32
Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisində gömrük nəzarə-
tinin həyata keçirilməsi zamanı gömrük orqanları sərəncamında olan
dəniz (çay) gəmilərindən istifadə edə bilər. Dəniz (çay) gəmilərin-
dən Azərbaycan Respublikasının daxili sularında və Xəzər dənizinin
(gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsində
gömrük qanunvericiliyinə riayət olunmasını təmin etmək məqsədi
ilə müşayiət və patrul məqsədləri üçün istifadə olunur. Gömrük
orqanları sərəncamında olan dəniz (çay) gəmilərindən gömrük
qanunvericiliyinin tələblərini pozan və gömrük ərazisini tərk edən
dəniz (çay) gəmilərinin saxlanılması, onların geri qaytarılması üçün
istifadə edir.
Gömrük ərazisində gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
zamanı gömrük orqanları sərəncamında olan hava gəmilərindən
istifadə edə bilər. Hava gəmilərindən gömrük ərazisində gömrük
qanunvericiliyinə riayət olunmasını təmin etmək məqsədi ilə patrul
məqsədləri üçün istifadə edilir. Gömrük orqanları gömrük
qanunvericiliyinin pozulması hallarına əsaslı şübhə olduqda gömrük
ərazisində olan dəniz (çay) və hava gəmilərinə gömrük nəzarətinin
həyata keçirilməsi üçün, digər orqanlara sərəncamlarında olan dəniz
(çay) və hava gəmilərindən istifadə məqsədi ilə yardım üçün
müraciət edə bilər.
Gömrük sərhədindən keçirilən (gömrük ərazisinə gətirilən və bu
ərazidən aparılan, o cümlədən tranzit keçirilən) mallar və nəqliyyat
vasitələri üzərində gömrük orqanları tərəfindən həyata keçirilən
gömrük nəzarəti malların və nəqliyyat vasitələrinin keçirilmə xüsu-
siyyətindən asılı olaraq gömrük nəzarətinin asanlaşdırılması,
tezləşdirilməsi, Azərbaycan Respublikasına gətirilməsi və Azərbay-
can Respublikasından aparılması qadağan olunmuş malların buraxıl-
mamasının təmin edilməsi işinə xidmət edir. Gömrük ərazisinə gə-
tirilən, həmçinin bu ərazidən aparılan mallar və nəqliyyat vasitələri
üzərində gömrük orqanları tərəfindən həyata keçirilən gömrük
nəzarətinin mərhələlərinin ardıcıllığı bu Qaydalarla müəyyən edilir.
Gömrük sərhəd buraxılış məntəqələrində mallar və nəqliyyat
vasitələri üzərində gömrük nəzarəti bir-birini tamamlayan üç əsas
mərhələdə həyata keçirilir:
33
1. malları və nəqliyyat vasitələrini gömrük orqanına təqdim edən
şəxs tərəfindən məlumatlandırma (bundan sonra - məlumatlandırma)
və gömrük orqanları tərəfindən qeydiyyat (bundan sonra -
qeydiyyat);
2. sənədli nəzarət;
3. çatdırılmaya nəzarət.
Məlumatlandırma və qeydiyyat mərhələsi malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük sərhədini keçərək gömrük ərazisinə faktiki
daxil olduğu andan və ya gömrük ərazisini tərk etmək məqsədi ilə
gömrük sərhəd buraxılış məntəqəsinə daxil olduğu andan başlanılır.
