzrə 
faizlərinhesablanmasınındayandırılması 
haqqındaQaydalar"adəyişikliklərlə 
“faizlərihesablanmayan” 
kreditlər 
üzrə 
müştərininödənişlərihesabınaborctələblərinin 
ödənilməsinövbəliyinə yenidənbaxılmışdır. (17.12.08) 
8.  Banklarınvə  sığorta  şirkətlərininkapitalizasiyayayönəldi-
ləcəkmənfəətimənfəətvergisindənazadolunmuşdur.(01.01.09 
ta-
rixindənqüvvəyə minmişdir). 
9. 
Qorunan 
ə
manətlər 
üzrə 
illikfaizdərəcəsilimitinintəminedilməsində  çevikliktəminedilmiş, 
qorunan  əmanətlər  üzrə  maksimalməbləğ  6000  manatdan  30000 

---

 
247
manatadəkartırılmııdır.  (08.05.09)  Faizdərəcəsi  15%-dəkolan 
ə
manətlərsığortasisteminə daxiledilmişdir. (10.06.08) 
10. 
MərkəziBankıntəşəbbüsü 
ilə 
2009-
cuiliniyunayındanipotekakreditləşməsibərpaolunmuşdur.Bununpsixo
lojivə  fizikitəsiriilə  daşınmaz  əmlakbazarı  sonikiaydacanlanmışdır. 
potekakreditləşməsitikinti, 
bankişi, 
sığorta, 
qiymətləndirmə 
fəaliyyəti, 
rieltorvə 
notariusxidmətləri, 
habelə 
qiymətlikağızlarbazarındaiqtisadifəallığı 
bilavasitə 
artırmış, 
ə
mlakbazarındaqiymətləristabilləşdirmişdir. 
Qiymətlərinstabilləşməsi 
öznövbəsində 
bankkre-
ditləriningirovtəminatınındəyərsizləşməsininqarşısını almışdır. 
11. 
AzərbaycanRespublikasınınMərkəziBankı 
nəzdində 
Azərbaycan potekaFondununburaxdığı 
təminedilmiş 
qiymətlikağızlar 
üzrə 
riskdərəcəsi 
0% 
təyinolunmuşdur. 
(17.06.09) 
12.  AzərbaycanRespublikası  Prezidenti  7  avqust  2009-
cuiltarxində 
dövlətmülkiyyətində 
olanmaliyyə 
institutlarınanəzarətigücləndirməyinəzərdə 
tutan“Nizamnamə 
kapitalındadövlətə 
məxsussəhmlərolanbanklarınvə 
bankolmayankredittəşkilatlarınınidarə edilməsində dövlətiniştirakı 
qaydası haqqında”Fərmanvermişdir. 
13. Banklarda risklərin idarə edilməsi sistemləri təkmilləşdi-
rilmişdir.  Bu  məqsədlə  banklarda  risklərinin  monitorinqi  güc-
ləndirilmiş,  risklərin  idarə  edilməsi  sistemlərinin  qiymətləndiril-
məsi üzrə xüsusi metodologiya əsasında reytinqlər verilmiş, zəif-
liklərin aradan qaldırılması üzrə tədbirlər planı hazırlanıb və onun 
icrasına başlanılıb. 
 
 
 
 
 
 

---