39
122.2. Valideynlər övladlığa götürmə barədə məhkəmə qətnaməsi qəbul edilənədək öz
uşaqlarını övladlığa vermək barədə razılığı geri götürə bilərlər.
122.3. Valideynlər öz uşaqlarını konkret şəxsə və ya konkret şəxsi göstərmədən övladlığa
verməyə razılıq verə bilərlər.
122.4. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan uşaq
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları tərəfindən övladlığa götürüldüyü zaman
məhkəməyə, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər tərəfindən övladlığa götürüldüyü
zaman vətəndaşlığından və yaşayış yerindən asılı olmayaraq uşağın öz qohumları tərəfindən
övladlığa götürülməsinin qeyri-mümkünlüyünü təsdiq edən sənədlər əlavə edilməklə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanına övladlığa götürmənin uşağın mənafeyinə uyğun olması barədə rəy
təqdim edir. Uşağın ögey ata (ögey ana) tərəfindən övladlığa götürüldüyü hallarda bu cür rəy
tələb olunmur.
xxix[29]
Maddə 123. Valideynlərin razılığı olmadan övladlığa götürmə
123.1. Valideynlər valideynlik hüquqlarından məhrum edilmişlərsə və bundan 1 il müddət
keçmişsə və ya qanunla müəyyən olunmuş qaydada fəaliyyət qabiliyyəti olmayan, yaxud
xəbərsiz itkin düşmüş hesab edilmişlərsə, övladlığa götürməyə onların razılığı tələb olunmur.
123.2. Valideynlər 6 aydan artıq müddətdə uşaqla birlikdə yaşamırlarsa, qəyyumluq və
himayə orqanlarının xəbərdarlığına baxmayaraq, onun tərbiyəsində və ya saxlanmasında
iştirak etməkdən boyun qaçırırlarsa, uşağa valideynlik diqqəti və qayğısı göstərmirlərsə,
övladlığa götürmə onların razılığı olmadan da icra edilə bilər.
Maddə 124. Valideyn himayəsindən məhrum olan uşaqların övladlığa götürülməsinə
qəyyumların (himayəçilərin), himayədar ailənin, uşaqların yerləşdiyi müəssisələrin
rəhbərlərinin və uşaqların özlərinin razılığı
124.1. Qəyyumluqda (himayədə) olan uşaqların övladlığa götürülməsi üçün qəyyumların
(himayəçilərin) yazılı razılığı olmalıdır.
124.2. Himayədar ailənin öhdəsində olan uşaqların övladlığa götürülməsi üçün onların
himayədar valideynlərinin yazılı razılığı lazımdır.
124.3. Tərbiyə, müalicə, ailənin sosial müdafiəsi müəssisələrində və digər analoji
müəssisələrdə yerləşən uşaqların övladlığa götürülməsinə həmin müəssisələrin rəhbərləri yazılı
razılıq verməlidirlər.
124.4. Məhkəmə uşağın mənafeyini nəzərə alaraq bu Məcəllənin 124.1—124.3-cü
maddələrində göstərilən şəxslərin razılığı olmadan da onun övladlığa götürülməsi barədə
qətnamə qəbul edə bilər.
124.5. 10 yaşına çatmış uşaq övladlığa götürüldükdə, onun razılıq verməsi zəruridir.
124.6. Övladlığa götürmə haqqında ərizə verilənə qədər uşaq övladlığa götürmək istəyənin
ailəsində yaşamışsa və onu öz valideyni hesab edirsə, övladlığa götürmə övladlığa götürülən
uşağın razılığı olmadan da aparıla bilər.
