MəHƏMMƏd füzuli
Yüklə 3,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
297 salmış. Və müşabehi-nafeyi-mişknab ilə dolub qaidi-izzü ehtiramla varid olmuş. Fatiheyi-ünvani kərimeyi-"hüvəl-həqqül mübin" 1 , xatimeyi-tarixi: "əl-aqibati lil- müttəqin", 2 qayəti-məzmuni "zalikə fəzlül-lahi yö'tihi mən yəşaü vəl-lahü-zül- fəzlil-əzim". 3 Nihayəti-məfhumi "in-nəhü min Süleymanə və innəhü bismillahir- rəhmanir-rəhim". 4 Zəhi misali-şərifü nişani-alişan! Zəhi mürasileyi-zövqbəxşü feyzrəsan! Zahi lilali-sipehri-əvatifü əşfaq! Zəhi kilidi-künuzi-mərahimü ehsan! Zəhi səhifeyi-safidilü səfaəngiz! Zəhi cərideyi-ənbərnisarü mişkəfşan! Həqqa ki, ol ulu ayeti-rəhmət nüzulindən xatiri-fatirə bir növ məsərrət sirayət etdi ki, vəsfi qabili-təqrir degil və xarici-ihateyi-təhrirdir. Ol sərmayeyi-dövlət vüsulunda qəlbi-münkəsirə bir sürur yetdi ki, zikri mafövqi-ehtimali-təqrirdir. BEYT Nəfsə onunla yetən zövqdən oldura agah, Qültü inni ləki, qalət hüvə min indəllah. Mücmələn ümmidi-tamam ilə ixtiyarsız durdura. Və ibrazi-hökm üçün mütəvəlliyi-övqaf hüzurinə üz urdum. Əlhəqq, mütəvəlli mülaqatına fürsət düşmədi. Və onun daməni-mülazimətinə dəsti-neyl irişmədi. Əmma divani-bəlağətə təhəccüm etdim. Çün ənhəsi-övqatda və əzMəfi- halatda hüzurlarına getdim, bir cəm' gördüm, hekayətləri pərişan. Nə səfadan onda əsər, nə sidqdən onda nişan var. Cəmiyyətləri dami-hiyəl, hüzzari- məclisləri "ülaikə-kəl-ən'ami bəlhüm əzəllü" 5 , hərəkati-nahəmvarları məsabeyi- suhani-rub və kəlimati-pürazarları müşabeyi-əmvaci-tufani-Nuh. 1 O aşkar həqqdir. 2 Etiqad edənlərdən başqa, aqibəti olan yoxdur. 3 O, Allahın fəzlidir, onu istədiyinə verir; Allah böyük fəzilət sahibidir. 4 O, Allahın fəzlidir, onu istədiyinə verir; Allah böyük fəzilət sahibidir. 5 Onlar qaramal kimidir, bəlkə ondan da alçaqdırlar. 298 Salam verdim - rüşvət degildir deyü almadılar. Hökm göstərdim – faidəsizdir deyü mültəfit olmadılar. Əgərçi zahirdə surəti-itaət göstərdilər, əmma zəbani-hal ilə cəm'i sualıma cavab verdilər. Dedim: - Ya əyyühəl-əshab! Bu nə fe'li-xəta vü çini-əbrudur? Dedilər: - Müttəsil bizim adətimiz budur. Dedim: - Mənim rəayətimi vacib görmüşlər. Və mənə bərati-təqaüd vermişlər ki, övqafdan həmişə bəhrəmənd olam. Və padşaha fərağət ilə dua qılam. Dedilər: - Ey miskin! Sənin məzaliminə girmişlər və sənə sərmayeyi-tərəddüd vermişlər ki, müdam faidəsiz cidal edəsən. Və namübarək üzlər görüb, namülayim sözlər eşidəsən. Dedim: - Bəratımın məzmunu nə üçün surət bulmaz? Dedilər: - Zəvaiddir, hüsuli mümkün olmaz. Dedim: - Böylə övqaf zəvaidsiz olurmu? Dedilər: - Zəruriyyati-asitanədən ziyadə qalırsa, bizdən qalırmı? Dedim: - Vəqf malın ziyadə təsərrüf etmək vəbaldır. Dedilər: - Ağçamız ilə satın almışız, bizə həlaldır. Dedim: - Hesab alsalar, bu sülukunuzun fəsadı bulunur. Dedilər: - Bu hesab qiyamətdə alınır . Dedim: - Dünyada dəxi hesab alınır xəbərin eşitmişiz. Dedilər: - Ondan dəxi bakimiz yox, katibləri razı etmişiz. 