31
qəlbdən sarılın»
93
. Osman
- radıyallahu anhu – deyir ki,
Peyğəmbər –
sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Sizin ən xeyirliniz Quranı öyrənən
və onu öyrədəndir»
94
.
Qurani Kərimə səmimi qəlbdən sarılmaq nə deməkdir?
Kitabı əzbərləmək, oxumaq, gecə-gündüz namazlarda oxumaq, ayələri
üzərində düşünmək, halalı halal, haramı haram qəbul etmək, əmrlərinə
bağlanmaq, qadağalarından uzaq durmaq, verdiyi nəsihətlərdən ibrət
almaq, buyurduqlarına əməl etmək, mütəşabih
95
buyurduqlarına
təslimiyyət
göstərmək, onun hüdudlarını aşmamaq, bu kitaba nəsihətçi
olmaq
96
(buyurduqlarını səmimiyətlə yerinə yetirmək) və ona dəvət
etməkdir. Buna görə də Əhli Sünnə vəl Cəmaat Qurani Kərimin hərf və
mənaları ilə Allahın kəlamı olduğuna, ondan gəlib ona dönəcəyinə, Allah
tərəfindən
endirilmiş olub, məxluq olmadığına, Allahın kəlamı olduğuna
iman edirlər. Bu kitab sonsuz hikmət sahibi (
Hakim) hər şeydən xəbərdar
(
Xabir) olan Allah tərəfindən endirilmişdir.
QURAN ALLAHIN KƏLAMIDIR
Quran hərfləri və mənaları etibarı ilə Allahın kəlamıdır. Allah Qurani
Kərimi söz ilə söyləmiş, Cəbrail
– əleyhissəlam – onu Allahdan eşitmiş və
onu
vəhy yolu ilə Peyğəmbəri – sallallahu aleyhi və səlləm – ə endirmiş,
möminlər də ona iman gətirmişlər. Ondan başlamış və Ona da dönəcəkdir.
Qurani Kərim hər nə qədər əllərlə yazılırsa yazılsın, dillərlə oxunursa
oxunsun, qəlblərdə əzbərlənirsə əzbərlənsin, qulaqlarda dinlənilirsə
dinlənsin, gözlər onu görsə də bu hallar onu Rahmən olan Allahın kəlamı
olmasından çıxarmaz. Əllər, mürəkkəblər, qələmlər, vərəqlər
yaradılmışdır, lakin yazdıqları Quran məxluq deyildir. Dillər, səslər
yaradılmışdır, lakin oxuduqları Quran məxluq deyildir. Qəlblər, hafizələr
yaradılmışdır,
lakin əzbərlənən, hafizələrdə olan Quran məxluq deyildir.
Eşidən qulaqlar yaradılmışdır, lakin bu qulaqların duyduqları Quran
məxluq deyildir.
«Çox qiymətli Qurandır. O, (Allah dərgahında)
qorunub-saxlanılan bir kitabdır». (əl-Vaqiə 77-78). «Xeyr, bu Quran
elm verilmiş kəslərin sinələrində (əzbər) olan açıq-aydın ayələrdir». (əl-
Ənkəbut 49). «Onun sözlərini heç kəs dəyişdirə bilməz». (əl-Kəhf 27).
«Əgər müşriklərdən biri səndən aman istəsə, ona aman ver ki, Allah
93
Müslim, İmam Darimi 2/310, Musnəd 4/367.
94
Buxari.
95
Mütəşabih – dəqiq mənasını bilmək mümkün olmayan Quran ayələri.
96
Əbu Ruqayyə Təmim b. Əus əd-Dari
- radıyallahu anhu – rəvayət edir ki,
Peyğəmbər – sallallahu
aleyhi və səlləm - buyurdu: «Din nəsihətdir». Kimə? (Ya Rəsulallah!) deyə soruşduq. «Allaha,
kitabına, Rəsuluna, müsəlmanların rəhbərlərinə və bütün müsəlmanlara». Müslim.
