Microsoft Word \326L\334L?R

ki, lübbü lübab v  m qbuli-ülül- lbab st. Misali bimisal, lazimül-imtisal, alic nab, 

niqab ti-intisab, diray ti-nisab, v lay ti-iktisab, c lalül-h

m t v ddövl , q vimüd-din 

v l-mill t, s rirarayi-gah-Xösrövi  miri-bahadir lazal , mü yy d n min indillah 

binn fsil-qüdsiyy , sim ti-südur yaft ki, in h qiri-f qir N srullah ibni-C f rül-vaizül-

sf hani b t lifi in kitab i ti al kün d v  in risal ra ki, b  "K fül-k

afi-hikm ti-ric t" 

g t  b r p nc m qs d m bni saxt.  vv l, elmi-simiya; dövvüm, elmi-rimiya; sevvüm, 

elmi-kimiya; ç harüm, elmi-limiya; p ncüm, elmi himiya. V  lakin bunlarınan da i imiz 

yoxdur. (Bir az dayanıb). Ric t b f thra, b m niyi-b rg t b dünyast b d  z mürd n. (Bir 

az baxıb, çox ucadan) Oturun! 

 

Adamların hamı bird n çöküb, diz üst  otururlar.  eyx bir az alçaqdan. 

 

B zi münkirl r deyirl r ki, ric t b d  z m rg münafiyi-t klif st. Zira k si ki, mürd , t klif 

z u mürt fe  üd. Dübar  am d ni u be in al m çe s m r dar d? (Ucadan). B lk  sizin d  

içinizd  bel  münkirl r var?  g r var, g lsin m nim 

b rab rim . M n bu kitab il  onun cavabını verim. Kimdir dey n ki, ölül r d xi bu 

dünyaya qayıtmayacaqlar? 

 e y x     h m   d (yava ca  eyx N srullaha).  r bc  de,  r bc  de. 

 e y x   N   s r u l l a h (çox ucadan). F iza  r ft  haza v  övz htü l k  fil-qövli bir-

ric til-l ti içt m ti - i tü  leyhima fi c miil- qvam. Bunu inkar ed n g r k el d  bunu 

da inkar ed  ki, d sti mübar k ra b r pü ti gusf ndi (ba layır a lama a), fürud avürd  

düayi-b r k t güft v  b qüdr ti bari-t ala  z on ek gusf nd h ftad gusf ndi dig r 

müt v llid  üd nd. Bir qoyunu bir saniy d  yetmi  qoyun el y n öz b nd l rini öldür  d  

bil r, dirild  d  bil r. (Çox ucadan). Kimdir bunu danan? Qoy g lsinl r b rab rim , bu 

kitab il  onların cavabını verim. 

H a c ı   H   s   n ( li  linin üstünd , qorxa-qorxa ba ını a a ı  yib). F da olaq s n , 

allahın hökmünü danan kafirdir. 

 e y x   N   s r u l l a h (hirsl  camaata, ucadan). Durun aya a! 

 

Hamı bird n qalxır aya a. 

     

M g r e itm yibsiniz ki, yetmi  min n f r bir qövm taundan h lak olmu dular.  rz k rd, 

ilahi,  g r mixasti inhara zind  g rdani ta biladi-türa abad nümay nd. Ondan ötrü ki, s n 

gönd rdiyin b ladan qaçmayıb,  had t  yeti ibl r. Qoy indi dirilsinl r. Qoy zind  olub, 

s n  ibad t el sinl r. Qoy bu dünyaya ric t edib, s nin  h rl rini abad el sinl r. 

Xudav ndi-al md n cavab g ldi ki: (a laya-a laya) aya, dust midari ki, i anra zind  

nümay m, b c h ti xatiri tü?  rz 

                 

Camaat ba layır a lama a. 

 

g rd: b li! P s h qq-t ala i anra zind  g rdanid Allah-taala onların hamısını diriltdi. 

Çinan ki, zikr  üd, mürd nd v  zind   üd nd v  rücu nümud nd b in dünya. 

C a m a a t   i ç i n d   n   b i r   q o c a    k i   i (a laya-a laya). Ay  eyx, bel  qurban 

olsun s n  m nim canım. M n p hlivan o lumu s nd n ist yir m ki, indi bir ay olar ölüb; 

m nim ciy rimi yandırıb. Qurban olum s n , ay  eyx, m n yazı am. 

 

---

Bir neç  adam ist yir bel  t v qqe el sin. 

 

 e y x     h m   d (ucadan). S br el yin, h l  o söhb tl rin vaxtı deyil. 

 

Camaat ba layır yen  a lama a v  yalvarma a, biri deyir: "atamı dirilt", biri deyir: 

"anamı dirilt", biri: "bacımı", biri: "qarda ımı". 

 

 e y x    N   s r u l l a h (çox ucadan). Sükut! 

 

Hamı gözl rinin ya ını sil -sil  s sini k sir. 

 

eyx  hm d, götür ka ız-q l mi, h r k s öz qohum- qr basından öl nl rinin hansının 

dirilm yini xahi  edir, yaz, ver m n . 

 

Adamlar h r k t  g lir, ist yirl r yavuqla sınlar  eyx  hm din yanına, bir-birini basır. 

B zi a layır. H r k s ist yir qaba a keç  v  axırda basa-bas dü ür v  qiylu-qal ba lanır. 

 

 e y x   N   s r u l l a h (çox ucadan çı ırır).  d b!  

 

Hamı yava -yava  ç kilib durur öz yerind . 

    

 e y x      h m   d (ka ızı v  q l mi alır  lin ). Bismillahir-r hmanir-r him. H r k s 

öl nl rinin ric tini, y ni dirilib bu dünyaya g lm yini xahi  edir, bir-bir növb  il  v  

qayda il  v   d b il  desin, m n yazım bu ka ıza v  yetirim  eyx h zr tl rinin xidm tin . 