299 Gördüm ki, sualıma cavabdan qeyri nəsnə verməzlər və bu bərat ilə hacətim rava qılmağı rəva görməzlər, naçar tərki-mücadilə qıldım və mə'yusü məhrum guşeyi-üzlətimə çəkildim. Mən bəratimdən ihanət çəkdigim üçü münfəil, bəratim məndən faidasiz əzab verdigi üçün xəcil. Ol, şahidi-məcruh kimi təqrirdən peşiman, mən müddəiyi- kazib kimi təşni'dən pərişan. Ol ayəti-mənsux kimi məmnuül-əməl, mən ümməti- mənsux kirai məqtuül-əməl. QİT'Ə Mən ona fitnə, ol mənə afət, Mütanəffir mən ondan, ol məndən. Mən ona qüssə, ol mənə möhnət, Mütənəkkir mən ondan, ol məndən. Əlqissə, şiddəti-hirman kəmala yetdikdə və dəryayi-heyrətim tüğ-yan etdikdə xatirimə bu yetdi və qəlbimə bu mə'ni sirayət etdi ki, əlbəttə, mətlə'i-məkarimdən tale' olan aftabi-məkrəmet ehticabi-səhabi-tirə qəbul etməz. Və mənbə'i- mərahimdən tərəşşöh qılan zülali-mərhəmət girdabi-təzəlzüidən qubari-fəna tutmaz. Ənqərib maneinə mane, bulunur və dafeinə dafe' zahir olur. QİT'Ə Haşalillah kim, fərağət küncünün sükkanına Mətrəhi-məkr ola dərgahi-xilafat dəstgah, Haşalillah kim, qənaət gəncinin müştaqına Əjdəri-bidad ola tuğrayi-hökmi-padişah. Xudavənda! Məxfi buyrulmaya və məstur olmaya ki, varid olan bərati- hümayun məzmuni irsal olunan ərzə mütabiq olmayıb ibarətində ləfzi-zəvaid zaid vaqe' olmuşdur və ləfzi-zəvaiddir ki, onun mizani-təsərrüffində miqdarin naqis qılmışdır. Filvaqe' əgər ləfzi-zəvaiddən qərəz bu isə ki, vəzaifi-xüddam və rəvabiti- ərbabi-təqaüd və ixracati-əliqi-dəvabb, ələfi-əvamil və mayəhtaci-həfrü binadan sonra bəndəyə bir faidə mütərəttib ola, həqiqətdə dərgahi-müəlladan böylə işarət olunmaqdadır ki, bəndeyi-vacibüt-təqsir Füzuliyi-fəqir iste'dadi-təqəddüm və istehqaqi-təkər- 300 rüm də'vasın qılır ikən və kəndisin əksər ərbabi-isthqaqdan müqəddəm bilir ikən məkrəməti-mülukanəm və mərhəməti-xosrovanəm zühurə gətirib bu bərati- səxavətayəti verdim. Və buyurdum ki, minbə'd rütbeyi-iqtidarın və payeyi- e'tibarın cəmi'i-gədalərdən, bəlkə bəhaimdən, daşdan və topraqdan əxəssü edna bilə. Və bihudə təsərrüfi-bərat qılmayıb, mərtəbəsindən xəbərdar ola. Bitəkəllüf bu mərtəbəyə qənaət etmək səhldir və bu inayətə məmnun olmaq nəhayəti- cəhldir. Həqqa ki, bu vaqiədən mənim çəkdigim rəncü məlamət və etdigim xərcü xəsarət üçün degil. Məhza təhrirində həzrətiniz çəkdigi əmək üçündür ki, zaye' oldu. Nedəlim? Əldən nə gəlir? Xəzaneyi-qeybdən əvəz müyəssər ola və qələmi-qəza tədarük qıla. NƏZM Sərvəra, gərdişi-sipehri-kəbud Daim olmaz müvafiqi-məqsud. Bağlamaz hər şükufə meyveyi-tər, Əksəri bitdigi yerində itər. Gərçi ənduhü möhnətim çoxdur, Hiç kimdən şikayətim yoxdur. Taleimdir mənə cəf'a gətirən, Hər bir anında min bəla gətirən. Yoxsa dərgahi-padişahi-zəman Lütfə mənbə'dürür, mürüvvətə kam. Var ümidim ki, ol büləndməqam Ola payəndə ta zəmani-qiyam. Sərfəraz ola cümlə a'yani, Bitəzəlzül cəmi'i-ərkanı. Yüklə 3,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|