Microsoft Word Ahmadli Omur U

Tax\l\n yan\nda, kolxoz idarwsinin qaba`\nda bir ne[w ki]i dayan\b g=t^r-qoy edir,

=cw]irdilwr, Tax\l[\l\q briqadiri, anbardar, swdrin =z^. Xal[a Birliyinin ba][\s\ da onlar\n

aras\nda idi.

Bu`da twpwsinin b=yr^nw bir [ad\r atm\]d\lar, ya`\] d=]wsw, onu [wksinlwr tax\l\n ^st^nw.

M^wllim y=nwldi Xal[a Birliyinw. Qap\dan gircwk, [a]d\. Xal[a[\ q\zlar b^sb^t^n =zgw

g=r^n^]dw idilwr. Yenw wllwr i]lwyir, ilmw [al\r, girgidlwyirdilwr. Amma ham\s\n\n a`\z-

burnu ya]maql\yd\. Ba]-g=zlwrini yayl\qla, kwla`\yla b^r^m^]d^lwr. Kwnd zwnwnlwri,

=vrwtlwr yad ki]idwn ya]man\r, gizlwnirdilwr. Onun anas\ uzaq kwnddwn, e]ikdwn yad ki]i

gwlwndw yayl\`\n\n ucunu dodaqlar\ aras\na al\b ya]maq vururdu. Bircw ermwnidwn

ya]manm\rd\ bizim =vrwtlwr.

Bws cavanca, yeniyetmw q\zlar g^n^n bu g^n^, bu [a`da kimdwn ya]man\r,

“gizlwnirdilwr?” Yoxsa ki]inin gwli]indwndi bu? Yox, m^wllim birinci kwrw deyildi buraya,

q\zlar\n yan\na gwlirdi. Daha yad deyil, mwhrwmdi.

Arxadan nwrilti qopdu. U`ultu ba]lad\, elw bil sel gurlad\.

Ki]i [=n^b salonun gurultu qopan swmtinw baxd\.

“KamAZ” Qurban  twpwsindwn bi[ilmi] bu`dan\ gwtirib indi buraya, Xal[a Birliyinin

yerlw]diyi, qabaqlar—ke[mi]dw kolxozun tax\l anbar\ olmu] binan\n arxas\na bo]ald\rd\.

Qaraq\l[\q bu`da sel twki gurlay\b ax\rd\. Aran\ kwsmwkdwn =tr^ bir l=vhw qoymu]dular.

Tax\l bas\b wymi]di onu. Y^k ma]\n\n\n gurultu ilw bo]altd\`\ tax\l hellwnirdi evin

hanaxana b=l^m^nw, q\zlar\n ^st^nw. Anbar\ toz-duman b^r^m^]d^. Tax\l wlwntisi

dolurdu i[wri. Xal[a[\ q\zlar buna g=rw ya]manm\], ba]-g=zlwrini =rtm^]d^lwr. Tax\l tozu

onlar\n a`\z-burnuna dolur, bo`azlar\na t\xan\rd\…

Doxsan ikinci ilin pay\z\ndan ba]layaraq, ermwnilwr Qaraba`\n cwnub rayonlar\na qrad,

raket ya`d\rma`a ba]lad\lar. Bizim qrad qur`umuz Xubyarl\ alt\nda saxlan\rd\. M^wllim

bir kwrw oraya ba] [wkdi. Qrad qur`usunun ba][\s\ fizika m^wllimiydi. O, ki]ini

inand\rma`a [al\]d\: “Ermwnilwr onlar\ qrad atw]inw tutsalar, biz Hadrutu g=z q\rp\m\nda

mwhv edib, Stepanakerti da`\dacay\q!”

Nw onda, nw sonralar bizim qradlar nw Hadruta, nw Xankwndi-Stepanakertw d^z-wmwlli

atw] a[a bilmwdilwr. Wksinw, Banazura, Da]ba]\ya gedwn hwrbi dwstwlwrimizi =z

twyyarwlwrimiz, top[ular\m\z atw]w tutdu.

Inan\lmaz i]lwr ba] verdi. Whalidwn b^t^n silahlar\ ucdantutma y\`d\lar. Qumbara,

avtomat, nw vard\sa ald\lar, bircw qu]atansa qoymad\lar qals\n. Tanklarla, PDM-lwrlw

^st^m^zw gwlwn amans\z, al[aq ya`\ =n^ndw millwti wliyal\n qoydular.