32
kəlamını dinləsin». (ət-Tövbə 6). «Bu yalnız bəşər sözüdür. Biz onu
(Cəhənnəmin təbəqələrindən biri olan) Səqərə atacağıq». (əl-Muddəssir
25-26). Cabir b. Abdullah
- radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – Məkkədə Həcc
mövsümündə insanlara
buyurdu: «Rəbbimin kəlamını (sözünü) söyləmək üçün məni öz qövmünə
götürəcək bir adam yoxdur mu? Çünki Qureyş Rəbbimin kəlamını
söyləməyi qarşısını aldı»
97
. Bəra b. Azim
- radıyallahu anhu – rəvayət
edir ki, Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu:
"Yatağa
uzandıqda namaz üçün dəstəmaz aldığın kimi dəstəmaz al, sonra sağ
tərəfin üstə uzanıb de:
Allahummə, Əsləmtu Nəfsiy İleykə, Və Fəvvədtu
Əmriy İleykə, Və Vəccəhtu Vachiy İleykə, Və Əlcə'tu Zahriy İleykə,
Rağbətən Və Rahmətən İleyk. Lə Məlcə'ə Və Lə Məncəə Minkə İllə
İleyk. Aməntu Bikitabikəlləzi Ənzəltə Və Binəbiyyikəlləzi Ərsəltə -
Allahım! Sənə ümid edərək və Səndən qorxaraq canımı Sənə təslim etdim,
işimi Sənə həvalə etdim, üzümü
Sənə çevirdim, kürəyimi Sənə etibar
etdim. Sığınacaq və Səndən (əzabından) xilas olmaq üçün nicat yeri yalnız
Sənə yönəlməkdir. Sənin nazil etdiyin Kitaba və göndərdiyin Peyğəmbərə
iman gətirdim!»
98
. Əbu
Hənifə – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: "Bizim
Qurani Kərimi tələffüzümüz yaradılmışdır, lakin Quran yaradılmış
deyildir"
99
. "Mürəkkəb, kağız və yazıların hamısı yaradılmışdır. Çünki
bunlar Qulların felləridir. Lakin Allahın kəlamı yaradılmış deyildir"
100
.
Allah Qurana bəşər sözüdür deyənləri Cəhənnəm əzabı ilə
qorxutmuşdur. İmam Əhməd
– rahmətullahi aleyhi – deyir ki: "Kim
mənin Quranı tələffüz etməyim yaradılmışdır deyərsə və bununla Quranı
qəsd edərsə o, Cəhmidir"
101
. Əgər öz tələffüzünü qəsd edərdisə - Cəhmi
olmazdı.
İmam Əbu Hənifə
– rahmətullahi aleyhi – deyir: «Kim Quranı
eşidir və onun bəşər (insan) sözü olduğuna inanırsa o, kafir olmuşdur.
Allah beləsini qınamış, ayıblamış və:
«Biz onu (Cəhənnəmin
təbəqələrindən biri olan) Səqərə atacağıq». (əl-Muddəssir 25-26) deyə
buyurmuşdu. Allah Quran üçün:
«Bu yalnız bəşər sözüdür». (əl-
97
Əhməd 3/222,339, Əbu Davud 4734, Darimi 3354, Həkim 4220, Tirmizi 2925, İbn Məcə 201, əl-
Albani "Səhih Sünən Tirmizi" 2925, "Səhih Sünən İbn Məcə" 167, «Səhih Hədislər Silsiləsi» 1947,
«Fikhus Sirə» s. 114.
98
Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – demişdir: «Əgər bunu deyib ölsən, fitrət üzərində (heç bir
günahı olmadan, anadan doğulmuş uşaq kimi) ölmüş olarsan». Buxari 6311,6313,7488, Müslim 2710,
Əbu Davud 5046, Tirmizi 3394, İbn Məcə 3876, Darimi 2683, əl-Albni "Kəlimatu Tayyib" 34,
"Mişkət" 2385, "Riyadus Salihin" 1470.
99
"Fikhul Əkbər" s. 58.
100
"əl-Vasiyyə" 74.
101
Əhməd "Sünnə" 131,175, əl-Həllal "Sünnə" 1783,1790, Lələkai 602, Beyhəqi "Əsmə" s. 264,
1/406, "Səhih".