Magġstratura məRKƏZĠ Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.2. Vençur fondların innovasiya inkiĢafında rolu.
- Sahibkarlar.
16
maliyyə qurumlarının kiçik şirkətlərə bu istiqamətdə yetəri qədər dəstək verməməsi vençur fondlardan istifadənin əhəmiyyətini ortaya qoyur. Vençur fondların iqtisadiyyata tətbiqinin uğurlu olması üçün 3 əsas amilin birgə mövcudluğu vacibdir: fikir, insan və kapital. İlk öncə qeyd olunmalıdır ki, ölkədə yetəri qədər kapitalın olması vacib şərtdir. Fərqi yoxdur yerli və ya xarici kapital. Nəticədə vençur maliyyələşdirmə kapital qoyuluşunun bir növüdür və uğurlu nəticə üçün maliyyə mənbələri vacib rol oynayır. Fikir isə birbaşa insanlarla, cəmiyyətlə bağlıdır. Belə ki, yeniliyə açıq, mövcud şəraitə tez adaptasiya olan təşəbbüskar zehnin varlığı və asanlıqla yeni investisiyalara yönələ bilən düşüncəli investorlara ehtiyac vardır. Digər tərəfdən, yetəri qədər bacarıqlı insanların və sahibkarların olması vençur fondların fəaliyyəti üçün əsas hərəkətverici qüvvələrdəndir. Ümumiyyətlə, vençur maliyyələşdirmənin əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır: -
İnvestisiya layihəsi inkişafa açıq yeni texnologiyalar və məhsul istehsalı ilə bağlı olmalı, yaradıcı, kiçik və ya orta böyüklükdə şirkətləri əhatə etməlidir. Bu cür şirkətlər yaradıcı və innovativ olmalarına baxmayaraq, yetəri qədər imkanlara və kapital ehtiyatlarına malik olmadıqları üçün yüksək gəlirlilik potensialı olan layihələrini maliyyələşdirə bilmirlər. Beləliklə, vençur fondlar bu cür şirkətlər üçün yeni bir kapital mənbəyinə çevrilir. -
eyni zamanda idarəetmə sahəsindəki bilik və təcrübələrindən istifadə edərək şirkətin texniki-iqtisadi əsaslandırmalarını həyata keçirməli, idarəetməsində aktiv iştirak etməlidir. Bu iki səbəblə izah edilir. Birincisi, kiçik şirkətlərin idarəetmə bacarıqlarının vençur şirkətlərə nisbətən daha az olur. Digər səbəb isə, vençur şirkətlər riski azaltmaq şirkəti öz idarəetməsi altında tutmaq istəyidir. -
Kapital qoyuluşu səhmlərin alınması ilə həyata keçirilir. Bu, kapitalist üçün böyük risk daşısa da, layihənin hərtərəfli və diqqətlə araşdırılması bu riski azalda bilər.
17
- Vençur maliyyələşdirmə uzunmüddətli xarakter daşıyır (5-10 il). Vençur kapitalist maliyyələşdirdiyi şirkətin inkişafı və uğur qazanması ilə ciddi bir gəlirin əldə edilməsini hədəfləyir. -
eləcə də şirkətin inkişafının hər hansı bir mərhələsində həyata keçirilə bilər. Texnoloji inkişaf iqtisadi böyümə və genişləmənin əsas hərəkətverici qüvvələrindən biridir. Bunun həyata keçməsi üçün də yeni məhsul və istehsal texnologiyalarının yaradılması gərəklidir. Texnoloji yeniliyin ilk mərhələsi olan fikir mərhələsindən təcrübə zavodu (pilot plant) mərhələsinə qədər olan mərhələlərindən bir və ya bir neçəsinin maliyyələşməsi üçün vençur fondlardan istifadə olunur. Texnoloji inkişaf həm də sərmayə və əməyin məhsuldarlığını artmasına səbəb olur. Beləliklə, vençur fondlar bir tərəfdən texnolji yenilikləri maliyyələşdirərkən, digər tərəfdən məhsuldarlığın artırmasında böyük önəm kəsb edir. Texnologiya, texnoloji inkişaf və texnoloji üstünlük bir şirkətin rəqabətdəki ən güclü silahlarından biridir. Bu səbəblə, vençur fondlar xüsusilə beynəlxalq rəqabətdə ən vacib funksiyalardan birini yerinə yetirir. Vençur fondlar makroiqtisadi səviyyədə aşağıdakı funksiyaları həyata keçirir:
Vençur kapitaldan ən çox texnoloji yenilik sahəsində istifadə olunduğu üçün ölkədəki texnoloji inkişaf səviyyəsinin sürətlə böyüməsində mühüm rol oynayır. Beləliklə, vençur fondlar texnoloji sənayeləşmədə katalizator funksiyasını yerinə yetirirlər.
məhsul və xidmətlərin iqtisadiyyata qazandırılmasına zəmin yaradır.
Vençur maliyyələşdirilməsindən çox vaxt dinamik, məhsuldar, gənc, lakin yetəri qədər maliyyə ehtiyatlarına malik olmayan şirkətlərdə istifadə olunduğu üçün, cəmiyyətdə pulu olmayan, innovativ fikirli hər kəsin iş qura bilməsi fikri nəzəri olaraq yayılmağa başlayır. Bu səbəbdən yeni fikirlərin və ixtiraların ortaya çıxması və inkişaf etdirilməsinə şərait yaranacaq və iqtisadiyyat
18
dinamizm qazanacaqdır. İqtisadiyyatın dinamizm qazanması da öz növbəsində makroiqtisadi inkişafın təməl faktorlarından biri hesab olunur. Vençur fondlarla çox vaxt yüksək texnologiyalar sahəsindəki şirkətlər maliyyələşdirilir. Apple, Microsoft, Lotus, Genentech kimi şirkətləri bu siyahıya aid etmək olar. Ancaq Staples, TCBY, Federal Express və s. kimi yüksək texnologiyalar sahəsinə aid olmayan yüzlərlə şirkət vardır ki, onların da qurulmasın vençur fondlardan istifadə edilmişdir. Bütün bu yuxarıda sadaladığımız şirkətlərin bir ortaq cəhəti var ki, o da hamısının unikal fikir və ya məhsullarının olmasıdır və bu, vençur şirkətlərin onlara kapital qoyması üçün yetərli səbəbdir. Layihənin yüksək texnologiya ilə bağlı olub olmamasından asılı olmayaraq vençur kapitalistlər aktiv investorlar olurlar. Onlar şirkətin inkişaf xəttini yaxından izləyir, idarəetmədə iştirak edir, maliyyə cəhətdən irəliləyişlərinin əldə olunması üçün kapitalın düzgün bölüşdürülməsi və idarə edilməsi ilə məşğul olurlar. Çox vaxt vençur kapitalistlər hətta investisiya qoyduqları şirkətin idarə heyətinin üzvlərinin kənarlaşdırılması, oraya peşəkar menecerlərin təyin olunması kimi bir sıra hüquqlara malik olurlar. Bundan əlavə, vençur kapitalistlər şirkətlərin maliyyə məsləhətçiləri, banklar və hüquqşünaslardan profesional dəstək almasında vasitəçi rolunu oynayırlar.
1.2. Vençur fondların innovasiya inkiĢafında rolu. Vençur maliyyələşdirməsində iştirak edən tərəflər aşağıdakılardır:
metodu və ya yeni istehsal üsulu formalarında təzahür edən innovasiyanın nəticəsidir. İxtiraçılar bəzən öz ixtiralarını bazara çıxararaq sahibkarlıq fəaliyyəti ilə də məşğul olurlar.
Sahibkarlar. Sahibkar ─ yeni bazar, yeni tədarük və maliyyə mənbələrindən istifadə edən, yeni məhsul ya da istehsal texnologiyaları, Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|