M ətbuat: millətin dili, gücü və güzgüsü 2011-2017-ci ILL
Yüklə 5,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Arşiv kataloqu. 1898-1992” adlanan və nadir sənədlərin toplandığı dəyərli kitab- kataloqu (Qadın Əsərləri Kitabxanası və Bilgi Mərkəzi Vəqfi. İstanbul
- nüfuzundan, onun Qafqazda c ərəyan edən hadisələrə təsir gücündən xəbər verir. Bu s
20
21
22
səfər zamanı əldə olunan «Avukat Süreyya Ağaoğlu. Bir ömür böyle geçti». Arşiv kataloqu. 1898-1992” adlanan və nadir sənədlərin toplandığı dəyərli kitab- kataloqu (Qadın Əsərləri Kitabxanası və Bilgi Mərkəzi Vəqfi. İstanbul Barosu yayınları, 2010. 520 səh.) əldə etdikdən sonra düşmüşdük. Katoloqa Əhməd bəy Ağaoğlunun qızlarından yalnız Şərqin, Türk – İslam dünyasının ilk qadın vəkili, hüquqşünası Sürəyya Ağaoğluna (1903, Şuşa-29 dekabr 1989, İstanbul) aid sənədlər əksini tapmışdır. Tezər və Gültəkin xanıma məxsus şəxsi sənədlərlə bağlı məlumatlar kataloqa daxil edilməmişdir. Peşəkarlıqla tərtib olunmuş kataloqda Sürəyya xanıma aid 5 minə yaxın şəxsi mənşəli sənəd haqqında məlumat mövzuya uyğun təsnif edilərək nəşr olunmuşdur (ətraflı bax: Abid Tahirli.Türkiyə tarixində iz qoyan bacılar. "Ədəbiyyat qəzeti", 23 yanvar 2016; modern.az, 24 yanvar 2016.) Kataloqda əksini tapan ailə şəkilləri, məktublar, iş sənədləri, vizitkalar, pasportlar, gündəliklər, qəzet kəsikləri, broşür və digər rəsmi sənədlər bu gün mühüm tarixi və ictimai əhəmiyyət kəsb edir. Kataloqa «Ön söz» yazan prof.dr.Bəkir Kamal Ataman bu barədə bəhs edərkən fikrini belə ifadə etmişdir: «Ailənin şəcərəsi Osmanlı imperatorluğundan bugünədək Türkiyənin ictimai həyatına çox önəmli töhfə vermiş bir ailə ilə tanışlığa vəsilə oldu». 15 Teşrin-i sâni [noyabr] 1918 Muhterem Ahmed Beyefendi Bütün Türk ordusunun Bakü’yü alelacele [t əcili olaraq] tahliye etmesi [t ərk etməsi], zabıtan [zabitlər] misafirhanesinin akşam boşaltılması, Osman’la beni hayli düşündürdü ve biraderiniz Hüseyin beyle ba’de’l- müzakere [müzakir ədən sonra] muvakkaten [müvəqqəti olaraq] Gence’ye gitmeye karar verdik. Ol tarafa pek az para ile hareket ediyoruz. Avdetiniz akabinde [siz döndükd ən sonra] bize süratle talimat-ı lâzıma [lazımi təlimatı] vereceğinizi ümit ediyoruz. Adresimiz Gence’de Samed Bey Yusufbeyof vasıtasıyladır. Bendeniz gerçi müsait şerait tahsisinde Kafkasya’da çalışmak taraftarı olsam da, Osman Cevri, ailesini düşünmekten adeta daüssılaya 23
ətən həsrətinə] uğradı. Gece gündüz İstanbul’u, çoluk çocuğunu düşünüyor ve Ahmed bey müsaade etse de İstanbul’a gidebilsem diyor. Ellerinizi öperiz muhterem Ahmed Beyefendi Tevfik ( soyadı oxunmur) T əbii sual çıxır: Osmancıq niyə məhz Əhməd Ağaoğluna müraciət edir, ondan t əlimat gözləyir, icazə istəyir? Bu məktub- tarixi sənəd bir daha Qafqaz İslam Ordusunun müşaviri, bütün türk-islam dünyasının ədəbi-mədəni və ictimai-siyasi fikir tarixind ə diqqətəlayiq yer tutan Əhməd bəy Ağaoğlunun nüfuzundan, onun Qafqazda c ərəyan edən hadisələrə təsir gücündən xəbər verir. Bu s ənəd, həm də onu deməyə əsas verir ki, Qafqaz İslam Ordusunun Az ərbaycanda bütün fəaliyyəti Əhməd bəyin tam nəzarəti altında həyata keçirilmişdir.