 

Yen  adamlar h r k t  c lib, ist yirl r basabas salsınlar. 

 

 e y x    N   s r u l l a h (çox ucadan).  ss br! Ya m

r l-isl a m! [23]. 

 

[23]   Ey müs lmanlar! S br edin. 

 

Camaat qorxub, sakit olur. 

    

 e y x    N   s r u l l a h. (Hacı H s n ). Hacı H s n a a, öl nl rinin adlarını bir-bir 

söyl ,  eyx  hm d yazsın. 

H a c ı   H   s   n ( d bl   ll rini bir-birinin üstün  qoyub, qaba a g lir v  ba   yir). 

Atam Hacı Mehdi. Allah sizin d  öl nl riniz  r hm t el sin. 

C a m a a t (bir s sl ). Allah r hm t el sin! 

 e y x      h m   d (yazır). Atan Hacı Mehdi. 

H a c ı    H   s   n. Anam S kin . 

 e y x      h m   d (yazır). Anan Sükeyn . 

H a c ı    H   s   n. Bir o lum C f r (a layır). 

 e y x      h m   d (yazır). Bir o lun C f r. 

H a c ı    H   s   n. Bir o lum Heyd r.  

 e y x      h m   d (yazır). Bir o lun Heyd r. 

H a c ı    H   s   n. Qızım Sara. 

---

M i r   B a   ı r   a   a (bird n adamların içind n çı ırır). Onu yazma! Onu yazma! 

 

Hacı H s n v  adamlar t ccübl  baxırlar Mir Ba ıra t r f. 

    

 e y x    N   s r u l l a h (ucadan). O kimdir dey n yazma? Ona n  d xli var? 

M i r  B a   ı r  a   a (yeriyib qaba a).  eyx na, o qız, ayıb olmasın, m nim övr timdir! 

 e y x   N   s r u l l a h. Xub, m g r  yalının dirilm yin  razı deyils n? 

M i r   B a   ı r   a   a (bir az duruxub). C nab  eyx, sözüm orada deyil. M n  bu acıq 

g lir ki, h y  Hacı H s n düz adamdır, niy  b s qarda ı Hacı Rzanı yazdırmır? 

 

Camaat diqq tl  baxır Hacı H s nin üzün . 

    

H a c ı   H   s   n (Mir Ba ıra hirsli). O s n  borc deyil! Öz qarda ımdır; ist r m 

yazdıraram, ist m n m yazdırmanam. S n  n  d xli var? 

M i r   B a   ı r   a   a (Hacı H s n  hirsli). Çox  c b, indi ki, o yek likd  ki ini 

yazdırmırsan, bir balaca qızı b s niy  yazdırırsan? 

 e y x   N   s r u l l a h (ucadan). Çox mübahis  lazım deyil! (Hacı H s n ). Hacı H s n 

a a, n  s b b  öl n qarda ın Hacı Rzanı yazdırmırsan? 

H a c ı    H    s   n (ba ını a a ı salıb, fikir el yir).  eyx na! Qarda ım Hacı Rza be  

ild n artıqdır ölüb; indi çürüyüb gedib; d xi o nec  dirilib g lib adam olacaq? 

 e y x    N   s r u l l a h (çox ucadan). Nec  çürüyüb? Kimdir onu çürüd n?  nz r-üllah-

ül-izam keyf  n n r ha. Y ni nigah kon b suyi istixan ha ki, çe gun  xudav ndi-al m 

onhara  z z min bül nd mikün d v  b cayi-xud r dd mikün d ki, c s di-i an ba d v  

mür kk b mikün d b zira b b zi b d  z on gu t miruyan d v  mipu an d [24]. Nec  

çürüyüb? Kimdir onu çürüd n? 

 

[24]    Bax gör sümükl ri nec  dirildirik. Y ni sümükl r  sarı bax gör xudav ndi-al m 

onları yerd n nec  qaldırır v  öz yerl rin  qaytarır ki,                onların b zisini o biril  

birl dirir, ondan sonra da  t  m l  g tirib, onların üz rini örtür. 

 

 e y x     h m   d. (Hacı H s n ). Hacı H s n a a, sözü müxt s r el m k lazımdır.  eyx 

h zr tl rinin övqatı çox bahadır. Qarda ın Hacı Rzanı da yazımmı ka ıza ya yox?  xtiyar 

sizindir.  g r dirilm yin  razı deyilsiz, o özg  m tl bdir. 

H a c ı   H   s   n ( eyx N srullaha).  eyx na, mümkündürmi ki, m n  izin ver siniz, 

gedim bir q d r fikirl im?  

 e y x   N   s r u l l a h. Xub, get fikirl . 

 

Hacı H s n ba ını a a ı salıb çıxır. 

 

 e y x   N   s r u l l a h (Hacı B x liy ). Hacı a a, növb t sizindir. Öl nl rinizin adlarını 

bir-bir de,  eyx  hm d yazsın. 

H a c ı   B   x     l i ( lini  linin üstün  qoyub, yeriyir qaba a v  ba layır a lama a). 

Atam-anam s n  f da olsun.  vv l-axır, ayıb olmasın, bir qızım qalıb, o ul üzün  h sr t 

qalmı am. Bütün ömrümd  allah-taala m n  iki o ul m rh m t el yib: amma ikisini d  

m n biçar nin  lind n alıb. Birinin adı C lil, birinin adı X lil idi. C lil on ya ında idi, 

X lil s kkiz ya ında.  kisi d  ni anlı idi. El  C lilin toyunun t darükünd  idim ki, bird n 

---