_________________
AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________
288
HaranÕn müsԥlmanÕdÕ;
Sԥhԥr-sԥhԥr püú sԥbԥtin
AlÕrlar dala Göyçԥli.
A÷birçԥk qarÕlarÕ
Baú-baúa kԥrmԥ çatÕrlar;
A÷saqqal qocalarÕ
Tԥndirԥ saúqÕ atÕrlar;
YÕ÷ÕlÕrlar hamÕsÕ
Kürsünün altda yatÕrlar;
Ala qar÷a kimi püúü
Da÷ÕdÕr çölԥ göyçԥli.
Molla Ԥligil ɟlԥ olmuúdular ki, çÕrtÕq vursan, qanlarÕ tökülԥrdi. ùair Na÷Õ aldÕ o
biri bԥndini:
.................................
Göyçԥlinin qala÷Õna;
Irisini arvadlar döúünԥ yÕ÷Õr,
XÕrdasÕnÕ bala÷Õna;
Hԥr yɟrin nԥcis ɟylԥyir,
.......................................
QanmÕrlar murdar, tԥmiz,
Vururlar úԥlԥ göyçԥli.
AyÕflarna kor olmurlar,
Bԥyԥnmirlԥr bizim úoru;
Südün üzünü alÕrlar,
Suyu qalÕr qabda duru;
QÕcqÕrmÕú pɟndir tuturlar,
Itԥ vɟrsԥn, it quduru;
.......................................
Vurmaram dilԥ, göyçԥli!
Yahya o÷lu ùair Na÷Õ
Düúmürmü onlarÕn yadÕna;
OcaqlarÕna.........................
_________________
AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________
289
Hԥsrԥt qalÕblar oduna;
Mԥn söymüúԥm .........
....................................
ùԥmúԥddin ԥúrԥfidi,
Siz qara pul, a göyçԥli!
Söz tamama yɟtiúԥn kimi bԥzilԥri güldü; qanan adamlar ùair Na÷ÕnÕ mԥzԥmmԥt
ɟlԥdilԥr ki, bu, yaxúÕ iú dɟyil! Molla Ԥli ilԥ KalvayÕ ørvaham nԥ çörԥk yɟdi, nԥ dԥ
çay içdi. Oradan durdular, bilmԥdilԥr ki, nԥ ɟlԥsinlԥr. Çox fikirdԥn sonra bɟlԥ
mԥslԥhԥtlԥúdilԥr ki, sözü yazÕb, AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ aparsÕnlar. Bԥlkԥ , bu iúԥ AúÕq
Ԥlԥsgԥr bir ԥncam çԥkԥ.
Kԥndin içindԥ bir o÷lan uúa÷Õna rast gԥldilԥr. Molla Ԥli onu yanÕna ça÷ÕrÕb
dɟdi:
– A bala, oxuyubsanmÕ?
– Oxumuúam, indi dԥ oxuyuram.
– Haraya qԥdԥr oxuyubsan?
– AltÕncÕ baba qԥdԥr.
Molla Ԥli ԥlini cibinԥ saldÕ, bir qԥdԥr xÕrda pul çÕxartdÕ, dɟdi:
– Al bu on úahÕnÕ; gɟt ùair Na÷ÕnÕn yanÕna, Göyçԥyԥ dɟdiyi sözü yaz gԥtir.
Gԥlԥndԥ on úahÕ yɟnԥ vɟrԥcԥm.
O÷lan pulu aldÕ sɟvinԥ-sɟvinԥ gɟtdi. Bir azdan sonra ԥlindԥ ka÷Õz qayÕtdÕ.
Oxutdular, gördülԥr ki, oldu÷u kimi yazÕbdÕr. Uúa÷a on úahÕ da vɟrdilԥr, özlԥri dԥ
dana-zad almadÕlar, düz birbaú A÷bula÷a qayÕtdÕlar.