Maddə 125. Övladlığa götürülənin soyadının, adının və atasının adının dəyişdirilməsi
125.1. Övladlığa götürənin xahişi ilə övladlığa götürülən uşağa övladlığa götürənin soyadı
və yeni ad verilir. Övladlığa götürən kişidirsə, uşağa ata adı onun adı ilə, övladlığa götürən
qadındırsa, uşaq barəsində uşağın atasının hüquq və vəzifələrinin saxlandığı hallardan başqa,
ata adı qadının göstərişi ilə verilir. Nikahda olmayan şəxs uşağı övladlığa götürdükdə, uşağın
40
soyadı, adı və anasının (atasının) adı doğum haqqında qeydiyyat kitabında həmin şəxsin
göstərişi ilə yazılır.
125.2. Övladlığa götürən ər-arvadın soyadları müxtəlif olduqda, onların razılığı ilə övladlığa
götürülən uşağa ərin və ya arvadın soyadı verilir.
125.3. Övladlığa götürülən 10 yaşına çatmış uşağın soyadı, ata adı, habelə öz adı bu
Məcəllənin 124.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş hallardan başqa, yalnız onun razılığı ilə
dəyişdirilə bilər.
125.4. Övladlığa götürülənə soyad və ata adı verilməsi, habelə onun adının dəyişdirilməsi
övladlığa götürmə haqqında məhkəmə qətnaməsində göstərilir.
Maddə 126. Övladlığa götürənlərin xahişi ilə övladlığa götürülənin doğulduğu yerin və
tarixin dəyişdirilməsi
126.1. Övladlığa götürmənin gizli saxlanması üçün övladlığa götürənin xahişi ilə övladlığa
götürülənin doğulduğu yer, eləcə də onun doğum tarixi 3 aydan çox olmayaraq dəyişdirilə
bilər.
126.2. Övladlığa götürülmüş uşağın doğum tarixi uşaq 1 yaşına çatana qədər dəyişdirilə
bilər.
126.3. Övladlığa götürülmüş uşağın doğulduğu yerin və ya tarixin dəyişdirilməsi məhkəmə
qətnaməsində göstərilir.
Maddə 127. Övladlığa götürənlərin övladlığa götürülənin valideynləri kimi yazılması
127.1. Məhkəmə övladlığa götürənlərin xahişi ilə onların övladlığa götürülənlərin
valideynləri kimi doğumun qeydi kitablarına yazılmasını qət edə bilər.
127.2. Bu Məcəllənin 124.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla,
övladlığa götürülən 10 yaşına çatmış uşaq barəsində bu cür qeydin yazılması üçün onun razılığı
lazımdır.
127.3. Övladlığa götürənlərin valideyn kimi yazılması zəruriliyi barədə övladlığa götürmə
haqında məhkəmə qətnaməsində göstərilir.
Maddə 128. Tərbiyəçi öldükdə övladlığa götürmənin təsdiqi
Tərbiyəçi öldükdə övladlığa götürmə faktı məhkəmə qaydasında müəyyən oluna bilər,
yalnız o şərtlə ki, yetkinlik yaşına çatmayanlar ailədə doğma uşaq kimi qəbul edilsin, eləcə də
övladlığa götürən sağlığında bu barədə məhkəməyə ərizə təqdim etmiş olsun.
Maddə 129. Valideynlərin ölümünə görə pensiya və ya müavinət hüququnun saxlanması
Övladlığa götürülmə vaxtınadək ailə başçısını itirməyə görə pensiya, dövlət müavinəti
almaq hüququna malik olan yetkinlik yaşına çatmayanlar bu hüququ övladlığa götürüldükdən
sonra da saxlayırlar.
Maddə 130. Övladlığa götürmənin gizli saxlanması
130.1. Övladlığa götürmənin sirri qanunla mühafizə olunur.
130.2. Övladlığa götürənlərin razılığı olmadan, onlar öldükdə isə qəyyumluq və himayə
orqanının razılığı olmadan övladlığa götürmə haqqında hər hansı məlumat vermək, habelə
vətəndaşlıq vəziyyəti aktlarının qeydiyyat kitablarından övladlığa götürənlərin övladlığa
götürülənin doğma valideynləri olmadığını göstərən çıxarışlar vermək qadağan edilir.