Microsoft Word aynura diss doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Veril ənl ərin modelin ə gör ə VB S-l ərin t əsnifatı
16
olunan verilənlərin fiziki strukturları təyin olunur və onlar yaddaşın işçi sahəsinə köçürülür. 4. VB S seçilən verilənlər üzərində tələb olunan əməliyyatları aparır. 5.Alının nəticələr lazımi formaya salınıb hesabat tərtib edilir və çıxışa verilir. Verilənlərin modelinə görə VB S-lərin təsnifatı Verilənlərin təsviri üçün istifadə olunan modelin tipinə görə VB S-ləri aşağıdakı qruplara ayırmaq olar: iyerarxik, şəbəkə, relyasiya, obyekt-relyasiya, obyektyönlü və s. yerarxik və şəbəkə modelli sistemlər. 1-ci nəsil VB S-lər hesab olunur. Əsasən böyük hesablama maşınları (mainframe) üçün qurulan bu sistemlər qapalı olub, əlverişli interfeysə malik deyildirlər və proqram təminatı mobil xarakter daşımırdı. Müasir relyasiya modelli VB S-lərlə müqayisədə bu sistemlərin əsas çatışmayan cəhətləri aşağıdakılardır: - istifadə edilmənin mürəkkəbliyi; - VB-nin fiziki təşkilini bilmək tələbi; - tətbiqi proqramların VB-nin fiziki təşkilindən asılılığı; - VB-nin layihələndirilməsinin avtomatlaşdırılması üçün vasitələrin olmaması; - çox baha olması. 1-ci nəsil iyerarxik modelli VB S-lərə misal olaraq 1970-1990-çı illərdə geniş tətbiq olunan MS sistemini və onun əsasında yaradılmış OKA sistemini göstərmək olar. Şəbəkə modelli VB S-lərə misal olaraq DS, TOTAL, ADABAS, CET, CETOP sistemlərini göstərmək olar. Relyasiya modelli sistemlər. VB S-in təkamülündə 2-ci mərhələ E.Koddun təklif etdiyi relyasiya modelinin verilənlərin təsviri və idarəedilməsi üçün tətbiqini əhatə edir. Relyasiya modelinin və onu reallaşdıran VB S-lərin meydana gəlməsi VB-nin yaradılmasında mütərəqqi addım oldu.
17
Relyasiya modelli verilənlər bazalarının inkişafının ilkin mərhələsində bir neçə sorğu dili yaradılmışdır. Onlardan ən çox yayılanı QBE (Qiery By Example – nümunəyə görə sorğu), QUEL (Query Lanquage – sorğu dili) və SQL (Structured Query Language – strukturlaşdırılmış sorğu dili) dilləridir.
Relasiya verilənlər bazalarının sürətli inkişafı, daha mürəkkəb məsələlərin həllinin mümkünlüyü və obyektyönlü proqramlaşdırma texnologiyasının inkişafı son illər obyektyönlü yanaşmanın verilənlər bazalarına tətbiqinə təkan vermişdir. Obyektyönlü yanaşma layihəçi üçün bir sıra üstünlüklərə malikdir. Onlardan əsasları aşağıdakılardır: − ümumi sistemi bir neçə müstəqil mahiyyətlərə (obyektlərə) ayırmaq və onların müstəqil spesifikasiyasını müəyyənləşdirmək; − obyektyönlü texnologiyanın irsi
keçid və
polimorfizm mexanizmlərindən istifadə etməklə sistemin fəaliyyətini daha səmərəli təşkil etmək; −
sahəsinə məxsus
real mahiyyətlərin davranışlarını layihələndirmənin ilkin mərhələlərindən başlayaraq izləməyə imkan verən obyekt modelləşdirməsini tətbiq etmək. Obyektyönlü VB S-lər hələlik çox azdır. Haqqında məlumat olan ilk obyektyönlü sistem JASM NE sayılır. Bu sistem nternet/ ntranet mühitləri üçün obyektyönlü multimedia tətbiqlərinin yaradılmasını dəstəkləyir. Obyekt-relyasiya tipli sistemlər. Yuxarıda göstərilən üstünlüklərinə baxmayaraq, obyektyönlü VB S-dən istifadə edilməsi həmişə səmərəli olmur. Bir sıra hallarda obyektin verilənlərinin dekompozisiyası heç bir problem yaratmır və tamamilə məntiqli olur. Belə hallarda relyasiya modelindən istifadə edilməsi daha səmərəli olur. Bunu nəzərə alaraq, relyasiya VB S-lərin aparıcı istehsalçıları BM və ORACLE firmaları özlərinin DB2 və ORACLE relasiya sistemlərinə obyektyönlü modelə uyğun üstqurum elementlərini əlavə etmişlər. Beləliklə, bu sistemlərlə
18
işləyən zaman konkret situasiyadan asılı olaraq bu və ya digər modeldən istifadə etmək olar. Yaxın gələcəkdə bu cür hibrid sistemlərin sayının artacağı gözlənilir.
nformasiya sistemlərinin funksiyaları Mövcud olan informasiya texnologiyalarını 2 növə ayırmaq olar: 1) verilənlərin emalı texnologiyası; 2) idarəetmənin informasiya təminatı texnologiyası. Hər bir konkret texnologiya bu növlərdən birinə və ya hər ikisinə aid edilə bilər. Verilənlərin emalı texnologiyası lazımi ilkin verilənlərə malik olan, emal üçün alqoritmlər və digər standart prosedurlar olan yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli üçün nəzərdə tutulur. Bu texnologiyadan elm, təhsil, istehsalat və digər sahələrdə təkrarlanmalarla yerinə
yetirilən atil
əməliyyatların avtomatlaşdırılması məqsədilə heyətin əməli fəaliyyəti səviyyəsində istifadə edilir. Bu səviyyədə informasiya texnologiyalarının və sistemlərinin tətbiqi idarə heyətinin əmək məhsuldarlığını artırır və bəzi hallarda işçilərin sayını azaldır. Bu texnologiyanı fərqləndirən xüsusiyyətlər aşağıdakılardır: − verilənlərin emalı üzrə təşkilata lazım olan məsələlərin həlli. Qanuna görə hər bir təşkilat özünün fəaliyyəti haqqında verilənlərə malik olmalı və onları saxlamalıdır. Həmin verilənlərdən təşkilatın informasiya dəstəklənməsi vasitəsi kimi istifadə olunur. Odur ki, müasir şəraitdə hər bir təşkilatda verilənlərin emalı sistemi olmalı və uyğun informasiya texnologiyası işlənib hazırlanmalıdır; − alqoritmləşdirilə bilən yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli; − emalın standart prosedurlarının yerinə yetirilməsi. Mövcud standartlar verilənlərin emalının tipik prosedurlarını təyin edir və bütün təşkilatlardan onlara riayət edilməsini tələb edir; − işlərin əsas hissəsinin insanın minimal iştirakı ilə avtomatlaşdırılmış rejimdə yerinə yetirilməsi; Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|