Microsoft Word Ahmadli Omur U

Selin tutdu`u yerlwrdw nw ev tikirdilwr, nw ba]qa bir abadl\q. Bir kwrw sel  [aylaq aras\nda –

adac\qda mal kwswn iki ki]ini qamarlam\], da]lara [\rp\b =ld^rm^]d^.

“{aylaq adas\”, mwktwbdwn yuxar\ talada, ki]inin dostu, icrakom swdri k=mwk[isinin

sald\`\ parka iki g=z gwrwkdi tama]a etsin. Kwhrizdwn oraya su [wkdirmi], g=zwl meyvw,

bwzwk a`aclar\ wkmi], [wmwnlik g=ywrtmi], u]aqlardan =tr^ yellwncwklwr, oyun

meydan[alar\ d^zwltmi]dilwr. Fwvvarwlwrdwn su f\]q\r\r, Ziyaratdan wswn swpswrin meh

adam\n k=nl^n^ ox]ay\r, ax]am^st^lwr, yay\n b^rk^s^ndw whali oraya y=nwlir, dincwlirdi.

“Yaramayan torpaq” say\lan bir yerdw bu ba`—park do`rudanca bir abadl\qd\. {aylaq

ba]\nda bir par[a  torpaq dir[wlmi], canlan\b, g=zwllw]mi]di…

Ki]i oraya getmwdi. “{aylaq adas\” park yoxdu. Tanklar\n twkwrlwri, qrad zwrbwlwriylw

mwhv edilmi]di.

{aylaq adas\nda ermwninin bir par[a torpa`a wl uzatma`\na d=zmwywn millwt Da`l\q

Qaraba`\, ^stwlik yeddi rayonu vermi]di ermwniyw?.. O mwsgwnlwr,  b=y^k Qaraba`\n

ayr\lmaz par[alar\yd\…

Ki]i ^z tutdu Qurban twpwsinw.

Ermwnilwrlw davadan xeyli qabaq bizimkilwr [aylaq ^st^ndwn k=rp^ salm\]d\lar, ayaqla

ke[mwkdwn =tr^, ensiz k=rp^lwrdi. Wlvan  boyam\]d\lar, elw bil yerw sanc\lm\]

g=yqur]a`\yd\. Bu k=rp^lwrdwn biri—a]a`\da bizim alay yerlw]wn internat mwktwbin

yax\n\ndayd\. Ermwnilwr onu qradla vurmu], bwri taydan bir par[as\n\ da`\tm\]d\lar.

Bunula belw hwr iki k=rp^ salamatd\, i]lwyirdi. Ywqin bizimkilwr qay\dandan sonra u[ub-

da`\lm\] yerini d^zwldwcwkdilwr.

Bu bir yana. Ki]ini nigaran qoyan ba]qa yerdi. Onlar\n—Qalal\ tayfas\n\n qwbiristan\

Qurban twpwsindwn bwri, Bwyallar deyilwn mwhlwnin ^st^, yamacda idi. O biri, Mirzwcanl\

gorgah\ aral\, yuxar\, Xubyarl\ alt\nda idi. Twkcw Qalal\lar deyil, yarwhmwdlilwr, Nwcwf

u]a`\ gwlmwlwr dw =l^lwrini orada, Qalal\ qwbiristan\nda basd\r\rd\lar.

Wslwn yerli say\lan Mirzwcanl\lar\n qwbiristan\ sahmanl\yd\, su [wkdirmi], hasara

ald\rm\]d\lar. Ya]\ll\`\ vard\, k^knar, ]am a`aclar\ basd\rm\]d\lar qwbirlwrin ^st^ndw.

Qalal\ qwbiristan\ [wpwrsiz, hasars\zd\. Pul toplam\], vwsait y\`m\], istwmi]dilwr wzizlwrinin

uyudu`u yeri abadla]d\rs\nlar onlar da. +r^]w qalxan mal-heyvan qwbiristan\n aras\ndan

ke[ir, mwzarlar\ ayaqlay\r, bulay\rd\, whalinin toplad\`\ pulu bir dwyyus mwnimswmi],

yeyib ^stdwn su i[mi]di.

Ax\ramacal hwr iki qwbiristanda qiymwtli ba]da]lar\, dwywrli sinw da]lar\ qoyulmu],

qwbirlwr yenidwn qurulub, sahmana sal\nm\]d\.

---

M^wllimgilin buca`\ qwbiristan\n giri]indw, kandarda idi. Orada bu soydan ^[ nwfwr

yat\rd\: atas\, anas\ vw qarda]\. Ata hwr ikisindwn wzwl rwhmwtw getmi]di. Onun ard\nca

anas\ k=[m^]d^. Ax\rda m^wllimdwn b=y^k, heykwldwn ki[ik, ortanc\l qarda] getmi]di.

