Microsoft Word Antol-18-Seki
Keçən sənə fənni səyahət üçün Dəhnələrə getmişdik. - Oturaq. 144
Yüklə 3,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
523
143 Keçən sənə fənni səyahət üçün Dəhnələrə getmişdik. - Oturaq.
Сeсimlərin qumaşı çox illər davam edib ömür sürür. Mə- sələn, həmişə işlənən yorğan-döşəkdə 60-70 il davam edib durur. Bu cecimlərdən rus məmurları bizdən alıb qapı və aquşqa pərdəsi qayırardılar. - Pəncərə. 145 Hər ailədə qız doğulan gündən başlamış onun anası, nənəsi o qıza müdam cəhaz tədarükü görəcəklər. - Cehiz. 146 Ən qədim zamandan bəri şəhər və kənd mülkləri yer əh- linin adət və ənənəsinə uyğun və təsərrüfatına əlverişli bir planda, bir səpkidə tikilərdi, bağbanlığa, tərəvəzə, arıçılığa, kümdarlığa, maldarlığa, tavuqçuluğa mümkün qədər fürsətli olardı. - Quşçuluğa. 147 Sair təsərrüfatdan qətinəzər hər ailədə kümçülük peşəsi xüsusi bir movqe dutmuşdu. - Burada: əl çəkmiş. 148 Hüsula gələn baramanı əyirmək üçün hər həyatda mancılıq olardı. - Həyətdə. 149 Qüllab tikişi üçün saxnağı, kargahı qurulardı. - Qarmaq, hilgər.
Burada kəndçi ailəsinin sükunət etdiyi evi və həyatı vardır. -
Sakin olduğu. -
Həyəti.
- Pəncərə. 153 Bu quruluş, əvvəla, qadınların hicat adətini və ismət məsə- ləsini təyin edir və saniyən, qarət-basqından mühafizət edir. - İkincisi. 154 Səkiyə çıxmış olsalar bir-bir qaçağı qırmaq olar. - Balkona, eyvana.
524
155 Məzərrətli cücülər və heyvancıqlar çoq yuva salmazdı. - Zərərverici.
Böylə çardaqların cinəsində də tavuqlar yumurtlardı. - Cinə (bəzi yerlərdə: cinik) çardağın (damın) əsas giriş qapısı tərəfdə 1-2 metr enində səkiyəbənzər çıxıntıya deyilir. 157, 158 Ailə əfradı və qonaqları hacət qəzasını rəf üçün xiya- banlara çəkilib sərnə arasına getmək qədimi adətdir. - Ailə üzvləri. - Su başına çıxmaq üçün.
525
MÜNDƏRICAT
Şəkи folkloruna daha bиr nəzər (Faiq Çələbи)....................25 I. Əmək nəğmələri.........................................................59 II. Lirik mahnılar............................................................60 III. Şəkidə türk hərbi marşı.............................................61 IV. İnanclar.......................................................................62 V. Yanıltmaclar............................................................66 VI. Tapmacalar..............................................................68 VII. Atalar sözü və məsəllər...........................................69 VIII. Əfsanələr, rəvayətlər...............................................78 Peşə............................................................................78 Qisas...........................................................................78 Üzlü qonaq.................................................................78 Allah dəvələri iynənin gözündən keçirir....................79 Arvad əməli qurtaran deyil.........................................80 Süleyman peyğəmbərin təəssüfü................................82 Etiraf...........................................................................82 Yerdəyişmə.................................................................83 Elm və helm................................................................83 Eşşəkliya şükür elə! ...................................................84 Allaha təvəkkül...........................................................84 Şah səni üstümə göndərdi ki, mən də tutub didim......85 Dərdsiz adamın alt köynəyi........................................86 Beyində gənə..............................................................87 Birin də...birin də........................................................88 Halal qardaşlar............................................................88 Qəza toru.....................................................................89 Xan qızını kimə verər.................................................89 Bacılar.........................................................................90 Kim gözəldir? ............................................................91 Qoysaydın, götürərdin................................................91 526
Ərəbin dəvəsiylə halallaşması....................................92 Allah taalanın işinə qarışmaq olmaz...........................93 Əzrayılın dostluğu......................................................93 Hamam əhvalatı..........................................................94 İbadət və tamah...........................................................95 Babı babına, qarpız qabına.........................................95 Loğman həkim............................................................96 Kişini kişi edən arvad olar..........................................97 Beşik daşı..................................................................100 Gözəlliyi görmək qabiliyyəti....................................100
Şeyx Şamilin naibi Hacı Muradın Nuxada son günlərilə bağlı tarixi rəvayətlər..........................101 Birinci rəvayət..........................................................101 İkinci rəvayət............................................................103 Şeyx Şamilin Şəki xanı Hacı Çələbi xanla qohumluğuna dair tarixi rəvayət.........................104 Şəki xanı İsmayıl xanın öz arvadını qətlə yetirməsi.106 “Şəki xanlarının ixtisar üzrə tarixi”nə dair tarixi rəvayət.....................................................................106 Molla Cumanın ölümü ilə bağlı tarixi rəvayət..........110 Oryat kəndi ilə bağlı tarixi rəvayət...........................110 Topal Teymurun tək əyax qaza qonaq edilməsi.......111
Pəhlivanın qızı..........................................................112 İsə kişiylə ərəb pəhlivanı..........................................113 Qırdanellə Əliqılıncın güləşi....................................116
Oraban kəndi.............................................................117 527
IX. Nağıllar....................................................................118 Xeyirxahlıq...............................................................118 Haqq var, divan yoxdu..............................................121 Göz görmiyən, qulaq eşitmiyən söz........................ 122 Mürdəşir və meyitə su tökən................................... 125 Kimin yaşı çoxdur....................................................126 Canavarın üç öküzlə dostluğu...................................126 Çaqqalla qəbalə bağladı............................................127 Yaxşı oğul niniyir ata malını, pis oğul niniyir ata malını? .........................................................128 Ata vəsiyyəti............................................................133 Papağını üçüncü dəfə göyə atıb tutma.....................138 Kosayla keçəl, yaxud görək kim kimi aldadır..........141