Məlumatlandırma və qeydiyyat mərhələsinə aid hərəkətlər aşağıda-
kılardır:
1. gömrük ərazisinə gələn (gömrük ərazisindən çıxan) nəqliyyat
vasitələrinin bilavasitə gömrük sərhəd buraxılış məntəqəsinə daxil
olmasına icazə verilməsi;
2. gömrük nəzarəti məqsədi ilə gömrük orqanlarına təqdim edil-
məsi tələb olunan, mallar və nəqliyyat vasitələri barədə məlumatları
əks etdirən sənədlərin qəbul edilməsi;
3. nəqliyyat vasitələri üzərində gömrük baxışının keçirilməsi;
4. nəqliyyat vasitələri üzərində gömrük baxışının nəticəsi üzrə
gömrük qaydalarının pozulması və ya digər risk halları müəyyən
edildikdə, gömrük yoxlanılmasının aparılması;
5. şəxsi yoxlama aparıldıqda, bu barədə protokolun tərtib
olunması;
Mallara və nəqliyyat vasitələrinə gömrük baxışı, nəqliyyat vasi-
təsinin və ya onun yük hissəsinin açılmadan, eləcə də malların qab-
laşdırılması pozulmadan gömrük orqanının vəzifəli şəxsi tərəfindən
malların və nəqliyyat vasitələrinin, plomb və digər eyniləşdirmə
vasitələrinin, fiziki şəxslərə məxsus malların xarici vizual müayi-
nəsinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutur. Məlumatlandırma və
qeydiyyat mərhələsinə aid edilən hərəkətlər ardıcıl və ya eyni vaxtda
həyata keçirilir.
Nəqliyyat vasitələri gömrük nəzarəti zonasına faktiki daxil
olmazdan əvvəl gömrük orqanlarında ilkin məlumatların qeydiyya-
tının aparılması məqsədi ilə fiziki və ya hüquqi şəxslər tərəfindən
34
Gömrük Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada mallara və nəqliy-
yat vasitələrinə dair ilkin məlumatlar təqdim oluna bilər. Sənədli
nəzarət mərhələsinə aid edilən hərəkətlər aşağıdakılardır:
1. gömrük prosedurları əsasında gömrük qanunvericiliyinə riayət
olunmasını təmin etmək məqsədi ilə nəzarət tədbirlərinin həyata
keçirilməsi;
2. gömrük sərhəd buraxılış məntəqələrindən keçirilən malların
və nəqliyyat vasitələrinin sənədlərinin, o cümlədən malların baytar-
lıq, fitosanitar və sanitariya nəzarəti məqsədi ilə sənədlərin, həmçi-
nin Azərbaycan Respublikasının üzv olduğu beynəlxalq konven-
siyalarla və müqavilələrlə müəyyən olunmuş sənədlərin yoxlanılma-
sının həyata keçirilməsi;
3. gömrük orqanlarına təqdim edilmiş malların və nəqliyyat
vasitələrinin sənədlərdə göstərilən məlumatlarla uyğunluğunun
müəyyən edilməsi;
4. yol vergilərinin hesablanması, icazə blanklarının verilməsi və
onlara nəzarət;
5. ödənilməli olan gömrük ödənişlərinin alınmasının təmin
edilməsi;
6. əqli mülkiyyət hüquqlarının qorunması üzrə bu Qaydaların
8.7-ci və 9.3-cü bəndləri ilə müəyyən edilmiş tədbirlərin həyata
keçirilməsi;
7. gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi məqsədi ilə
qanunvericiliklə müəyyən olunmuş digər tədbirlərin görülməsi.
Çatdırmaya nəzarət mərhələsi gömrük nəzarətində olan malların
və nəqliyyat vasitələrinin, o cümlədən onlara dair sənədlərin gömrük
ərazisində yerləşən göndərən gömrük orqanından təyinat gömrük
orqanına çatdırılmasına nəzarəti əhatə edir və iki gömrük orqanı
arasında daşınan mallar və nəqliyyat vasitələri üzərində gömrük
nəzarətinin və gömrük rəsmiləşdirilməsinin həyata keçirilməsi
qaydaları əsasında təşkil olunur. Çatdırmaya nəzarət mərhələsinə aid
edilən hərəkətlər aşağıdakılardır:
1. gömrük nəzarətindən keçən malların və nəqliyyat vasitələrinin
digər gömrük orqanına çatdırılması üçün sənədləşdirmənin
aparılması;
Dostları ilə paylaş: |