Mavzu: pedagogika fanining predmeti va tadqiqot metodlari asosiy savollar

Akmeologiya (akte) - yunoncha oliy nuqta, o'tkir, gullagan, etuk, eng yaxshi davr degan ma'nolarni bildiradi.
B.G. Ananev, N.V.Kuzmina, A.A.Derkach va boshqalar kasbiy faoliyatning samarasini oshirish bilan inson hayotining eng ijodiy davrlari, etuklik bosqichlari to’g’risida fikr yuritadilar. Ular etuk insonlarning professionalizmi, shaxs rivojlanishining gullagan davridagi psixik qonuniyatlari, professionalizmga etishdagi balandliklardan ota olish masalalari bilan shug’ullanganlar.
V.A.Slastenin akmeologiyaning yuksak professionalizmga, mutaxassis-ning uzoh ijodiy umr ko'rishiga olib keladigan sub’ektiv va ob’ektiv omillarini asoslab berdi. Ob’ektiv omillarga olingan ta'limning sifatini, sub’ektiv omillarga esa insonning iste'dodi va qobiliyatini, ishlab chiqarish vazifalarini samarali hal qila olishidagi ma'suliyatini, mutaxassislarga yondashuvini kiritadi.
Yuksak professionalizmga erishishning omillari sifatida quyidagilar ko'rsatiladi:

• 
  iste 'dod nishonalari;
  
• 
  uquvlilik;
  
• 
  qobiliyat;
  
• 
  iste'dod;
  
• 
  oila tarbiyasi sharoiti;
  
• 
  o’quv yurti;
  
• 
  o'z hatti-harakati.
  

Akmeologiya ilmiy nuqtai nazardan professionalizm va ijod munosabatida olib qaraladi. Bunda quyidagi kategoriyalar farqlanadi:

• 
  ijodiy individuallik;
  
• 
  o'zining o'sish va takomillashish jarayoni;
  
• 
  o'z imkoniyatlarini amalga oshirish sifatidagi kreativ tajribasi.
  

O’qituvchining ijodiy individualligi quyidagilardan iborat:

• 
  intellektual - ijodiy tashabbus;
  
• 
  bilimlar kengligi va chuqurligi intellektual qobiliyati;
  
• 
  ziddiyatlarga nisbatan xushyorlik, ijodga tanqidiy yondashuv, vujudan yaratuvchilikka kurashchanlik qobiliyati;
  
• 
  axborotlarga tashnalik, muammolardagi g’ayri odatiylikka va yangilikka bo'lgan histuyg’u, professionalizm, bilishga bo'lgan chanqoqlik (N. V. Vishnekova).