Lütfəli Abdullayevin zarafatları...............................191 Yetim oğlu Nurəddinin zarafatları...........................195 Tapdığın zarafatları..................................................201 Hacıhəbibillahların Nuru müəllimin zarafatları.......205 Biləcik zarafatları.....................................................214 Dodu zarafatları........................................................214 Xatirəyə dönmüş zarafatlar......................................216 Cürbəcür zarafatlar...................................................219
Dodu ixtilətləri..........................................................224 Biləcik ixtilətləri.......................................................229 Qışlaq ixtilətləri........................................................231 Layisqi ixtilətləri.......................................................234 Qaraqoyunlu ixtilətləri..............................................235 Cürbəcür ixtilətlər.....................................................245
528
XIV. Əhvalatlar............................................................. 257 Dodu əhvalatları......................................................257 Cürbəcür əhvalatlar.................................................260 Qaraqoyunlu əhvalatları..........................................283 XV. Qaravəlli..............................................................299 XVI. Bayatılar.............................................................301 XVII. Xoyratlar (kəsik bayatılar)............................... 313 XVIII. Dildemələr (ağılar) .............................................317 XIX. Deyimlər, söyləmələr, qoşqular.........................325 XX. Vəsf.......................................................................331 XXI. Sanama.................................................................331 XXII. Aşıq yaradıcılığı...................................................332 Molla Cuma..........................................................332 Dastan: Həsən Əminin öküzü..........................332 Molla Cuma ilə Aşıq Könlünün deyişməsi......341 Qız....................................................................357 Cümə gün.........................................................358 Mənə...........................................................359 Molla Oruc.......................................................360 Burşlu qızı........................................................360 Aşıq Sənəm...........................................................361 Kəndçi sevgisi..................................................361 Oğlanla qızın deyişməsi...................................363 “Şişə”...............................................................366 Aşıq Sirac..............................................................367 Ustadnamə.......................................................367 Qanar-qanar.....................................................369 Payızda.............................................................370 Dinə bilmir.......................................................371 Gəlməsə...........................................................372 Hökmü.............................................................372 Yoxdur (Qıfılbənd) .........................................373 Zoğal (Müxəmməs “Kəmsavad və Sirac”
529
dastanından parça)..................................374 Olsa.................................................................375 Dolandırır........................................................375 Əlfinaz (Qoşayarpaq)......................................376 Gələrsən...........................................................377
Yoxdur.............................................................378 Var...................................................................378 Bizi (Divani) ...................................................379 Dörd, dörd........................................................380 Taxta qaşıq.......................................................381 Moddu............................................................. 387 Olaydım.......................................................... 388 Yığılın..............................................................389 Od əmim (Təcnis) ...........................................390 Yaşada (Dodaqdəyməz təcnis)........................390
Molla Cuma ilə Aşıq Ələsgərin deyişməsi...........392 Molla Сumanın Molla Surxaydan gileyi..............394 Molla Сumanın Qıpçaq səfəri..............................396 Molla Сumanın qərib aşıqla görüşü.....................397 Haram ət...............................................................399 Molla Cuma və Bilal............................................399 Molla Cuma ilə Aşıq Donunun deyişməsi...........400 Ustad və şəyird.................................................... 402
Keçmişdə Şəkidə həccə getmə adəti...............406 Bəzi toy adətləri və əhvalatları.......................407
530
Oyun havaları.....................................................412 Müqəddəs sayılan yerlər....................................414 Babaratma Piri................................................414 Oxut Piri.........................................................415 Güldəstə Piri...................................................416 Mustafa Əfəndi ziyarətgahı............................418 Şeyx Nurullah Əfəndi Ziyarəti.......................420 Şəkidə bəzi məhəllə, nəsil, tayfa və soy adları..423 Əhalinin geydiyi libası və libas üçün toxuduğu ipək parçaları haqqında...............................429 Kəndçi mülkünün quruluşu...............................434 Şəki ifadələri (Frazeologiya)..............................438 Lüğət......................................................... ..........453 Yaşayış yerləri (kənd, qəsəbə) ixtisarla adları.470 Göstərici. Şəxs, Mifoloji və folklor obrazları, adları.............................................................471 Söyləyicilər, toplayıcılar və qaynaqlar haqqında məlumat........................................................487 Qeyd və şərhlər...................................................506
531
Azərbaycan folkloru antologiyasi. XVI kitab, Şəki folkloru, III cild, Бакы , 2008.
Няшриjjатын директору: Надир Мяммядли Няшриjjат редактору: Тащир Оруъов Компцтердя jы‹дылар: Рущянэиз Ялищцсейнова Корректорлары: Компцтер тяртибчиси вя техники редактору: Рамин Абдуллайев Йы‹ылма‹а верилмиш: 08.10.2008. Чапа имзаланмыш: 10.11.2008. Ка‹ыз форматы: 60/84 1/32. Мятбяя ка‹ызы: №1. Щяъми: 33,25 ч/в. Тиражы: 500. Гиjмяти мцгавиля иля. Китаб АМЕА Фолклор Институтунун Компцтер Мяркязиндя йыьылмыш, сящифялянмиш вя “Нурлан” НПМ-дя щазыр диапозитивлярдян офсет цсулу иля чап олунмушдур. Yüklə 3,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|