Qocalar =vlad =l^m^n^ g=rmwmi]dilwr. Hwr kws =z n=bwsindw getmi]di…

Qa[q\nlar i]`aldan qabaq d^nyadan k=[m^], do`ma torpaqda basd\r\lm\] mwrhumlara

hwswd apar\rd\lar: “&zlwrindw su varm\]. Torpa`\m\z\ ermwnilwrin tutdu`unu g=rmwdilwr”.

Ki]i qum basm\] c\`\rla qalxma`a ba]lad\. Qwbiristanla qon]uluqda bir daxma vard\.

Yoxsul adamd\lar, bir itlwri dw vard\. Mwzar\stana gwlwnlwrw h^r^r, daxman\ qoruyurdu.

Kim bilir, indi harada, hans\ k^ncw s\`\nm\]d\lar. Qoyub qa[d\qlar\ daxman\ imarwt

bilirdilwr. G=rwswn itlwrini dw aparm\]d\larm\?

Ki]inin bax\]lar\ qwbiristan kandar\na dikildi. Bu yerdw ^[ ba]da]\ g=r^nmwliydi.

Yax\nla]d\qca ki]inin qwdwmlwri tutuldu. Yoxsa, =l^lwri dw son mwnzildwn k=[mwyw vadar

etmi]dilwr?

Ki]i qwbiristana g=z gwzdirdi. H^nd^r, dwywrli da]lar\n biri dw g=rswnmwdi. &[ ba]da]\,

ikisi a` mwrmwrdwn—ata-anas\, qarda]n\nki qranitdwndi. Son vaxtlar  qwbiristanlar da

b^r^y^b, s\x-s\x g=zw [arpan qabrodan dwywrli, lwyaqwtli say\l\rd\ qarda]\n\n da]\. O  da]\

m^wllim—ki[ik qarda] bwywnib gwtirmi]di.

Qarda]\n\ torpa`a tap]\rd\qdan sonra ba]l\ca bir qay`\ o idi ki, onun mwzar\n\ lwyaqwtlw

g=t^rs^nlwr. Qwbir da]lar\ bu swmtdw Xankwndi-Stepanakertdw d^zwlirdi. Xalao`lu oraya

yax\n, A`damda i]lwyirdi. Onun Stepanakertdw bir dostu var idi. Onunla dan\]\b, getdilwr

Stepanakertdw qwbir da]lar\ d^zwldilwn yerw. Ki]i gwzib doland\, baxd\ da]lara. Biri ^rwyini

titrwtdi. Ya]\l, [il da]d\. Elw bil ^st^ndw bir topa kwkotu bitmi]di.

“Bu da]\n ^z^ndw bir nisgil var!” s=ylwdi.

Demw, hwmin da] elwcw wslindw onlar\n say\lan, yax\n bir yerdw, Hadrut swmtdw

[\xar\l\rm\]. Da]\ haz\rlad\lar, ^st^nw yaz\s\n\ da yazd\lar, qarda]\n\n ]wklini l=vhwyw

vurub biti]dirdilwr da]a. Gwtirib qoydular yerinw.

Da] =l^ yata`\ndansa, ya`\] [ilwnmi] [wmwnliyi and\r\r, kwkotu qoxusu sa[\rd\…

Qwbirlwr a`lar k=kdw idi, ma`m\n edilmi]di. Ba]da]lar\, sinw da]lar\ g=t^r^lm^]d^.

}wriwtw g=rw m^swlman\n qwbri yerdwn se[ilmwmwli, torpaqda itmwlidir. Bu ]wrtw kimsw

wmwl etmirdi. Varl\lar, imkanl\lar wzizlwrinin qwbrini g=t^r^rd^lwr, abadla]d\r\rd\lar. Bak\

qwbiristan\nda elw mwzarlar d^zwltmi]dilwr, onun qiymwtinw bir qwsr, imarwt tikmwk olard\.

Ikinci ]whidlwr xiyaban\n\n hasar\n\n o ^z^, g^nwbatan swmtdw, Qanl\ g=l^n q\ra`\nda

daha bir sahw qwbiristana verilmi]di. Orada “Qurd a`z\”nda bir par[a torpaq, qwbir yeri

---

q\z\l qiymwtindw idi. Kimi dw bir dirrik—bostanca yeri da] hasara alm\], mwrmwr, ka]\

d=]wmi]di. Hwlw orada kimsw =lmwmi], kimsw basd\r\lmam\]d\. Yeni kapitalistlwr, milli

burjuylar bu d^nyada =zlwrinw firavan ya]ay\] qurmu], o d^nya qay`\s\na da qalm\],

sa`kwn axirwt mwnzillwrini dw tikmi]dilwr.

