Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

 D = Wt –W
o
 / t 
foydalaniladi, ya‟ni
D-kunlik vazn qo„shishi(g yoki kg) yoki o„lcham(sm ) 1 kunda, 1oyda; W
0
-
dastlabki vazn yoki o„lcham; W
t
- davr oxiridagi vazn yoki o„lcham, t-vaqt (kun) 
ikki tortuv yoki o„lchov birligi. 
O‟sish kuchini 
nisbiy o‘sish
ko„rsatkichi orqali aniqlash mumkin va qo„yidagi 
formula shaklini oladi 
K= Wt -Wo / t ·100
va % ifodalanadi. 
Bu ko„rsatkich tug„ilgandan keyingi dastlabki oylarda yuqori bo„lib, 
keyinchalik uning jadalligi kamayib boradi. 
Tez yetiluvchanlik. 
Irsiyat 
bilan belgilanib,tashqi 
muhit ta‟sirida 
shakllanuvchi hayvonlarning me‟yorda rivojlanib, a‟zo va to„qimalarning ma‟lum 
davrda o„sishi, jinsiy balog„at va xo„jalikda foydalanish holatiga erishishiga 
aytiladi. Bu holat ko„pincha hayvonlarning konstitutsiyasiga bog„liq bo„lib, nozik-

---

24 
bo„sh(go„shtdor qoramol, qo„y va cho„chqa) tez yetiluvchan, dag„al-zich tipdagi 
hayvonlar kech yetiluvchan hisoblanadi. 
Hayvonlar hayotining davomiyligi va ulardan xo‘jalikda foydalanish. 
Bu 
ko„rsatkichlar 
hayvonning 
turi, 
zoti, 
jinsi, 
tez 
yetiluvchanligi, 
konstitutsiyasi,ularning o„stirish va foydalanish sharoitlariga bog„liq. Shuningdek 
bu hol foydalanish maqsadi (go„sht, ish va hokazo)va saqlash sharoitlariga qarab 
ham farqlanadi. Hamma vaqt ham hayvonning biologik yashash davomiyligi 
xo„jalikda foydalanish davomiyligiga to„g„ri kelavermaydi, har doim biologik 
hayot davomiyligi uzunroq bo„ladi. 
1.1.jadval 
Hayvonlarning o‘sish va yashash davomiyligi, yil 
 
Hayvon 
turi 
O‟sish davri 
davomiyligi 
Xo„jalikda 
foydalanish 
davomiyligi 
Hayotning davomiyligi 
o„rtacha 
eng ko„p 
Qoramol 
4-5 
8-12 
20-25 
36 yilgacha 
Ot 
5-7 
18-20 
35-40 
67 yilgacha 
Cho„chqa 
2-3 
4-5 
11-15 
22 yilgacha 
Qo„y 
2-4 
5-8 
10-15 
21 yilgacha 
Quyon 
1 yoshgacha 
2-5 
7 
12 yilgacha 
Tovuq 
1-1,5 
1-3 
8-10 
20 yilgacha 
Nasldor hayvonlar podani tiklash uchun ko„proq avlod olish maqsadida, 
mahsulot olish uchun asralayotgan hayvonlarga nisbatan uzoqroq vaqt xo„jalikda 
foydalaniladi.