---

Bir gecw, z^lmwt qaranl\qda m^wllim hwndwvwrdw ermwni yaraql\lar\n\n olaca`\na mwhwl

qoymay\b, gedib [\xd\ Banazur kwndinw. Onda Hadrutun bu kwndi on alt\ ermwni

kwndiylw birgw bizim wlimizdw idi. Tutmu]duq oralar\. O kwndlwrdw Ermwnistandan

qovulmu] =z whalimiz yerlw]dirilmi]di. Qat\ qaranl\q basm\]d\ kwndi. Bircw i]\q, k=zwrti

s\zm\rd\. M^wllim g^clw se[di; arvad-u]aq, quca`\ k=rpwli gwlinlwr gecwnin o vaxt\ e]iyw

[\xm\], durmu]dular hwywtin kandar\nda.

M^wllim yurd-yuvas\ndan zorla k=[^r^lm^] elw ba][\l\q edwn adamla g=r^]d^. Cavan

olsa da, g=r^b-g=t^rm^], a`saqqal wvwzi bir insand\. O, m^wllimw anlatd\: “Kwnddw bircw

twkl^lw t^fwng qal\b. Nw ki silah\m\z vard\, ham\s\n\ ald\lar. Bizi qoydular d^]mwn

qaba`\nda wlibo]. Ermwni gwlsw, b^t^n el-oban\, arvad-u]a`\ q\r\b t=kwcwk. Bizw ayr\

k=mwk gwrwk deyil. Silah versinlwr, yara`\m\z olsun. Q\raqdan he[ bir k=mwk ummadan

=z^m^z ermwninin =hdwsindwn gwlwrik!”

Bunlar, Ermwnistandan [\xar\lm\] azwrbaycanl\lar, ermwni xislwtinw yax]\ bwlwddilwr.

Da]nak-k=]wlwrin hwmlwsini dwf edwr, onlar\ cwhwnnwmw g=ndwrwrdilwr. Hay\f alard\lar

ermwnidwn, bunlar\n ba]\na a[d\qlar\ qanl\ oyunlardan yana… Onlara silah vermwdilwr.

Olan\ da y\`d\lar. D^]mwn qab`\nda =z^m^z =z^m^z^ twrksilah etdik.

Gecwnin qaranl\`\nda, k=rpwdwn-b=y^yw ermwni kwndindw mwskwn salm\] el hwr saat, hwr

an d^]mwnin cumaca`\n\ g=zlwyirdi.

Bu da azm\]. Qaraba`da yerlilwrdwn k=n^ll^ =z^n^m^dafiw batalyonlar\ yaranm\]d\, hwr

rayonun, b=lgwnin belw yaraql\ dwstwsi vard\. Ermwnilwr nizami qo]undan art\q, k=n^ll^

dwstwlwrdwn qorxur, [wkinirdilwr. Bunlar yerliydilwr, do`ma torpa`\ daha ^rwkdwn

sevirdilwr. +z evlwrinincw ke]iyindw dayanm\]d\lar. Ermwnilwr onlarla qar]\la]maq

istwmwzdilwr. Yol-yola`a, da`lara, ke[idlwrw bu sivil d=y^][^lwr daha yax]\ bwlwddilwr.

Ermwniylw dw birinci kwrw deyildi ^zlw]irdilwr. Yiywsi, ba`[as\ olsa, twkcw A`dam

Stepanakertin =hdwsindwn gwlwr, Hadrutu, Martuni-A`dwrwni hop g=t^rwrdi…

Belw olmad\. K=n^ll^ =z^n^m^dafiw  dwstwlwri dw hans\ a`\ll\n\n rwyi, vw bwlkw ermwni

fitnwsiylw yox edildi.

Onlar\n silah\n\, avtomatlar\ al\b buraxd\lar =zba]\na: Gedin!

B^t^n bunlar o halda ba] verirdi ermwni h^cumu g^ndwn-g^nw  g^clwnir, b^t^nl^kdw

Qaraba`\n, onun cwnub rayonlar\n\n, Arazbar\n taleyi dola]\rd\.

&st^ndwn yeddi il ke[sw dw, bu a`\ls\z g=stwri]lwri kimin verdiyi indiyidwk ayd\nla]mam\],

satq\n, xain if]a edilmwmi]di.

---

Bak\dan, Gwncwdwn Qaraba`a g=ndwrilmi] hwrbi q^vvw m=vqelwri twrk etmwkdw, nizami

ordumuz d=y^] m=vqelwrini burax\b [wkilmwkdw idi. }ayiywlwr artm\]d\. Kimin yuxar\lara

yax\n adam\ vard\, s=z yay\rd\: “Ermwnilwr iki-^[ g^nw bura gwlwcwk, alacaqlar rayonu”.

