Magġstratura məRKƏZĠ Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
69
iştirak edirlər. Onların əsas vəzifəsi vençur şirkətlərə maliyyə, idarəetmə, konsultativ və informasiyon köməkliklərin göstərilməsindən ibarətdir. Kiçik vençur şirkətlərin fəaliyyətinə yardımın ən çox istifadə edilən formalarından biri innovasiyaların işlənməsi və həyata keçirilməsi üzrə dövlət kontraktları sistemidir. Münasibətlərin kontrakt forması dövlətə ehtiyatların bölüşdürülməsi prosesinə, istehsalatın strukturu və həcminə, texnoloji yeniliklərin genişlənmə bazarına və istehsal olunan məhsulların rəqabətqabiliyyətliliyinə təsir göstərməyə imkan verir. Vençur maliyyələşdirmənin səmərəli fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə dünya təcrübəsində şirkətlərin universitet və sənaye müəssisələri iə kooperasiyası əsasında texnologiyalar və elmi tədqiqatların nəticələrinin istehsalata tətbiqi mexanizminə rahat daxil ola bilməsi sistemindən geniş istifadə olunur. Bu məsələ çox vaxt araçı vençur mərkəzlərinin köməyi ilə həll olunur. Onların maliyyə dəstəyi həm dövlətdən, həm də qeyri-dövlət təşkilatlarından (şəxsi firmalar, ayrı- ayrı sahibkarlar və s.) aldığı vəsaitə əsaslanır. (7, səh. 168-169) Azərbaycanda vençur maliyyələşdirmənin inkişafı üçün digər məsələləri həll etmək lazımdır. Kiçik firmalar böyüməlidir və aksiya buraxılışı ilə investorların gəlirini təmin etməlidir. Fond bazarı və iştirakçılar buna hazır olmalıdır. İdeya yaxşı satılan və gəlir gətirən məhsula çevriləndə aksiyalara tələb olacaq. Burada da problemlər var: Birinci, Azərbaycanda ödəmə qabiliyyəti olan tələbin həcmi böyük deyil, yüksək texnoloji məhsul isə maliyyə tələb edir. İkinci, respublikada işləmələrin kommersiyalaşması sistemi yoxdur. Azərbaycanda vençur biznesinə digər faktorlar da təsir edir: - vençur kapitalı ilə innovasiya biznesi arasında sərfəli əməkdaşlığını təmin edən qarşılıqlı əlaqənin zəif inkişafı (olmaması); - Azərbaycanda vençur kapitalı mənbələrinin az olması; - Riskli kapital qoyuluşunun zəifliyi və bunun üçün lazım olan bazar mexanizminin olmaması; - kiçik elmtutumlu biznes sahəsində sahibkarlıq fəaliyyətinin aşağı olması;
70
- vençur biznesinin zəif informasiya dəstəyi; - Azərbaycanın elmi-texniki sferasında vençur investisiyalaşması üçün cəlbedici obyektlər ola bilməyə qabil yeni və mövcud kiçik və orta sürətlə artan texnoloji müəssisələrin meydana çıxmasını təmin edən infrastrukturun inkişaf etməməsi; - fond bazarının kifayət olmayan inkişafı ilə şərtlənən vençur investisiyaların aşağı likvidliyi; - elmi müəssisələrin qapalılığı, onların perspektiv layihələri və işləmələri haqqında informasiyaların olmaması; - vençur sərmayəçilər üçün qəbul olunan riskin təmin edən yüksək texnoloji sektor müəssisəsinə birbaşa investisiyaların cəlb olunması üçün iqtisadi stimulların olmaması; - kiçik və orta biznes sahəsində vençur fəaliyyətinin aşağı nüfuza malik olması; - innovasiya layihələrinin ixtisaslı menecerlərinin çatışmazlığı və s.
ġəkil 3.1. Bunun üçün vençur şirkətlərinin məqsədi vençur investisiyasının fərdi sənayesini stimullaşdırmaq, iqtisadiyyatda innovasiya sahələrinin inkişaf etdirmək
71
və beynəlxalq bazarda Azərbaycan elmtutumlu texnoloji məhsullarının hərəkətini təmin etməkdən ibarət olmalıdır. Vençur şirkətinin innovasiya sistemində rolu yüksək texnoloji sektorun vençur investisiyası və maliyyə dəstəkləməsinin stimullaşdırılmasıdır. Vençur fondlarının müsbət inkişafı fərdi investorların, kommersiya banklarının, sığorta şirkətlərinin, maliyyə-istehsal qruplarının vençur kapitalı bazarına keçməsinə stimul yarada bilər. Banklar layihənin hazırlanmasını, riskin bir hissəsini öz üzərinə götürə bilər və bununla da bu biznesə get-gedə daha çox cəlb edilə bilər. Digər tərəfdən, qanunçuluğun stabilləşməsi, əqli mülkiyyətin təhlükəsizliyi və standartlaşması prosesinin təmin edilməsi, müəllif hüquqları və ticarət markasının qorunması, innovasiya sahibkarlarına bu hüquqların qorunmasında kömək sistemi yaradılması investisiyalaşma mühitinin yaxşılaşması üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bazar təsərrüfatı şəraitində əqli mülkiyyətin müdafiə mexanizmi üçün bir sıra tələblər irəli sürülür. Bu tələblər aşağıdakılardır:
İnnovasiya layihələrinin reallaşdırılmasını həyata keçirən təsərrüfat subyekti tərəfindən texnoloji rentanın alınmasının təmin olunması;
keçirilməsi üçün güzəştli kreditlərin əldə edilməsi imkanı;
İnnovasiya məhsulları və texnologiyaları istehsalının təşkili üçün lisenziyaların alınması zamanı dövlət strukturlarının köməyi. İnnovasiya-investisiya fəaliyyətinin tənzimlənməsi və investisiya mühitinin yaxşılaşdırılması baxımından vergi məcəlləsi xüsusi əhəmiyyətli qanunverici sənəd sayılır və 2000-ci ildə bu məcəllə hazırlandı. 11 iyul, 2000-ci ildə qəbul olunan Vergi Məcəlləsi 2001-ci il yanvarın 1-dən qüvvəyə mindi. Sonradan çoxsaylı təkmilləşdirmələrin aparılması nəticəsində Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsində investisiya fəaliyyətinin və innovasiya proseslərinin sürətlənməsi öz əsaslı həllini tapmışdır. Hüquqi şəxslərin mənfəət vergisinin 35 %-dən 2009-cu ildə edilən dəyişikliklə 20 %-ə qədər azaldılması bu mənada həyata keçirilən ən vacib tədbirlərdən biri hesab olunmalıdır.
Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|