105
(öləndən sonra) ora qaytaracaq və (Qiyamət günü) bir daha oradan
(dirildib) çıxardacağıq». (Ta ha 55).
Sura ikinci dəfə üfürüləcəyi vaxt ölülər diriləcəklər. O, zaman insanlar
aləmlərin Rəbbinin hüzurunda çılpaq, ayaqyalın, paltarsız və xitan
(sünnət) olunmamış halda qalxacaqlar.
«Göyü kitab səhifəsi kimi büküb
qatlayacağımız günü (qiyamət gününü) yadınıza salın. (O, gün insanları)
ilk dəfə (yoxdan) yaratdığımız kimi dirildib əvvəlki halına salarıq». (əl-
Ənbiya 104). Onlar: «Biz sür-sümük, çürüyüb ovxalanmış torpaq
olduğumuz halda, dirilib yeni məxluqmu olacağıq?» deyirlər. (Ya
Muhəmməd!) De ki: «(İstəyirsiniz) daş, yaxud dəmir olun! Və ya
ürəyinizdə (özünüzü dağlar, göylər kimi) böyük bir məxluq hesab edin!
(Yenə diriləcəksiniz)». Onlar deyəcəklər: «O, halda bizi kim dirildə-
cəkdir?» De ki: «İlk dəfə sizi yoxdan yaradan Allah dirildəcəkdir!». (əl-
İsra 49-51). Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «İnsanlar
Qiyamət günü çılpaq, ayaqyalın və xitan (sünnət) edilməmiş halda həşr
ediləcəklər». Aişə
- radıyallahu anhə – dedi: «Ey Allahın Rəsulu! Kişilər,
qadınlar (birlikdə çılpaq olaraq həşr ediləcəklər və) bir-birlərinə
baxmayacaqlar?» Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu:
«Bu kimi şeylərə baxmaq belə ağır olacaqdır»
334
.
«(Qiyaməti inkar edən)
İnsan: «Mən öldükdən sonra (qəbirdən) çıxardılıb diriləcəyəmmi?» deyə
soruşur. Məgər insan ilk öncə onu heçdən (yoxdan) yaratdığımızı
xatırlamırmı? (Məryam 66-67). «Məxluqatı əvvəlcə yoxdan var edən,
sonra da (Qiyamət günü) yenidən dirildəcək». (ər-Rum 27). «Məgər
onlar göyləri və yeri yaratmış və onları yaratmaqdan yorulmamış
Allahın ölüləri də diriltməyə qadir olduğunu görüb anlamırlarmı.
Kafirlər Cəhənnəm oduna göstəriləcəkləri gün onlardan soruşacaqdır:
«Məgər bu doğru deyilmi!» Onlar: «Bəli, Rəbbimizə and olsun ki,
doğrudur!» deyə cavab verəcəklər. Allah buyuracaqdır: «Elə isə
(dünyada) küfr etdiyinizə görə dadın əzabı». (əl-Əhqaf 33-34).
əl-Bas - Öldükdən Sonra Dirilis - sabit, dəyişməz bir haqdır. Kitab,
sünnə və müsəlmanların icma ilə qəbul etdikləri həqiqətdir. Bu xüsusda
ayələr olduqca çoxdur. Uca Allah öldükdən sonra diriliş haqqında
Kitabında dəfələrlə söz açmışdı. Ta ki,
insanlar buna iman etsinlər,
imanları artsın. Bu böyük gün üçün əməl etsinlər
334
Buxari, Müslim.
106
əl-BAS - Öldükdən Sonra Dirilmək - İNKAR
EDƏNLƏRƏ DƏLİLLƏR
1. Qurani Kərimdə ayələr dəlildir ki, Allah Qiyamət günü insanları
dirildəcəkdir.
«Kafirlər onlar öldükdən sonra əsla dirilməyəcəklərini
iddia edirlər. (Ya Peyğəmbər!) De ki: «Bəli, Rəbbimə and olsun ki, siz
mütləq diriləcəksiniz. Sonra da (dünyada) etdiyiniz əməllər sizə (bir-bir)
xəbər veriləcəkdir. Bu Allah üçün çox asandır». (ət-Təğabun 7). (Ya
Peyğəmbərim!) Səndən: «O, (bizi qorxutduğunuz əzab və ya qiyamət
günü) doğrudurmu?» deyə xəbər alacaqlar. Onlara belə cavab ver:
«Rəbbimə and olsun ki, o doğrudur. Siz ondan canınızı qurtara
bilməzsiniz». (Yunus 53).
2. Allah bizlərə ilk yaradılışı xatırlamağı tövsiyə edir.
«Məgər insan
onu nütfədən yaratdığımızı görmədimi ki, birdən-birə (Rəbbinə) açıq
düşmən kəsilərək, öz yaradılışını unudub: «Çürümüş sümükləri kim
dirildə bilər?» deyə hələ bizə məsəl də çəkdi. De ki: «Onları ilk dəfə
yoxdan yaradan dirildəcəkdir. O, hər bir məxluqu gözəl tanıyandır».
(Yasin 76-79). «Məgər insan elə güman edir ki, o başlı-başına
buraxılacaq. Məgər o, (ata belindən ana bətninə) tökülən bir qətrə nütfə
deyildimi? Sonra laxtalanmış qan oldu və Allah onu yaradıb surət verdi.
Sonra da ondan bir kişi, biri qadın olmaqla iki cift (həmtay) yaratdı. Elə
isə o Allah ölüləri diriltməyə qadir deyildirmi?». (əl-Qiyamə 36-40).
İnsanı bir çox mərhələlərlə yaratmağa qadir olan, onu təkrar diriltməyə
qadirdir. Əksinə təkrar diriltmək yoxdan var etməkdən daha asantdır.
«Elə isə insan nədən yaradıldığına bir baxsın. O, axıb tökülən bir
sudan (nütfədən) yaradılmışdır. O, su (kişilərin) bel sümüyündən,
(qadınların) köks sümüyündən çıxar. Həqiqətən Allah insanı (öləndən
sonra) yenidən diriltməyə qadirdir». (ət-Tariq 5-9). «Ey insanlar!
Öləndən sonra yenidən diriləcəyinizə şübhəniz varsa (ilk yaradılışınızı
yada salın). Həqiqətən biz sizi (Adəmi) torpaqdan, sonra mənidən
(nütfədən), sonra laxtalanmış qandan, daha sonra müəyyən, tam bir
şəklə düşmüş (vaxtında doğulmuş) və düşməmiş (vaxtından əvvəl
doğulmuş) bir parça ətdən yaratdıq ki, (qüdrətimizi) sizə göstərək.
İstədiyimizi ana bətnində müəyyən bir müddət (doqquz ay) saxlayar,
sonra sizi uşaq olaraq çıxardırıq. Sonra yetkinlik yaşına yetişəsiniz deyə
(sizi böyüdərik). Kiminiz (bu həddə çatmamış) vəfat edər, kiminiz də
ömrün elə bir rəzil çağına çatdırılar ki, vaxtı ilə bildiyini (tamamilə
unudub körpə uşaq kimi) bilməz olar». (əl-Həcc 5).
3. Qurumuş torpağı canlandırdığı kimi ölüləri də dirildəcəkdir.
(Ya
Muhəmməd!) Sən Allahın rəhmətinin əsər-əlamətinə bax ki, torpağı