Molla Ԥli AúÕq Ԥlԥsgԥrlԥ çoxdan dost idi. Götürdü AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ bɟlԥ bir
mԥktub yazdÕ: “ȿy nuri-çɟúmanÕm AúÕq Ԥlԥsgԥr! Atam öldü, sarsÕlmadÕm;
qardaúÕm öldü, korúumadÕm; o÷lum öldü, porsumadÕm; amma Yɟkaallar kԥndindԥ
baúÕmÕza bir iú gԥldi, bu dԥrdlԥrin hamÕsÕndan bɟtԥr oldu. Bir mԥclisdԥ “ùair Na÷Õ”
dɟyilԥn, bizi dԥ pԥsinmԥdi, Göyçԥnin adÕna bir hԥcv dɟdi. Ölüm bizԥ fԥrz oldu.
Vuruú mɟydanÕ olsa, ölüncԥ vuruúardÕm. Söz mɟydanÕnda Göyçԥnin kilidi sԥnsԥn.
ùair Na÷ÕnÕn dɟdiyi hԥcvi yazÕb sԥnԥ göndԥrirԥm. Buradan bɟlԥsini sԥn özün
bilԥrsԥn...”
Molla Ԥli ùair Na÷ÕnÕn hԥcvinin üzünü köçürdü, yazdÕ÷Õ ka÷ÕzÕn arasÕna qoydu,
KalvayÕ ørvahama dɟdi:
– Bu ka÷ÕzÕ kimdԥn göndԥrԥk?
KalvayÕ ørvaham dɟdi:
– Hɟç kimԥ vɟrmԥk olmaz; mԥn özüm aparacam.
_________________
AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________
290
KalvayÕ ørvaham atÕnÕ mindi, yol baúladÕ A÷kilsԥ kԥndinԥ.
PayÕz günü idi. Hava qarldÕ, ya÷Õú baúladÕ, dalÕnÕ qara çɟvirdi. KalvayÕ ørvaham
ya÷Õú-qar vura-vura günortadan xɟyli kɟçmiú A÷kilsԥ kԥndinԥ çatdÕ. AúÕq Ԥlԥsgԥrin
ɟvini xԥbԥr aldÕ, atÕnÕ sürdü qapÕya.
AúÕq Ԥlԥsgԥrin qardaúÕ Mԥhԥmmԥd qapÕnÕn qarÕnÕ kürüyürdü.
– Salamԥlԥyküm!
– Ԥlɟykümԥsalam!
– AúÕq Ԥlԥsgԥrin ɟvi buradÕr?
– Bԥli, buradÕr, düú!
KalvayÕ ørvaham atdan düúdü, içԥri kɟçdilԥr. Mԥhԥmmԥd çay-çörԥk hazÕr ɟlԥtdi.
Çay qaba÷a gԥlԥndԥ KalvayÕ ørvaham soruúdu:
– AúÕq Ԥlԥsgԥr hanÕ?
Mԥhԥmmԥd cavab vɟrdi ki, Kԥlԥbԥcԥrԥ gɟdib.
KalvayÕ ørvaham ԥlini dizinԥ vurdu:
– Bay sԥnin! Zԥhmԥtim nɟcԥ hԥdԥr gɟtdi!
– Ԥúi, AúÕq Ԥlԥsgԥr ɟvdԥ yoxdu, ɟvi, qohum-qardaúÕ buradadÕr. Nԥ mԥtlԥbԥ
gԥlibsԥnsԥ, düzԥlԥr. Daha niyԥ vayÕúdanÕrsan!
– Mԥnԥ AúÕq Ԥlԥsgԥrin özü lazÕmdÕr.
Mԥhԥmmԥd ɟlԥ hɟsab ɟlԥdi ki, toy iúlԥri var, ona görԥ AúÕq Ԥlԥsgԥrin dalÕnca
gԥlibdir. Qona÷Õ sakit ɟlԥmԥk üçün dɟdi:
– Ԥúi, çayÕnÕ iç, Allah kԥrimdir!
Ona kimi AúÕq Ԥlԥsgԥrin qardaúÕ Mԥúԥdi Salah, Xԥlil, o÷lu Bԥúir qapÕdan
girdilԥr, qonaqla görüúüb ԥylԥúdilԥr. Çay, içdilԥr, çörԥk yɟdilԥr.
