maqsadida qo‘llaniladi. O‘rdu-qo‘shin, handasa-geometriya, tilmoch-
tarjimon,
mirza-kotib, sadr-rais, lak-yuz ming kabi so‘zlar
ishlatilganda davr ruhi ta’kidlangan bo‘ladi. Ayrim arxaik so‘zlar
zamonaviy ma’nodoshiga qaraganda ma’noni
kuchliroq ifodalash
xususiyatiga ega bo‘ladi. Masalan, yo‘qsil – kambag‘al arxaik
so‘zlariga e’tibor beradigan bo‘lsak, «hech narsaga ega emaslik»
ma’nosi yo‘qsil lekskmasida kambag‘al leksemasiga qaraganda ancha
ortiq, chunki mazkur so‘zlar tarkibi tarixiy-etimologik tahlil etilganida
anglanadigan yo‘q-kam so‘zlari qiyoslansa,
birinchisida ayni
belgining nol darajada ekanligi seziladi. Arxaik so‘zlar muayyan
davrning yozma uslubini ifodalashda
yoki qahramonning nutqiy
xarakteristikasini berishda ham uslubiy vosita sifatida ishlatiladi.
She’riyatda nutqqa ko‘tarinki ruh bag‘ishlash maqsadida ishlatiladi:
Siz ko‘kning
qopqa
sin qoqqan soatda
Quyosh ko‘z uqalab uyg‘onar edi.(G‘.G‘ulom)
Ulug‘ shaharlarning bo‘ysirasida
Abadiy o‘rinni topa olgan
Dostları ilə paylaş: