MəHKƏMƏ QƏrari strasburq
Yüklə 314,66 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- V. KONVENSİYANIN 6-cı MADDƏSİNİN İDDİA EDİLƏN POZUNTUSU
- A. Tərəflərin arqumentləri
qərara yenidən baxılması hüququna hər hansı məhdudiyyət qoyulmayıb (yuxarıda 61- ci bəndə və ondan sonrakı bəndlərə bax): həmin qanunvericilikdə müəyyən edilməyib ki, birinci instansiya məhkəməsi müttəhimin məhkəməyə qədər həbsdə qalması məsələsinə neçə dəfə qayıda bilər. Prinsipcə, müdafiə tərəfi ərizəçinin azad olunması barədə istədiyi qədər, hətta lazım bilsə hər gün müraciət edə bilərdi. Beləliklə, qanunda ərizəçinin azad edilmək barədə yeni vəsatəti nə vaxt təqdim etməsinə dair aydın göstəriş yox idi. 118. Faktiki olaraq yeni vəsatət 21 aprel 1999-cu ildə – rayon məhkəməsi bu məsələ barədə qərarını elan etdikdən bir ay sonra verilmişdi. Həmin vəsatətdə ərizəçi səhhətinin pis olduğunu qeyd etmişdi. Məhkəmənin fikrincə, bu arqument həbs barədə qərara yenidən baxılması üçün yeni hal sayıla bilər (xüsusən nəzərə alsaq ki, həbsdə saxlanma barədə əvvəlki məhkəmə qərarı əsaslandırılmamışdı və ərizəçi bu məsələ ilə bağlı əsaslı iddia irəli sürmüşdü – yuxarıda 83 və 84-cü bəndlərə bax). Belə olan halda Məhkəmə bu qənaətə gəlir ki, ərizəçi həbs barədə qərara yenidən baxılması hüququndan sui-istifadə etməyib və azad edilmək barədə vəsatətinə qısa müddətdə cavab gözləməkdə haqlı olub. 119. Lakin rayon məhkəməsi azad edilmək barədə vəsatətə yalnız işin mahiyyəti üzrə növbəti iclasda baxıb, bu tarix məhkəmə araşdırmasının tələbatlarına əsasən müəyyən edilmişdi. Vəsatətin təqdim edildiyi andan ona məhkəmə tərəfindən baxıldığı tarixədək üç aydan artıq vaxt keçmişdi. Ekspert müayinəsinin nəticələrini almazdan əvvəl məhkəmə iclası keçirməyə ehtiyac olmadığı barədə Hökumətin arqumenti Məhkəməyə inandırıcı görünmədi. Bəlkə də, işin mahiyyəti üzrə növbəti iclasın vaxt qrafiki baxımından bu fikirlə razılaşmaq olar, lakin ərizəçinin azad edilmək barədə vəsatətinə baxılmasının müddəti baxımından bu fikirlə razılaşmaq olmaz. Hökumət yubanma ilə bağlı hər hansı inandırıcı əsas gətirmədi və yubanmaya görə ərizəçinin hər hansı şəkildə təqsirkar olduğuna dair heç bir sübut yoxdur. 120. Məhkəmə bu qənaətə gəlir ki, azad edilmək barədə 21 aprel 1999-cu il tarixli vəsatətə baxılması əsassız olaraq yubadılıb və müvafiq surətdə, bu məsələdə 5- ci maddənin 4-cü bəndi pozulub.
yubadılması haqqında
121. Azad edilmək barədə ikinci vəsatətə gəldikdə, Məhkəmə qeyd edir ki, 27 iyul 1999-cu ildə Butırski rayon məhkəməsi qərara alıb ki, ərizəçi həbsxanada qalmalıdır. Bu qərar da əsaslandırılmayıb və orada həbsin müddəti göstərilməyib. Bu qərardan 1 ay 21 gün sonra – 17 sentyabr 1999-cu ildə ərizəçinin nümayəndəsi ərizəçinin azad edilməsi barədə rayon məhkəməsinə vəsatət verib. Ona 1 ay 24 gündən sonra baxılıb. Yuxarıda 117-ci bənddə və ondan sonrakı bəndlərdə qeyd edilən mülahizələri nəzərə alaraq, Məhkəmə bu qənaətə gəlir ki, azad edilmək barədə ikinci vəsatətə baxılması əsassız olaraq yubadılıb. Buna görə də, bu məsələdə 5-ci maddənin 4-cü bəndi pozulub.
122. Ərizəçi sonda iddia etdi ki, onun həbsdə qalmaqda davam etməsinə sanksiya verən 27 iyul 1999-cu il tarixli məhkəmə qərarına qarşı verdiyi apellyasiya şikayətinə ikinci instansiya məhkəməsi tərəfindən baxılmayıb. 123. Məhkəmə diqqəti Hökumətin belə bir arqumentinə cəlb edir ki, 30 iyul 1999-cu ildə ərizəçinin vəkili tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayətində birinci instansiya məhkəməsinin həbs qətimkan tədbiri ilə bağlı qərarına yenidən baxılması barədə xahiş yoxdur. Lakin Məhkəmənin sərəncamında olan sənədlər bunun əksinə dəlalət edir. Doğrudur, 30 iyul 1999-cu il tarixli xüsusi apellyasiya şikayətində əsasən ərizəçinin ruhi sağlamlığı məsələsinə toxunulur. Lakin orada ərizəçinin həbsdə saxlanmasına da toxunulur: şikayətin mahiyyətində birinci instansiya məhkəməsinin qərarına yenidən baxılması barədə açıq-aydın xahiş vardır (yuxarıda 17-ci bəndə bax). 124. Məhkəmə xatırladır ki, daxili qanunvericilikdə apellyasiya sistemi nəzərdə tutulubsa, apellyasiya orqanı da 5-ci maddənin 4-cü bəndinin tələblərinə riayət etməlidir (bax: Tot Avstriyaya qarşı, 12 dekabr 1991-ci il tarixli məhkəmə qərarı, A seriyaları, c. 224, b. 84). Buna görə də, ərizəçinin 27 iyul 1999-cu il tarixli qərara qarşı vəsatətinə baxılmaması onun 5-ci maddənin 4-cü bəndi ilə təmin edilən həbsinin qanuniliyinə yenidən baxılması hüququnun pozuntusunu təşkil edir.
125. Ərizəçi ona qarşı cinayət prosesinin ədalətsizliyindən şikayət etdi. O, konkret olaraq iddia etdi ki, onu narkotik maddələrin əldə edilməsi və satışı cinayətlərini törətməyə öz agentləri xanım T.-nin vasitəsilə hərəkət etmiş polis əməkdaşları təhrik ediblər. O, bu məsələ ilə bağlı Konvensiyanın 6-cı maddəsinə istinad etdi, həmin maddənin bu işə aidiyyəti olan hissəsində deyilir:
“Hər kəs, ... ona qarşı hər hansı cinayət ittihamı irəli sürülərkən, ... ağlabatan müddətdə işinin ədalətli ... araşdırılması hüququna malikdir. ...
3. Cinayət törətməkdə ittiham olunan hər kəs ən azı aşağıdakı hüquqlara malikdir: ...
b) öz müdafiəsini hazırlamaq üçün kifayət qədər vaxta və imkana malik olmaq ...”.
126. Hökumət iddia etdi ki, ərizəçinin hüquqları pozulmayıb. O, qeyd etdi ki, “şərti alış” və ya dövlətdaxili terminlə desək, “əməliyyat eksperimenti” cinayətkarlığa qarşı mübarizədə məqsədəuyğun metoddur; Rusiya qanunvericiliyinə əsasən belə “eksperimentlər” zamanı əldə edilən dəlillər sübut qismində qəbul edilə və hüquq pozuntusu törətmiş şəxsin məhkum olunmasına səbəb ola bilər. O, həmçinin bildirdi ki, “şərti alış həyata keçirilməzdən əvvəl polisin sərəncamında ərizəçinin narkotik maddələrlə bağlı qanunsuz hərəkətlər törətməsi barədə hansı konkret informasiyanın olması məsələsi bu cinayət işində sübutetmə predmeti deyildi”. Şərti alış qanuni əsasda həyata keçirilmişdi və bu yolla əldə edilmiş sübutlar lazımi qaydada işin materiallarına daxil edilmişdi. Şahid T. bilirdi ki, ərizəçi narkotik maddə alveri ilə məşğuldur. O, şərti alışda iştirak etməyə razılıq vermiş və ərizəçidən narkotik maddələr almaq üçün ona heç bir təzyiq göstərməmişdi. 127. Ərizəçi öz şikayətlərində israr etdi. O, 11 noyabr 1999-cu il tarixli məhkəmə qərarına istinadən iddia etdi ki, onun məhkum olunması yalnız “şərti alış” vasitəsilə əldə edilmiş sübutlara əsaslanıb. O, qeyd etdi ki, daxili qanunvericilik yalnız cinayətkar fəaliyyətlərdə iştirak edən şəxsə qarşı artıq mövcud olan şübhəni təsdiq etmək lazım gəldikdə “eksperimentlər” aparmağa icazə verir. Lakin sözügedən polis əməliyyatı ərizəçinin cinayət əməli barədə polisdə hər hansı məlumat olmadığı halda planlaşdırılmış və həyata keçirilmişdi, halbuki ərizəçi indiyədək cinayət törətməmişdi və onun barəsində qarşı ibtidai istintaq başlanmamışdı. Ərizəçi iddia etdi ki, onun işi
Yüklə 314,66 Kb. Dostları ilə paylaş:
|