MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aysel Qutikyanova, YUNESKO iĢləri üzrə Qazaxıstan Milli komissiyasının məsul katibi
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
152
dini dözümsüzlük zəminində münaqiĢələrlə çirklənmiĢ müasir dünyanın oxĢarə layihələrə ehtiyacı olduğunun göstəricisidir.
Hesab edirik ki, bu il ərzində alınan sağlam impuls və universal yönləndirmə dünya əhalisinin sonrakı qlobal fəaliyyətinə də öz müsbət təsirini göstərəcəkdir. Bununla əlaqədar, 2013-cü ildən 2022-ci ilə kimi beynəlxalq mədəniyyətlərin yaxınlaĢması onilliyiinin elan edilməsi məsələsini YUNESKO-nun baĢ konfransının gələcək sessiyasının gündəliyinə daxil etmək barədə Qazaxıstan Respublikasının qərarını bəyan etmək istərdim. Bu təĢəbbüsün realizəsi sülhün qurulması prosesində qlobal dialoqlara yardımçı olmaq üçün dünya ictimaiyyətinin göstərdiyi səylərin və YUNESKO-nun XXI əsrdə yeni humanizm strategiyasının davamı ola bilər.
Mən bu gün tədbirdə iĢtirak edən dövlətlərin rəsmi nümayəndələrini bu təklifə qoĢulub layihənin həmmüəlliflərindən biri kimi çıxıĢ etməyə çağırıram. Hesab edirəm ki, bu lazımlı təĢəbbüs gələcək onillikdə yerli, milli və regional səviyyədə mədəniyyətlərin dialoqu ideallarının yayılması iĢində dünya ictimaiyyətinin istinadgahına çevriləcəkdir.
Təəssüflər olsun ki, yeni dövrün real çağırıĢları multikulturalizmin gələcəyinə inamla baxmağa imkan vermir. Bu gün dünyanın bir çox regionları etnoslararası və dinlərarası münasibətlərlə əlaqədar təhlükələrdən zərər çəkməkdədir. Dünyada dini-etnik dözülməzlik müĢahidə olunur. Bu qarĢılıqlı olaraq müqəddəs yerlərin, ibadətgah və qəbirlərin təhqir olumasında, müqəddəs kitabların yandırılmasında, hansı dinin daha düzgün olub-olmaması haqqında mubahisələrdə müĢahidə olunur. Ayrı-ayrı ölkələrdə daha cox milli identikliyi qorumaq kimi radikal metodlar istifadə olunur. Hətta cox inkiĢaf etmiĢ ölkələrdə belə qloballaĢmaya belə reaksiya bir cox www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 153 etnik immiqrantların və milli azlıqların marağına toxunur. QarĢılıqlı incikliklər, etnik məsafələr və insanların bir-birinə qarĢı inamsızlığı artır.
Bu gün Avropanın bir çox ölkələrində mədəniyyətlərarası siyasətinin tənəzzülü göz qabağındadır. Bunun nəticəsində çoxmillətlilikdən və müxtəlif mədəniyyətlilikdən imtina təmayülləri ortaya çıxmıĢdır. Ġnanıram ki,
beynəlxalq birliklərin multikulturalizm böhranının qarĢısını almaq üçün kifayət qədər imkanları var.
Burda ulu mütəfəkkir Abayın sözləri çox aktual səslənir: ―Sübh çağının qaranlığı ən qatı qaranlıqdır‖. Onu da bilmək vacibdir ki, multikulturalizm dünyanın eybəcərliyi yox, onun sərvətidir. QloballaĢma dövründə xalqların dinc Ģəkildə yan-yana yaĢaması ümumi dəyərlərə və səylərə söykənən daimi və konstruktiv mədəniyyətlərarası dialoq deməkdir.
Aysel Qutikyanova, YUNESKO iĢləri üzrə Qazaxıstan Milli komissiyasının məsul katibi
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
154
Pakıstanda multikulturalizm modeli
Pakıstanda multikulturalizm modeli və onun problemləri haqda çıxıĢ etməyə
söz verdiyiniz üçün sizə
təĢəkkür edirəm.Multikulturalizmdən bildiyimiz kimi, bikulturalizmə müvafiq olaraq müsəlmanlar və hindlilər Hindistanda birgə yaĢaya bilmirdilər.Ayrı-ayrılıqda müstəqillik qazanmaqla 5 fərqli mədəniyyət yarandı.Nəticədə bu fərqli mədəniyyətlər qanun keĢikçilərindən siyasətçilərə ötürüldü.Biz Hindistanın bikultural ideyasına uyğun olaraq, yüksək səviyyəli Pakistan və müsəlman mədəniyyətləri kimi monokultural qrupda inkiĢaf etməyə baĢladıq.
Biz Pakistanın mədəni fəaliyyətini qəbul edə bilmirdik. Bizim Allahın tək, baĢçının və kitabımızın tək, dilimizin isə vahid olduğu barədə öz baxıĢlarımız var idi.
Biz 1973-cü ildə milli qrupların da müəyyən qədər tanıdığı konstitusiyanı təsis etməyə müvəffəq olduq.Bu konstitusiya ən azı dörd mövcud mədəniyyəti əhatə edən Pakistanın əsasını təĢkil edirdi.Bizim güclü hərbçilərimiz vardı. ġərqin milli qruplarının ayrı-ayrılıqda möhkəmlənməsindən ehtiyat edərək, biz guclü strukturların köməkliyi ilə qonĢu
ölkələrdə, xüsusən, Əfqanıstandakı ziddiyyətli vəziyyəti tədqiq etdik.
On dörd il ərzində mən bu qənaətə gəlmiĢəm ki, son illərdə Pakistanda demokratiyanın tam bərpasından sonra edilən dəyiĢiklikər bizim dövrdə böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu dəyiĢikliklər Pakistana və qonĢu xalqlara böyük ümid verir. Biz əsas mədəniyyətləri tanımağa hazırıq. Bu isə o deməkdir ki, leqal mədəniyyətlərlə birgə sülh içində yaĢayaraq,multikulturalızmin zəifləməsinin qarĢısını ala bilərik və qonĢu olkələrdəki Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|