Maktabgacha ta`lim yoshdagi bolalarda ilk matematik tasavvurlarini shakllantirish metodikasining nazariy

Uch yildan boshlab Bolalarning sezgir ta'limidagi asosiy joy umuman qabul qilingan sezgirlik standartlari va ulardan qanday foydalanishni o‘z ichiga oladi.
Sensor idroki - bu turli xil buyumlarning o‘ziga xos xususiyati (ko‘rish, eshitish, hidlash, dotel, ta'mli, ta'mli, ta'mli, ta'm retseptorlari) va dunyoning individual tasvirini yanada shakllantirishdir. Bolada haqiqat bilan tanishish, atrofimizdagi ob'ektlarning atrof-muhit hodisalari va xususiyatlarini idrok etishdan beri sodir bo‘ladi. Qabul qilingan rasmlarda aqliymashg’ulot shakllantiriladi, xayol, eslash. Bolani yanada aqliy rivojlanishi bevosita idrokning yaxlitligiga bog‘liq.
Bolalik davrida bolalar sezgir ta'siriga ayniqsa sezgir ta'sir ko‘rsatadi. Noto‘g‘ri hissiy rivojlanish juda qiyin va ba'zida bu mumkin emas, kompensatsiya qilinadi.
Sezgir idrok - bu sohada poydevorni rivojlantirishning asosiy manbai va munosib deb hisoblangan.
Qabul qilingan hodisalarga qarab, idrok quyidagi turlarga bo‘linadi:

• shaklni idrok: bir yildan oldin bola ob'ektlarini farqlash mumkin;

  
  

• kattalikni idrok etish;

  
  

• rangni idrok etish;

  
  

• kosmosni idrok: ob'ektlarni va ular bilan birga yuzaga keladigan harakatlar, nisbatlar va ular haydash paytida o‘z mavqei yuzaga keladi;

  
  

• vaqtincha idrok etish;

  
  

• tana manipulyatlarini idrok etish;

  
  

• ovozni idrok qilish: Hayvon tomonidan nashr etilgan musiqiy asarlar, inson nutqini tinglash orqali sodir bo‘ladi.

  
  

• va hokazo.

  
  

"Raqamni taxmin qilish" (xat)