Bununla belw qwbir^st^ da]lar\, qabro, mwrmwrlwri o`urlamaq da ba]lam\]d\. Bu wmwl

qov`a, q\z\]\b, qan t=k^lmwkdwykwn, daha da artm\]d\.

Xa[pwrwstlwr =l^lwri ehtiramla yad edir, onlar\n qwbri ^stw yeyib-i[ir, ]wnlwnirlwr. Bu halda,

onlar necw olmu]du belw al[aq wmwlw qur]anm\]d\lar?

Bizimkilwr qon]u Hadrut b=lgwsinin kwndlwrini tutduqdan sonra, hwr kws bir ermwni evinw

yiywlwnmi], ba`-ba`at\, a`aclar\ da payla]\b, qwbristanlara wl qatm\]d\lar. Hwmin kwndlwrin

sakinlwri gecwlwr gizli kwndw gwlir, evlwrinw, qwbiristana ba] [wkirmi]lwr. Qwbirlwri talanm\]

g=rwndw ]ivwn qopar\rm\]lar. Belw isw onda bizimkilwr hans\ imanla qwbiristanlar\n\n\

s=k^lmwdiyinw, ya`malanmad\`\na, dwywrli da]lar\n g=t^r^lmwdiyinw ^mid ba`laya

bilwrlwr?

Buyur bax! G=r qurulu qoyub getdiyin qwbirlwr nw k=kdwdir. +lwndwn sonra mwrhumlar\

yenidwn qwtlw yetirmi]dilwr. Ham\s\n\n ba]\ vurulmu]du.

Qa[q\nl\qda =lwni basd\rma`a bir par[a torpaq, yer tapm\rd\lar. Minnwt-sifwtlw iki ar]\n

gorgah al\rd\lar. G=zlwri yumulmurdu qa[q\nkwn =lwnlwrin. Orada do`ma yurdda

basd\r\lanlara hwswd apar\r, ax\r nwfwsdw yast\qlar\n\ do`ma yurd swmtw [evirtdirir, son

s=zlwri bu olurdu: “+z yerimizdw =l^b, do`ma torpa`a qoyulsa idik, elw bilwrdik

=lmwmi]ik!”

Qwbiristanlarda hwr kws olsa-olsa, babas\n\n yerini bilir, onun qwbrini tan\y\r, ildw bir yol,

yad\na d^]sw, ba] [wkwrdi. K=hnw qwbirlwrin, soy-k=klwrin mwzarlar\n\n wkswri itib

batm\]d\. Cwbrayal\n yiywsi H^seyn a`an\n, onun iki o`lunun qwbri burada idi. Onlar\n

ya]ad\`\ yerdwn soraq verwn bir wlamwt yoxdu. }wriwtw wmwl etmi]dilwr. K=hnw =l^lwrin

^stw [ap\lm\] bir par[a da] qoyulmu]du. Say\lan, m=twbwr ]wxslwrin qwbirlwrini ni]an

vermwkdwn, tan\tmaqdan saq\nm\]d\lar. Ads\z, ^nvans\z arxay\nca yatacaqd\lar.

B=y^k Vwtwn m^haribwsindw, elw ki, sovet qo]unlar\ Avropan\n swrhwddini ke[dilwr, o

=lkwlwrw girdilwr, d=y^][^—wsgwr ailwlwrinw “trofey” ba`lamalar gwlmwyw ba]lad\.

Bizimkilwrin Avropada tutduqlar\ ]whwrlwrdwn g=ndwrdiyi ba`lama—“pas\lkalar\n” i[indw

nwlwr yoxdu! Wntiqw qad\n geyimlwri, krepdi]in donlar, ipwk alt k=ynwklwri, zifr qoftalar,

[wkmwlwr…Do`rudur, Avropada qad\nlar, g=r^n^r, ar\q, nwrmwnazikdilwr. Onlar\n

geyimlwri bizim k=rpwcw q\zlar\n da wyninw dar gwlirdi. Davan\n q\tl\`\, yemwyin, azuqwnin

azl\`\ ucbat\ndan bizim =vrwtlwr dw s\n\xm\], incwlmi]dilwr. Daha bunca yox. Kimsw

“pas\lkada geyimlwri”ni sovxa, mirat say\r, geymirdi. {\xar\b bazarda satd\r\r, una,

bu`daya, azuqwyw dwyi]irdilwr.

---