Magġstratura məRKƏZĠ Əlyazması hüququnda

43 

 

ABŞ-da  vençur  maliyyələşdirmə  zamanı  şirkətlərin  inkişafının  sonrakı 

mərhələlərində kapital qoyuluşları üstünlük təşkil edir. Belə ki, vençur kapitalistlər 

artıq  öz  fəaliyyətinə  başlamış,  məhsulunu  istehsal  edən  və  ya  müxtəlif  xidmətlər 

göstərən şirkətlərə investisiya qoymaqda daha maraqlı olurlar. 

 

   Cədvəl 2.2. 

ABġ-da mərhələlər üzrə vençur fondlardan istifadə səviyyəsi 

 

 

 

İllər 

Fikir 

mərhələsi 

Erkən 

mərhələ 

Genişlənmə 

mərhələsi 

Gec 

mərhələ 

Həcm 

( mlrd. $) 

Pay 

(%) 

Həcm 

( mlrd. $) 

Pay 

(%) 

Həcm 

( mlrd. $) 

Pay 

(%) 

Həcm 

( mlrd.$) 

Pay 

(%) 

2005 

0,6 

2,5 

4,2 

18 

8,3 

35,7 

9,9 

42,6 

2006 

1,3 

4,7 

4,9 

17,7 

11 

39,8 

10,3 

37,3 

2007 

1,8 

5,6 

6,2 

19,3 

10,9 

34 

13 

40 

2008 

1,9 

6,3 

5,9 

19,4 

11,1 

36,6 

11,2 

36,9 

2009 

1,6 

7,8 

4,9 

24,1 

6,8 

33,4 

6,8 

33,4 

2010 

1,6 

6,8 

6,1 

26 

8,5 

36,3 

7,1 

30,3 

2011 

1 

3,3 

9,1 

30,5 

9,9 

33,2 

9,7 

32,5 

2012 

0,8 

2,9 

8,4 

30,5 

9,5 

34,5 

8,7 

31,6 

2013 

1 

3,3 

10,3 

34,3 

9,7 

32,3 

8,9 

29,6 

2014 

0,7 

1,4 

15,8 

32 

20,6 

41,7 

12 

24,3 

2015 

0,9 

1,5 

19,8 

33,6 

22,1 

37,5 

15,9 

27 

Mənbə: 

Pricewaterhouse 

Coopers/National 

Venture 

Capital 

Association 

MoneyTree™ Report,  Data: Thomson Reuters (2015). 

 

Son  illərdə,  proqram  təminatı  vençur  investisiya  qoyulan  sahələr  arasında 

dominantlıq edir və təsadüfi deyil ki, 2015-ci ildə vençur maliyyələşdirmənin 40%-

i  məhz  bu  sahənin  payına  düşür.  “Təmiz  texnologiya”  sahəsinə  investisiya 

qoyuluşu getdikcə azalsa da, son vaxtlar dünya enerji bazarında baş vermiş mühüm 

dəyişikliklər hələ də bu sahənin kapital cəlb etməsi üçün şərait yaradır. Aşağıdakı 

cədvəldə  2009-2015-ci  illər  arası  iqtisadiyyatın  müxtəlif  sahələrində  vençur 

fondlardan istifadə səviyyəsi ilə tanış ola bilərik: 

 

---

44 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

        Cədvəl 2.3. 

ABġ-da vençur fondlardan iqtisadiyyat sahələri üzrə istifadə səviyyəsi 

Mənbə: 

Pricewaterhouse 

Coopers/National 

Venture 

Capital 

Association 

MoneyTree™ Report,  Data: Thomson Reuters (2015). 

 

Bildiyimiz  kimi,  vençur  firmalar  sərmayə  qoyduqları  şirkətlərin  İPO 

mərhələsində ( şirkətin səhmlərinin ilk dəfə bazarda satışa çıxarılması) və ya həmin 

şirkətin  başqa  şirkətə  satılması,  ya  da  birləşdirilməsi  (M&A  deals)  nəticəsində 

kapitaldan çıxışı həyata keçirməklə öz mənfəətlərini əldə etmiş olurlar. 2015-ci il 

vençur dəstəkli İPO-lardan əldə edilən gəlirlərin həcminə görə 2011-ci ildən bəri 

                          Ġllər 

 

  Sahələr 

 

2009 

 

2010 

 

2011 

 

2012 

 

2013 

 

2014 

 

2015 

Biotexnologiya 

3881 

3960 

4731 

4210 

4611 

5970 

7405 

Biznes məhsulları və 

xidmətlər 

313 

412 

142 

111 

192 

375 

612 

Kompyuter 

312 

366 

411 

412 

627 

1458 

736 

İstehlakçı məhsulları 

və xidmətlər 

487 

633 

1238 

1368 

1284 

2194 

4797 

Elektronika/Ölçü 

cihazları 

368 

356 

399 

248 

289 

706 

389 

Maliyyə xidmətləri 

339 

394 

334 

275 

537 

1104 

3043 

Səhiyyə xidməti 

156 

266 

333 

339 

231 

356 

836 

Sənaye/Enerji 

2581 

3389 

3873 

2936 

1579 

2375 

3161 

İT xidmətlər 

1286 

1766 

2613 

1931 

2097 

3260 

3860 

Media və əyləncə 

1785 

1639 

2536 

2262 

2927 

5859 

4746 

Tibbi avadanlıqlar və 

cihazlar 

2628 

2496 

2887 

2519 

2090 

2583 

2725 

İnternet şəbəkəsi və 

avadanlıqları 

705 

536 

352 

297 

722 

477 

291 

Digər 

28 

4 

3 

24 

83 

4 

74 

Ticarət/Distrubyutor 

xidməti 

128 

150 

349 

402 

218 

767 

1018 

Yarımkeçiricilər 

808 

1164 

1412 

864 

654 

759 

776 

Proqram təminatı 

3951 

5186 

7694 

8641  11243  20582  23593 

Telekommunikasiya 

600 

721 

578 

744 

649 

325 

711 

Cəmi 

(mln. dollar) 

20357  23439  29883  27583  30062  49311  58811 

---