Bolaning orqa tomonida qalamning orqa tomonida (yoki barmoq) ular raqamni yozadilar (xatlar). Bola ramz nima ekanligini aniqlashi kerak.
"Nima bu?"
Bola ko‘zlarini yumdi. Unga mavzuga tegish uchun besh barmoq taklif etiladi, lekin ularni ko‘chirish emas. Agar materialni aniqlash kerak (siz paxta, mo‘yna, mato, qog‘oz, teri, yog‘och, plastmassa, metalldan foydalanishingiz mumkin).
"Matershirka" ni yig‘ing "
Ikkita o‘ynash stolga mos keladi. Ko‘zlaringizni yoping. Ulardan oldin ikkita demontaj qilingan uyalar. Jamoada ikkalasi ham har bir qo‘g‘irchog‘ini yig‘ishni boshlaydi - kim tezroq.
"Zolushka"
Stolda bolalar (2-5 kishi) o‘tirishadi. Ular ko‘zlarini bog‘lab qo‘yishadi. Har bir urug‘dan oldin (no‘xat, urug‘lar va boshqalar). Cheklangan vaqt uchun, urug‘lar bir hovuchdan ajratish kerak.
"Ichkarida nima qiling"
Ikkitao ‘yin. Kichkina narsalarda chaqaloqning har birida o‘ynash - bu kichik narsalar, tutqichlar, tugmachalar, burmalar, yong‘oqlar, yong‘oqlar, yong‘oqlar, yong‘oqlar, yong‘oqlar, yong‘oqlar, yong‘oqlar va boshqalar. yana sumkani ushlab turadi. Uni kim tezroq qiladi?
Ko‘rish.
Bolalar juda kuzatuvchan. Bolalarni bir xil ob'ektga qarashning turli xil usullarini kO‘rib chiqish: shisha, suv, selofan, shisha shisha, kattalashtirilgan shisha; Turli xil masofalardan va turli xil ko‘rinishda: uzoqdan, yaqindan, yaqinda yuqoriga va pastga qarab. Masalan, idishdagi har qanday xona gulini oling. Avval bolaga tezroq qarab, uni chizish uchun taklif qiling. Ikkinchio ‘yin ushbu o‘simlikning eng yaqin o‘rganishidan keyin oladi. Uchinchisi - ko‘zingizni yumgan holda gulni his qilganingizdan keyin his-tuyg‘ularingizni torting. To‘rtinchi narsa ob'ektni kattalashtiruvchi shisha, beshinchi - rangli suv bilan, rangli suv bilan yoki boshqa rasmlar qatoriga kirib, bolalarga uning his-tuyg‘ulari haqida gapirib bering. Shunday qilib, u bu hissiyotlarni yodlashni va ularni hayotda ishlatishni o‘rganadi.
Eshitish.
Bolani tovushlarni tan olishni o‘rgating. Bu, masalan, bundayo ‘yin bilan amalga oshirish mumkin. Xuddi shu shaffof idishlarda turli xil buyumlarni qo‘ying: guruch, loviya, qalampir, daryo qumlari, toshlar, toshlar, no‘x, no‘x, no‘xot va eshitgan narsalarini torting.
Va sizmashg’ulotni mutlaqo boshqacha tashkil qilishingiz mumkin. Musiqani etnik, ritm va temperamentingiz bilan o‘chirishni o‘z ichiga oladi. Bolani yaxshilangan musiqa asboblarini olishni taklif eting: Suv qutilar; No‘xat bilan idishlar; Metall qog‘oz, zımpara, yog‘och qoshiq, metall qoshiq, niqoblar, qo‘ng‘iroqlar, kauchuk boncuklar, plastik boncuklar. Uning kayfiyatini oshirib, yangi tovushlar bilan ohangni to‘ldirsin.
Ta'mi.
"Mazali sayohat."
Vizual tasvirlar fikrlash va xayolot ishiga xalaqit bermasligi uchun boladan ko‘zlarini yumishni so‘rang. G‘ayrioddiy did bilan bir oz qutblanadigan mavzuni sinab ko‘rish uchun taklif qiling, u ilgari hech qanday harakat qilmaganligi ma'qul. Endi bola o‘z his-tuyg‘ularini va ichki qiyofasiga kirsin. Boshqacha qilib aytganda, tasvir hissi tasviriy harakatni sinash mumkin. Bolalar qiziqarli voqeaning paydo bo‘lgan tasvirini to‘ldirishni yaxshi ko‘rishadi: ushbu hikoyada asosiy qahramon ta'mli tasvir bo‘ladi.
Hid.
Bolalar bilan qanday boyitilgan va qayta tiklanganligi haqida gapiring. Eng yoqimli va yoqimsiz hidlar. Sayr qilish orqali turli xil hidlarga e'tibor bering.
"Hisoda nima deydi?". Bo‘sh joyda shaffof idishlar xarakterli hidlar: atir, vanilin, sovun, atirgul pitallari, piyoz, apelsinli, yalpi, yalpi, yalpi, yalpi, yalpi, yalpiz va hokazolar, ozgina hidli idishni ushlab turing Bola barcha pufakchalarni hidlaydi va u eng yoqadigan hidni tanlaydi. Yoqimli hid bolasini o‘ziga jalb qiladi va yangi hissiy hislarni ochish va yangi hissiyotlarni oshirish uchun unday qo‘zg‘atadi.
Boladan ko‘zingizni yumib, xushbo‘y hidni yutib, u bilan muloqot qiling. Shundan so‘ng, hissiy imidjni yaratish ustida ishlashni boshlash mumkin: cho‘tkalar va bo‘yoqlar, ehtimol va barmoqlar yordamida chizmalar chizilgan. Bu tabiatning ajoyib rasmlari, ajoyib mavjudotlar, musofir aholisi, gullar, peyzajlar, odamlar bo‘lishi mumkin. Agar bola bu voqeani chizish haqidagi hikoyani to‘ldirsa, u ko‘payadi va qog‘ozda ifodalangan his- tuyg‘ularni ko‘rsatadi.
Sehrgarlik dunyosiga sayohat qilish, tovushlar, ta'mli dorini, hidli va tasavvur qilish dunyosiga sayohat qilish, siz nafaqat bolaning barkamol rivojlanishiga hissa qo‘shasiz, balki atrofdagi va ichki dunyoning turli xil turlarini ham kashf etasiz
Sensorli ta'lim - bu chaqaloqning garovidir. Ushbu poydevor unga kelajakda xavfsiz moslashish uchun kerak bo‘ladi. Agar bola buyumlarni salbiy deb bilmasa, u xat bilan qiyinchiliklarga duch kelishi va mehnat darslarida turli xil mahsulotlarning ishlashi mumkin.

