Magġstratura məRKƏZĠ Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Texnoloji risk
- İdarəetmə riski
- İstehsal riski
- Maliyyə riski
34
Şirkət strategiyası. Vençur kapitalistlər ümumi idarəetmə təcrübəsinə (general management experience) sahib ourlar. Eyni zamanda şirkətin kapital bazarında dəyərləndirilməsi və çıxış strategiyaları haqqında biliklərə sahibkarlar nadir hallarda sahib olurlar. Bu və digər strateji məsələlərin həllində vençur kapitalistlər önəmli rol oynayır, hətta lazım olduqda müxtəlif konsultasiya firmalarından şirkət lehinə köməkliklərin alınmasında da iştirak edirlər. d) İdarəetmə. Bir çox vençur layihələrdə, innovator öz yaxın dostları ilə bu işə başlıyır və işə alma və işçilərin dəyərləndirilməsi istiqamətində təcrübəsiz olurlar. Vençur kapitalistlər isə bu sahədə təcrübə sahibi olmaqla yanaşı, işə alma prosesinə də qatılırlar. Bundan başqa bəzən idarəçilər arasında meydana gələn gərginliklərin yoluna qoyulmasında vasitəçi rolunu da oynuyurlar.
kapitalistlər şirkətin maliyyə planlaşdırması və nəzarəti xidmətlərini həyata keçirir, maliyyə işlərində məsul şəxs rolunda olurlar. Məqsəd aşağıdakı iki vacib mexanizmanın düzgün fəaliyyətini təmin etməkdir: -
inkişaf etdirmə, istehsal, marketinq, satış) etibarlı informasiya verilməsi; -
Verilən bu informasiyalar əsasında gələcəkdəki neqativ halların qarşısının alınması və bunun üçün strategiya və layihəərin hazırlanması. Vençur kapitalistlər və onların komandası (back-up team) şirkətin performansının daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində qurucu və maliyyə müdirləri üçün pioner rolunu (ride herd) oynuyurlar. Maliyyə nəzarətinin qənaətbəxş olmadığı hallarda vençur kapitalistlər maliyyə funksiyasının gücləndirilməsi üçün şirkət qurucusu ilə görüşür və auditorların dəyişdirilməsi ilə bağlı öz tələblərini irəli sürür. Məhsul, istehsal xərcləri, satış qiymətlərinin müəyyənləşdirilməsi, kapital xərclərinin dəyərləndirilməsi və şirkət sərmayəsinin nəzarəti xüsusilə diqqət tələb edən məsələlərdir. Kompyuterlə idarə olunan bir maliyyə modelin hazırlanması bu məsələlərin həllini asanlaşdıra bilər. 35
Bir vençur kapitalistinin “ hands-on” idarəetmə üsulundan istifadə edə bilməsi üçün bir çox insanda (profesional mühasiblər, maliyyə menecerləri, bank işçiləri və s.) olmayan idarəetmə təcrübəsinə malik olmalıdır. İngiltərədə “ hands-on” idarəetmə çox vaxt texnoloji sahədə çalışanlarla maliyyə bilikləri olan insanlardan təşkil olunan qruplar tərəfindən həyata keçirilir. (24, səh. 122-123) Vençur kapitalistlər fəaliyyət göstərəcəyi sahə ilə birbaşa əlaqəsi olan texnoloq menecerləri işə götürürlər. Texnoloq menecerlər ən son texnoloji yeniliklərlə tanışlıq üçün lazım olan biliyə və imkanlara sahib şəxslərdir. Vençur kapitalistlər, eyni zamanda, qurduqları iş şəbəkəsində müxtəlif elm adamlarından və sahə tədqiqatçılarından əldə etdikləri elmi və texniki biliklər əsasında araşdırma və inkişaf etdirmə fəaliyyətlərini həyata keçirirlər. Müxtəlif tədqiqat institutlarında, universitetlərdə və şirkətlərin araşdırma mərkəzlərində üstündə işlənilən texnoloji layihələrin şirkətlərə təklif edilməsində vasitəçi rolunu oynayırlar. Menecer qismindəki mühasiblər məhsulun həyat tsikli əyrisi haqqında öz fikirərini irəli sürürlər. Çünki məhsulun