“+z^m^z^nk^lwr veriblwr. Sat\blar yerimizi, torpa`\m\z\!”

Whali yerindwn twrpwnmi], ^z qoymu]du qa[ma`a, d=y^] cwbhw xwttindwn uzaqla]ma`a.

Daha bir i] ba] verdi. Ali Ba] komandan cwbhwdw otuz ^[ batalyonu lw`v etdi. Orada,

d=y^] m=vqelwrindw canl\ q^vvw [at\]mad\`\ halda, bir wsgwrw dw ehtiyac oldu`u

mwqamda birdwn-birw d=y^]w yararl\ 33 batalyonu buraxmaq, lw`v etmwk a`las\`mazd\.

Guya bu batalyonlara inanmaq, bel ba`lamaq olmazm\]. Onlar Wlikram H^mbwtovun

adamlar\, wsgwrlwriymi]. Halbuki bir a`\ll\ adam, m^drik a`saqqal, Vwtwn sevgisini hwr

i]dwn ^st^n tutan komandir onlar\ ba]a salar, qand\rard\. Bir ne[w az`\n\ cwzaland\rmaqla

hwmin batalyonlar\ sarp\nt\dan qurtar\b, d=y^]w buraxmaq olard\… Wksinw, onlar\n

silahlar\n\ al\b, =zlwrini dw hwrbi xidmwtdwn biryolluq q\raqla]d\rd\lar, xeylisi dw hwbs

edildi.

Qo]un [wkilir, qa[\r, bizim rwhbwrlik whalini al\nmaq qorxusu olan, atw] alt\nda qalm\]

]whwrlwrdwn, kwndlwrdwn buraxmaq, k=[^rmwk istwmirdi. Bak\dan cwbhw b=lgwlwrinw xeyli

ziyal\ g=ndwrilmi]di. Bunlar yerliydilwr. Gedib =z elini ba]a salmal\yd\lar: “Qa[mas\nlar.

Bu g^n-sabah b=y^k q^vvw gwlwcwk. D^]mwni qovacay\q.”

Bu niyywtlw g=ndwrilmi] yerli ziyal\lar, buyruq qullar\ gwlib duru]dular dwmiryol

dayanaca`\ Mahmudluda. Bircw kwsi rayondan [\xma`a qoymur, kimin wlindw d^y^n[w,

ba`lama g=r^r, oradaca saxlay\r, geri g=ndwrirdilwr. S=zlwri dw bu olurdu: “Qa[\rsan?!

Torpa`\, yurdu qoyub hara gedirswn? Bu g^n ax]am, swhwr tezdwn bizw yeni q^vvwlwr

gwlwcwk. Tanklar\m\z yoldad\r, gwlirlwr, iki-^[ saata [atarlar. D^]mwni qovacaq, bircw qar\]

torpaq vermwywcwyik onlara. }ayiywyw uymay\n, arxay\nca oturun yer-yurdunuzda, ev-

e]iyinizdw”.

Bir h^quq m^wllimi whalini ayr\sayaq dilw tutmu]du: “ Araz [ay\nda ada var. Dan\]m\]\q.

Ham\n\ oraya k=[^rwcwyik.” Guya, bu torpa`\n adamlar\ bilmirdilwr Arazda elw ada

yoxdur, wlli min, altm\] min insan\ orada yelw]dirw idi.

H=kumwt tap]\r\`\n\ yerinw yetirwn, whalini qurtulma`a qoymayan ziyal\lardan birinin evi

elw oradaca, dwmir yol dayanaca`\ olan kwnddw imi]. G^norta gedirlwr onun evinw [ay

i[sinlwr, dincwlsinlwr. Bu adam\n evindw bircw stwkan qalmay\bm\]. Hwr ]eyini dib -

d=hnwdwn y\`\]d\r\b k=[^r^bm^]. +z^ dw millwtin ba]\na a`\l qoyurdu: “Qa[may\n.

Do`ma yurdu twrk etmwyin. Bizw b=y^k k=mwk gwlir Bak\dan. Yoldad\rlar. Bu gecw, ya

oba]dan [atacaq, d^]mwni geri oturdacay\q!”

Yoxsa, ]whwr-kwnddwn ^stwlik, whalini dw girov vermwk istwyirmi]lwr ya`\ya. Ziyal\lar\n bu

gedi]dw umaca`\ nw imi]? Bwlkw s=vdwlw]mi]dilwr…

---