Bolalarni qadriyatlari va ular haqidagi bilimlarni mustahkamlash paytida, bunday usul va

texnikalar qo‘llaniladi:

• O‘yin davomida bir-birlariga murojaat qilish usuli bilan bir nechta ob'ektlarni xaritalash;

  
  

• piramidalar, qo‘g‘irchoqlar, qo‘shimchalar va boshqalar shaklida maxsus mo‘ljallangan o‘yinchoqlardan foydalanish.

  
  

Ushbuo ‘yinlar davomida taktilni rivojlantirishga qaratilgan, bolalar ushlash, chimchi va his qilishni o‘rganadilar. Massaj uchun to‘plardan foydalanish juda yaxshi natija beradi.

Sensorli ta'lim - bu turli xil parametrlarda, masalan, konfiguratsiya va o‘lchamdagi parametrlarda, masalani soyasini o‘zlashtirishi, yaxshilik obro‘sini shakllantirish amaliyotidir. Bularning barchasi asta-sekino‘zlashtiriladi. Maqsadga erishish uchun katta tO‘siq - bu erta yosh. Ushbu turdagi ish qo‘shimcha kasbga aylanishi uchun asosiymashg’ulot bilan sezgirlik rejalashtirilgan va muvofiqlashtirilishi kerak. Ya'ni, bitta yoki boshqa elementning bilim, shakli va rangiga ko‘ra, bitta yoki boshqa elementning umumiy darajasiga qarab muvaffaqiyatli kombinatsiyasi mavjud bo‘lsa, faqat bolaning rivojlanishining jismoniy darajasi mavjud bo‘lsa.
Sensorika rivojlanishida ob'ektlarni kuzatish jarayonida qo‘llarning harakatchanligi muhim rol o‘ynaydi. O‘qituvchilar bolaning mozaika bilan o‘ynashiga e'tibor berishlari kerak, plastmassa haykallarni tortadi, plastmassa haykallari. Sezgir va ta'sirchanlikni taqqoslash bolaning aqliy rivojlanishining eng muhim sharti hisoblanadi. Alohida e'tiborni o‘rganishni sinchkovlik bilan tahlil qilishni talab qiladi.
Kelajakdagi maktab o‘quvchilari matematika va grammatika asoslarini o‘rganishni boshlaydilar. Ushbu sohalarda bilim va ko‘nikmalarni qabul qilish ob'ektlarning eng xilma xususiyatlariga yaqin e'tiborni talab qiladi. Sensorli ta'lim - bu uzoq va qiyin jarayon. Bu ma'lum bir yoshda cheklanmaydi va o‘z hikoyasi bor. Erta yoshdan bolalarning sezgirligi - bu kosmosdagi ayrim ob'ektlarni to‘g‘ri qabul qilishga yordam beradigan usul.

Reja:

6. 
   
   Mavzu: Kichik guruh yoshidagi bolalarning son-sanoq haqidagi matematik tasavvurlarini shakllantirish.
   

1. Boshlang‘ich matematik tushunchalarini shakillantirish.

   
   

2. Kichik guruhda bolalarni tarqatma material bilan ishlashnio‘rgatish.

   
   

3. Bola pedagog-tarbiyachi bilan hamkorlikda ishlash ko‘nikmasini tarbiyalash.

   
   

O`qituvchi kichik guruh bolalariga matematika boyicha mashg`ulotlarni tashkil etish haqida qisqacha tushuncha beradi.

kichik guruhda matematikamashg’uloti o‘quv yilning boshidan, haftasiga 1 marta rejalashtiriladi.