stabil göstəriciləri, uzun müddətdə gətirdiyi gəlir və maliyyə hesabatları ilə artım və enmə mərhələləri əvvəlcədən məlum olur. ABŞ-da Milli Mühasibat Assosiasiyasının ( National Accounting Association) tərəfindən aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki, mühasib menecerlərin 20%-i şirkətin yeni məhsul haqqında aldığı qərarlarda təsirli olduğunu bildirdiyi halda, 43%-i isə bu mövzuda onların heç fikirlərinin belə soruşulmadığını qeyd ediblər. Tədqiqat nəticəsində o da məlum olub ki, profesional səviyyədə mühasib menecerlərdən istifadə və onların idarəetmədəki üstün fəaliyyətləri şirkətin gələcək inkişafında öz müsbət nəticələrini göstərmişdir. Çünki hesabat göstəricilərindən istifadə edilərək hazırlanan planlaşdırma və nəzarət işləri nəticəsində alınan qərarlar daha səmərəli xarakter daşıyır. Texnoloji firmaların ilkin mərhələsində qarışıq, mürəkkəb bir sistem yerinə çevik və yeni mühitə tez adaptasiya olan strategiyaların hazırlanması daha məqsədəuyğundur. Vençur kapitalistlər planlaşdırma, maliyyə nəzarəti və şirkət düzgün fəaliyyət göstərməsi üçün hesabat göstəricilərindən istifadə edirlər. Çünki
36
idarə heyətinin bugün aldığı qərarlardan sonra gələcəkdə hansı nəticələrin əldə ediləcəyini bilmək istəyirlər. Dediyimiz kimi, vençur maliyyələşdirməsi riskli investisiya növüdür. Yüksək gəlir hədəfləyən vençur şirkətlər bir sıra risklərlə qarşılaşırlar. Vençur maliyyələşmə zamanı yaranacaq başlıca riskləri texnoloji risk, idarəetmə riski, istehsal riski, maliyyə riski və marketinq riski olmaqla qruplaşdırmaq olar.
edə bilməməsi ilə bağlı riskdir. Texnolji risklərin yaranma səbəbləri müxtəlif olur. Ancaq təcrübədə, kiçik şirkətlərin ETTKİ zamanı yetəri qədər bilik və təcrübəyə malik olmaması hallarına daha çox rast gəlinir. Texnoloji cəhətdən yarana biləcək problemlərdən biri də düzgün işləməyən, nasaz yeniliklərin yaradılması və ya yeni texnologiya üçün lazım olan mütəxəssislərin çatışmazlığıdır. Nəticə olaraq əldə olunan innovativ məhsuldan lazımi şəkildə istifadə etmək mümkün olmur. Bundan başqa, vençur maliyyələşdirməsinin uzunmüddətli olması səbəbi ilə investisiya qoyulan yeni texnologiyanın zaman keçdikcə köhnəlməsi və nəticədə istənilən gəlirin əldə edilməməsi riski də texnoloji risklərə aid edilir. Belə hallara sürətlə inkişaf edən informasiya və rabitə texnologiyaları sahəsində daha çox rast gəlinir.
problemlərlə bağlı olur. Bu problemlərə şirkət rəhbərlərinin idarəetmə sahəsində bilik və bacarıqlarının az olması səbəbindən şirkətin gələcək fəaliyyətinə düzgün istiqamət verə bilməməsi və idarəçilikdə buraxılan səhvləri aid edilir. Vençur firmalar idarəetmə riskini azaltmaq üçün öz peşəkar menecerləri ilə kapital qoyduqları şirkətlərin idarəetməsində fəal iştirak edirlər. İstehsal riski ─ istifadə olunan texnologiyanın böyükmiqyaslı və uzunmüddətli istehsal üçün əlverişli olmaması riskidir. Yəni, səmərəli istehsalın (istehsal artdıqca xərclərin azalması) mümkün olmadığı texnologiyaya investisiya qoyulması riskidir. Maliyyə riski ─ istehsal zamanı yaranacaq xərclərin və maliyyə ehtiyaclarının kapital hesabına ödənilməsi mümkün olmadıqda yaranır. Əlavə xərclərin yaratdığı bu cür risklər qoyulan kapitalı da təhlükəyə atır.
Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|