Amma gördülԥr ki, qona÷Õn bo÷azÕndan çörԥk gɟtmir, çox fikirlidir.
Mԥúԥdi Salah soruúdu:
– KalvayÕ, nԥ fikir ɟlԥyirsԥn?
– Mԥúԥdi, fikirdir, bԥs fikir dɟyilmi. Oradan buraya AúÕq Ԥlԥsgԥrin dalÕnca
gԥlmiúԥm, baxtÕmdan, o da ɟvdԥ yoxdur.
– Toyunuz havaxt baúlayÕr?
– Ԥúi, nԥ toy, nԥ filan! Mԥnim baúÕma gԥlԥn iú sԥnin baúÕna gԥlsԥ, bir saat da
durub dincԥlԥ bilmԥzsԥn.
– Ԥúi, baúÕna nԥ iú gԥlib?
KalvayÕ ørvaham Yɟkallar kԥndindԥ baúlarÕna gԥlԥn ԥhvalatÕ Mԥúԥdi Salahgilԥ
na÷ÕlladÕ. Sonra da Molla Ԥli yazdÕ÷Õ ka÷ÕzÕ çÕxartdÕ.
Mԥúԥdi Salah ka÷ÕzÕ Bԥúirԥ vɟrdi, dɟdi:
– O÷ul, oxu görüm, nԥ yazÕlÕb!
Bԥúir Molla Ԥlinin mԥktubunu da, ùair Na÷ÕnÕn hԥcvini dԥ oxudu. Bir az
gülüúdülԥr, bir az da pԥrt oldular.
_________________
AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________
291
KalvayÕ ørvaham dillԥndi:
– øndi görün mԥnim yɟrimԥ siz olsanÕz, fikir ɟlԥyԥrsiniz, yoxsa ɟlԥmԥzsiniz?!
Mԥhԥmmԥd dɟdi:
– Ԥúi, bu barԥdԥ hɟç fikir ɟlԥmԥ. AúÕq Ԥlԥsgԥr burada yoxdursa da, onun
qohum-qardaúÕ buradadÕr. O içԥn sudan biz dԥ içmiúik. AllahÕn kömԥkliyi ilԥ ùair
Na÷ÕnÕn cavabÕnÕ biz dԥ qaytara bilԥrik.
KalvayÕ ørvaham az qaldÕ ki, Mԥhԥmmԥdi qucaqlayÕb öpԥ:
– Ay sԥnin dilinin qadasÕn alÕm! Mԥnim istԥdiyim dԥ ɟlԥ bu dɟyilmi?!
Mԥhԥmmԥd üzünü Bԥúirԥ tutub dɟdi:
– Ka÷Õz-qԥlԥm gԥtir!
Bԥúir ka÷Õz-qԥlԥm hazÕr ɟlԥdi. Mԥhԥmmԥd götürdü, görԥk nԥ dɟdi,
Bԥúir nԥ yazdÕ:
ȿúitmiúԥm, hԥdyan yazÕb
Bizim mahala Yahyo÷lu;
AltmÕúÕnda zurna tapÕb,
Istԥyir çala Yahyo÷lu;
Gözünü tikib harama,
BaxmÕr halala Yahyo÷lu;
QÕzlarÕn odun úԥlԥsin
AlÕrlar dala, Yahyo÷lu!
Yahya o÷lu ùair Na÷Õ
Bԥyԥnmir kürsü, tԥndiri;
Odun úԥlԥsi çԥkmԥkdԥn
Çiynini kԥsib kԥndiri;
Dԥdԥn Yahya çox yɟyibdi,
Murdarramaynan pɟndiri;
...................................
AltÕnÕ qala, Yahyo÷lu!
Sԥhԥr-sԥhԥr xörԥyindir
Pɟncԥr, kԥngԥr, kortun, çaúÕr,
QÕjÕ, çiriú, cincilim,
Sündürük hԥddindԥn aúÕr;
øçirsԥn darÕ hörrԥsi,