Ağaoğluların arzusu Q ədriyə Əzəl Ağaoğlu: Əsərlərim sevgiyə çağırışdır Böyük tarixi şəxsiyyət Əhməd bəy Ağaoğlunun nəvəsi Təkdaş Ağaoğlunun ikinci h
əyat yoldaşı Qədriyə Əzəl Ağaoğlu Türkiyə və Avropanın digər ölkələrində istedadlı relyef-qabartma keramika ustası, heykəltəraş , rəssam və sahəsi üzrə mahir pedaqoq kimi tanınır. İlk və orta təhsilini dünyaya göz açdığı İstanbulda alan Q
ədriyə Əzəl Ağaoğlu İstanbul Tətbiqi Gözəl Sənətlər Akademiyasında ali t əhsilə yiyələndikdən sonra (1973), şəxsi emalatxanasında fəal yaradıcılığa başlamışdır. İlk uğurlarına qısa zamanda imza atan gənc sənətkar tezliklə 24
beyn əlxalq sərgilərdə öz əsərlərini nümayiş etdirməyə, fərdi sərgilərini açmağa da müv
əffəq olmuşdur. Siyasi görüşləri və fəaliyyəti ilə əlaqədar ölkəni tərk edən və xeyli müddət (1980- 1989) İsveçrədə yaşamaq məcburiyyətində qalan Tekdaş bəy və xanımı Q ədriyə Əzəl Sürüxdə də öz sənətləri ilə məşğul olur. İxtisasca tərcüməçi olan T. Ağaoğlu bu müddət ərzində Çarlz Dikkensdən, Mixail Şoloxovdan tərcümələr etm
əklə yanaşı xanımından keramika sənətinin incəliklərini də öyrənir. 1989 – cu ild
ən- Vətənə qayıtdıqdan sonra Qədriyə Əzəl Ağaoğlu daha böyük yaradıcılıq nailiyy
ətləri qazanır. Ümumiyyətlə isə, onun 1984- cü ildən etibarən Türkiyə, İsveçrə və Almaniyanın müxtəlif şərərlərində onlarca fərdi sərgisi təşkil olunmuş v ə Qədriyə Əzəl xanım əsərlərini dəfələrlə beynəlxalq sərgilərdə nümayiş etdirmişdir. Tanınmış sənətkarın yaradıcılığı haqqında Türkiyənin və bir sıra xarici ölk ələrin dövrü nəşrləri məqalələr dərc etmişdir. Qədriyə Əzəl xanımın əsərlərinin katoloqu n əfis tərtibatla nəşr olunmuşdur. . Q ədriyə Əzəl Ağaoğlu modern üsluba üstünlük verir, onun demək olar ki, bütün əsərlərinin baş qəhrəmanı insan kütləsidir. Onlar daim hərəkətdədirlər, qışqırır, bağırır, atılır, düşür. Qəribədir ki, tamaşaçı öz əhvalına, psixoloji v əziyyətinə görə onun qəhrəmanlarının halını dəyərləndirir: sanki sən xoş əhval ruhiyy ədəsənsə, qəhrəman da sənə o nəzərlə baxır, sən kədərlisənsə, onun da çöhr əsinə elə bil qəm-qüssə çökür...O, qəzetlərin birinə verdiyi müsahibəsində öz yaradıcılığı haqqında danışarkən demişdir ki, mən insanın daxili aləmini, ruh halını anlatmaq ist əyirəm. Mənim panolarıma baxdığınızda hamısında bir çatışma, bir gerilim vardır. Amma eyni zamanda bir sevinc və coşqu da var. Bu panoların hamısına bir ad vermişəm: həyat ağacı. İnsanların mürəkkəb hisslərini onlarda əks etdirm
ək istəmişəm. Acı da var, nifrət də, ümidsizlik də var, onlarda. Lakin , əlbəttə, əsərlərimə sevincin, sevginin hakim olmasına çalışıram. Yəni bu tablolar bir sevgiy ə çağırışdır. Yüklə 5,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|