Sifatli va miqdoriy o'zgarish: Sifatli o'zgarishlar balog'at yoshidagi jismoniy o'zgarishlarda va sezgir davrlarda sezgir rivojlanish va til o'rganishda kuzatiladi. Boshqa tomondan, bola asta-sekin o'sib boradi va bu ko'p sonli o'zgarishlarni keltirib chiqaradi.
|
Charlz Darvin
Arnold Gesell
Mariya Montessori
Konrad Lorenz
John Bowlby
Meri Ainsvort
Sandra Skarr
Robert Plomin
Devid Byorklund
Syuzan Gelman
Genri Uellman
|
2.Bixeviorizm va ijtimoiy ta'lim nazariyalari
|
Tadqiqotchilar atrof-muhitning xulq-atvor o'zgarishiga ta'sirini alohida ta`kidlaydilar.
|
Tabiat va tarbiya: Asosiy e'tibor tarbiyaga qaratilgan. Bolalarning xatti- harakati mukofotlar, jazolar yoki e'tiborsizlik bilan baholanadi.
Umumiylik va xilma-xillik: Bolalar odatda xatti-harakatlari uchun rag`batni (masalan, shirinliklar bilan siylanish, maqtov va h.) yaxshi ko`radilar. Shunga qaramay, atrof-muhitning bolalar faoliyatiga turlicha ta`siri xatti-harakatlarning xilma-xilligiga olib keladi.
Sifatli va miqdoriy o'zgarish:
bolalar xulq-atvorida son-sanoqsiz sifatli va miqdoriy o'zgarishlarni kuzatish mumkin.
|
B. F. Skinner
Jon B. Uotson
Ivan Pavlov
Sidni Bijou
Donald Baer
Albert Bandura
|
3.Psixodinamik nazariyalar
|
Tadqiqotchilar dastlabki tajribalar va ichki kelishmovchiliklar ijtimoiy va shaxsiyat rivojlanishiga qanday ta'sir qilishiga e'tibor berishadi.
|
Tabiat va tarbiya: Jinsiy va tajovuzkor istaklar tug'ma bo`lib, oila va jamiyat bolalarning instinktiv da'vatlarini qanday namoyon etishlariga, boshqalarga bo'lgan asosiy ishonchlariga va o'zlarini shaxs sifatida qabul qilishlariga ta'sir qiladi.
|
