Magġstratura məRKƏZĠ Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 2.4. 2005-2015-ci illər arasında ABġ-da vençur kapitaldan çıxıĢ göstəriciləri
- Kiçik Biznes Administrasiyası (SBA).
- Kiçik Biznes İnvestisiya Şirkətlərinin Milli Assosiasiyası (NASBIC).
- Milli Vençur Kapital Assosiasiyası (NVCA).
45
ən zəif il olmuşdur. Belə ki, 2015-ci ildə vençur fondlarla maliyyələşdirilən şirkətlərdən 79-u İPO mərhələsində iştirak etsə də, səhm satışı cəmi 9,2 mlrd. dollar həcmində olmuşdur. Bu da son illərə nisbətən aşağı göstəricidir. 2015-ci ildə vençur dəstəkli şirkətlərin başqa şirkətlərə satılması və ya birləşdirilməsi müqavilələrin sayı 84 olmuşdur və bunun dəyəri 16,3 mlrd. dollar hesablanmışdır. Digər illərdə olan göstəricilərə aşağıdakı kimidir:
Cədvəl 2.4. 2005-2015-ci illər arasında ABġ-da vençur kapitaldan çıxıĢ göstəriciləri
İllər İPO sayı
Təklif məbləği
( mlrd. $) Sonrakı
dəyər ( mlrd. $) Başqa şirkətə satılma və ya birləşmə müqavilələrinin sayı Başqa şirkətə satılma və ya birləşmə müqavilələrin dəyəri
(mlrd. $) 2005
58 4,8
55,9 201
19,7 2006
67 7 71,1 207 24,2
2007 90
11,7 66,1
201 30,7
2008 7 0,7 3,6 134
14,9 2009
13 1,9
9,1 109
12,3 2010
67 8 108 151 17,7
2011 50
10,4 92,5
170 24,1
2012 49
21,4 122,1
132 22,6
2013 81
11 62,7
95 16,9
2014 115
15,2 121,1
137 47,4
2015 77
9,4 N/y
84 16,3
Mənbə: National Venture Capital Association, Yearbook 2015
46
ABŞ-da vençur fondların inkişafı və innovativ kiçik şirkətlərin dəstəklənməsi istiqamətində fəaliyyət göstərən çox sayda milli və regional qurumlar mövcuddur. Əgər 1980-ci ilə qədər kiçik və orta sahibkarların vençur maliyyələşdirməsində ən çox dəstəyi dövlət verirdisə, artıq 1980-ci ildən etibarən dövlətin rolu azalmış, özəl vençur şirkətlər bu istiqamətdə aktiv iştirakçıya çevrilmişdirlər. Müasir dövrdə ABŞ-da vençur maliyyələşdirmə sahəsində fəaliyyət göstərən əsas qurumlar bunlardır: Kiçik Biznes Administrasiyası (SBA), Kiçik Biznes İnvestisiya Şirkətlərinin Milli Assosiasiyası (NASBIC) və Milli Vençur Kapital Assosiasiyası (NVCA).
Kiçik Biznes Administrasiyası (SBA). SBA kiçik şirkətlərə uzunmüddətli maliyyə imkanları təmin etmək məqsədilə 1953-cü ildə qurulmuş bir ictimai təşkilatdır. Bəzi mənbələrdə bunu Təşəbbüslərin Dəstəklənməsi Agentliyi kimi də adlandırırlar. SBA özünün vençur fəaliyyətini bu qurumun idarə etdiyi Kiçik Biznes İnvestisiya Şirkətləri (SBIC) və SBIC proqramı vasitəsilə həyata keçirir. 1958-ci ildə “ Kiçik Biznes İnvestisiyaları Qanun”unun qüvvəyə minməsi ilə qurulan SBIC-lər kiçik şirkətlərə başlanğıc və böyümə-genişləmə mərhələlərində vençur kapital dəstəyi vermək məqsədilə yaradılsa da, günümüzdə kiçik şirkətlərin inkişafının gec mərhələrində sərmayə qoyuluşları ilə diqqət çəkirlər. Əvvəlki illərdə kiçik şirkətləri faizli kredit şəklində maliyyələşdirən SBIC-lər, bu üsulla səmərəli nəticələr əldə etmədiyindən vençur maliyyələşdirmə üsulundan da istifadə etməyə başlamışdılar. Hal-hazırda SBIC-lər kiçik şirkətlərə hər iki üsulla ─ həm kredit şəklində, həm də vençur kapital şəklində investisiya qoymanı həyata keçirirlər. SBA kiçik şirkətlərə birbaşa investisiya qoyuluşu etməsə də, bu işlə məşğul olan SBIC-ləri və onların fəaliyyətlərini tənzimləyir, daim nəzarət altda saxlayır. SBA-nın bu istiqamətdə gördüyü işlər aşağıdakılardır: -
SBIC-lər yenə SBA-nın tənzimləmələri çərçivəsində öz fəaliyyətlərini həyata keçirirlər. SBIC-lər ən az 5 mln. dollarlıq başlanğıc sərmayəsi ilə qurulurlar. 47
- Maliyyə cəhətdən yaxşı vəziyyətdə olan SBIC-lər özəl sərmayələrinin 300 %-i qədər dövlət yardımı ala bilirlər. Bundan əlavə investisiya üçün ayrılmış bütün fondların ən az 50%-ni investisiya və ya vençur maliyyələşdirmə istiqamətində istifadə etmək şərti ilə, özəl sərmayələrinin 400% dəyərində əlavə dövlət yardımı ala bilərlər. SBIC-lər bu yardımların SBA tərəfindən verilmiş zəmanət kağızlarını başqa investorlara satmaqla gəlir əldə edirlər. -
Kiçik şirkətlər SBIC-lər tərəfindən səhmlərinin alınması yolu ilə maliyyələşdirilirlər. SBIC-lər özəl sərmayələri və əlavə olaraq yuxarıda qeyd etdiyimiz SBA zəmanətli kağızların satışından əldə etdiyi gəlirlərlə kiçik şirkətlərin səhm hissələrini alaraq vençur maliyyələşdirməni həyata keçirirlər. SBA-nın illər keçdikcə ABŞ-ın vençur kapital sektorunda aktivliyi azalmaqdadır. Bir çox SBIC-in böyüyərək SBA-dan asılı olmayan özəl vençur şirkətlərə çevrilməsi, bu şirkətlərin SBA-nın dəstəyi olmadan da çox böyük maliyyə ehtiyatlarını vençur kapitalda istifadə etmək gücünə sahib olmaları, sərmayə gəlirlərindən tutulan vergi faizlərinin aşağı salınması, pensiya fondlarının vençur maliyyələşdirmə sektoruna daxil olması, vençur şirkətlərin öz aralarında müxtəlif birliklər təşkil etməsi və s. SBA-nın ABŞ-ın vençur kapital sektorunda öz yerini itirməsinə və aktivliyinin azalmasına səbəb olan əsas amillərdir. Kiçik Biznes İnvestisiya Şirkətlərinin Milli Assosiasiyası (NASBIC). SBIC- ləri təmsil edən bir təşkilat olan NASBIC SBA-nın SBIC Proqramını həyata keçirdikdən sonra qurulmuşdur. Dünyadakı ilk vençur investisiya şirkətləri təşkilatı olan NASBIC əlli ildən çoxdur ki, ABŞ-dakı kiçik şirkətlərin getdikcə artan maliyyə ehtiyaclarını qarşılanmasında önəmli rol oynayan SBIC-lərin fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasına və inkişaf etdirilməsi istiqamətində xidmət göstərən milli SBIC birliyidir. Bundan başqa NASBIC SBIC-lərin kiçik şirkətlərə borc və ya vençur kapital şəklində investisiya qoyması sahəsində qanunda dəyişiklərin edilməsi və bu istiqamətdə dövlət siyasətinin tənzimlənməsi işlərini həyata keçirir.
hal-hazırda 400-dən çox firmanın üzv olduğu vençur şirkətlər birliyidir. NVCA öz fəaliyyətini aşağıdakı hədəflər ətrafında qurur:
Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|