Sut davri(qoramollarda 3-4 oy) sut bilan oziqlantirish tugaguncha davom
etadi, shu davrda asosan sut bilan uning oxirida esa o„simlik oziqalarini iste‟mol
qila boshlaydi, oshqozon-ichak tizimi va unda mikroorganizmlar rivojlanadi.
Muskullar, suyaklar, to„qima va a‟zolar jadal rivojlanadi. Davr oxirida to„liq
o„simlik oziqalari yeyishga o„tadi.
Jinsiy balog‘at davri – ichki sekresiya bezlari faoliyat ko„rsatib, organizm tez
rivojlanib, jinsiy balog„at ro„y beradi. Hayvonlar ko„payish qobiliyatiga ega
bo„ladi; jinsiy bezlar o„sishi poyoniga yetadi; ularda jinsiy faoliyat muntazam ro„y
beradi; ikkilamchi jinsiy a‟zolar to„liq shakllanib, hayvonning o„ziga xos
xususiyatlari shakllanadi. Organizmning umumiy o„sish jadalligi pasayadi.
Voyaga yetgan davri – organizmning barcha faoliyatining va yuqori
mahsuldorlikni gullab-yashashi, saqlash va foydalanish me‟yorlariga bog„liq. Faol
modda almashinuvi va jinsiy faoliyat kechadi. Tez yetiluvchan hayvonlarda, kech
yetiluvchan hayvonlarga nisbatan ertaroq kechadi.
Qarilik – hayvonlarda modda almashinuvining va jinsiy faoliyatining
susayishi, ham mahsuldorlikni pasayishi bilan ta‟riflanadi.
Organizm bo„shashib uni o„limga yaqinlashtiradi, u tez yetiluvchan
hayvonlarda ertaroq, kech yetiluvchan hayvonlarda esa kechroq ro„y beradi.
O’sishning notekisligi. Bu qonuniyat tanada organizmda to„qima va
a‟zolarning bir vaqtda shakllanmaganligi, ularning har xil tezlik va davomiylikda
o„sish va rivojlanishiga bog„liq. Barcha qishloq xo„jalik hayvonlari ontogenezining
dastlabki paytida uzunligi, keyinchalik uning o„sishida har xillik ro„y beradi(o„k va
atrof skelet), natijada hayvon tipi aniqlanadi:
21
A) Tuyoqlilarda bo„g„ozlikning ikkinchi yarmida tayanch suyaklari(oyoq
suyaklari), tug„ilgandan keyin esa o„q suyaklari jadal o„sadi. Bu jarayon evolutsion
taraqqiyot ta‟siri bo„lib, yangi tug„ilgan hayvonlarning chopishini ta‟minlaydi,
ya‟ni onasiga yetib yurish va yirtqichlardan qutilish imkonini beradi. Tug„ilgandan
keyin o„lg„ayish davrda esa tana mo„tanosibligi tezlikda o„zgaradi.(rasm )