Mashg‘ulotlar kutilgan natijani berishi uchun ular to‘g‘ri tashkil etilishi kerak. Bilimlarni puxta o‘zlashtirishiga bir tipdagi mashqlarni bir necha marta takrorlash orqali erishiladi, bu paytda ko‘rgazma material almashtirilib, ish usullari o‘zgartirilib turiladi, chunki bir xil ish harakat bolalarni charchatib qo‘yadi.mashg’ulot bu guruhda 10 -12 -15 minut davom etishi mumkin.
Kichik guruh bolalarini o‘qitish ko‘rsatmali-xarakatli tusda bo`ladi. Bola yangi bilimlarni pedagogning harakatini kuzatayotganda, uning tushuntirishi va ko‘rsatmalarini tinglab turganda hamda didaktik material bilan o‘zi ishlagan vaqtda bevosita idrok etish asosida o‘zlashtiradi.
Matematik xossalarni aniqlash o‘zining o‘xshash yoki qarama-qarshi xossalari (uzun- qisqa, dumaloq-dumaloq emas va h.k.) bilan bir-biridan farq qilish predmetlarini taqqoslash asosida amalga oshiriladi.
Bolalarni buyumlarning bir xil xossalarini ajratib ko‘rsatishga va taqqoslashga sekin- asta o‘rgatilib boriladi. Taqqoslash, o‘lchash amaliy usullari ya’ni ustma-ust yoki yonma- yon qo‘yish asosida bajariladi.

Elementar matematik bilim va ko`nikmalar.

Miqdor.
Bolalarga alohida predmetlardan guruh hosil qilishni (barcha qizil, barcha sariq, barcha yumaloq va boshqa predmetlarni guruhlash), guruhdan bir predmetni ajratishni, "ko`p", "bitta" ni farqlashni, xonada qaysi predmetlar ko`p, qaysi bittaligini, "bittadan", "bitta ham" iboralarini tushunishni o`rgatish.

To`plam tarkibiga kiruvchi predmetlarning miqdoriga ko`ra guruhlarning tengligi va teng emasligini farqlash, bir predmetni ikkinchisining ustiga yoki ostiga qo`yib taqqoslashni o`rgatish.

"Ko`p", "kam" "teng", "shuncha" kabi so`zlarni tushunish va nutqda o`z o`rnida qo`llashni, "qancha?" so`rog`ining ma'nosini tushunishni o`rgatish.
Tevarak - atrofdan bitta va ko`p predmetlarni topishga o`rgatish.
2 gacha sanashga 2 ta narsalarning sonini aytishga o`rgatish. Masalan, "Bir, ikki- ikkita yong`oq", "Bir, ikki-ikkita olma. Ikki do`stga ikkita olma kerak".

Predmetlarni aytilgan belgilariga qarab tanlash va guruhlarga ajratish.

kichik guruh bolalari bilan ishlashni predmetlarni sifat belgilarini ajratib ko‘rsatishmashqidan boshlash maqsadga muvofiqdir.

Predmetlarni aytilgan belgilariga qarab tanlash va guruhlarga ajratish vazifalarini berish ayniqsa foydalidir.
Bolalarga predmetlarni guruhlarga ajratish topshiriladi. Predmetning quyidagi belgilari aytiladi: predmet nimaga kerak (bu qurilish materiali, undan qurish mumkin, bu mo‘y qalam unda rasm solinadi).
Tarbiyachi kundalik hayotiy vaziyatni tashkil qiladi va undan foydalanadi, bunda bitta bola yoki bir necha bola predmetlarni tanlab oladi yoki guruhlarga ajratadi. Masalan: qurishda ishlatilishi mumkin bo‘lgan hamma materiallarni yashikka solish, qo‘g‘irchoqlarni esa tokchaga terib qo‘yish, rasm soladigan barcha mo‘y qalamlarni yig‘ib stakanchalarga, lattachalarni esa qutiga solish.
Har gal kichkintoylardan biri predmetlar qanday umumiy belgi asosida guruhga birlashtirishganini va o‘zi nima qilganini, nima uchun shunday qilganini aytishi muhimdir. Bunday qilish bolalarni ongli harakat qilishga undaydi.
Misol qilib quyidagimashg’ulotni keltiramiz.

Mashg‘ulot: