Microsoft Word aynura diss doc



Yüklə 0,58 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/24
tarix18.06.2018
ölçüsü0,58 Mb.
#49465
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   24

19 

 

 



 

− 

detallaşdırılmış verilənlərdən istifadə edilməsi. Yoxlanma prosesində 



təşkilatın fəaliyyəti yoxlanma dövrünün əvvəlindən sonuna və sonundan əvvəlinə 

qədər təftiş olunur; 

− 

hadisələrin xronologiyasına üstünlük verilir; 



− 

problemlərin  həllinə  digər  səviyyələrdən  mütəxəssislərin  cəlb 

edilməsinə az ehtiyac olur. 

Verilənlərin  emalı  texnologiyasmın  əsas  komponentləri  şəkil  1.5-də 

verilmişdir. Bu komponentlərə qısaca baxaq. 

 

  



 

 

 



 

 

 



Şəkil 1.5 

 

 

Verilənlərin emalı texnologiyasının əsas komponentləri. 



Verilənlərin  toplanması

.  Təşkilatın  fəaliyyəti  (məhsul  istehsalı,  xidmət 

göstərilməsi) ərəfəsində onun hər bir əməliyyatı uyğun verilənlərin qeydiyyatı ilə 

müşayiət  olunur.  Xarici  mühitlə  (sifarişçilərlə,  kənar  təşkilatlarla  və  s.)  aparılan 

əməliyyatlar da bu sıraya daxildir. 

Verilənlərin  emalı.

  Daxil  olunan  verilənlərdən  təşkilatın  fəaliyyətini  əks 

etdirən  informasiya  almaq  üçün  ümumiləşdirmə,  aqreqatlaşdırma,  nizamlama, 

seçmə, hesablama kimi tipik əməliyyatlardan istifadə olunur. 

Verilənlər 

bazası 


Verilənləri

toplanması 



Verilənlərin emalı 

Ümumi


-

Aqreqa


t-

Nizam-


lama 

Hesab


-lama 

Seçm


ə 

Hesabatların 

hazırlanması 

Vaxt


-

Sorğuy


a görə 

Xarici 


müşa-

hidədən 


Daxili və xarici 

istifadə üçün 




20 

 

 



 

Verilənlərin  saxlanması

.  Əməli  fəaliyyət  səviyyəsində  toplanan  və  emal 

olunan  bir  çox  verilənləri  sonrakı  istifadələr  üçün  bu  və  ya  digər  səviyyədə 

saxlamaq lazım gəlir. Bu məqsədlə verilənlər bazası yaradılır. 



Hesabatların (sənədlərin) hazırlanması.

 Verilənlərin emalı texnologiyasında 

son  məhsul  kimi  təşkilatın  rəhbərliyi,  işçiləri  və  həmçinin  xarici  təşkilatlar  üçün 

hesabatlar və ya sənədlər hazırlanır.  

darəetmənin informasiya təminatı texnologiyasının əsas məqsədi təşkilatın 

qərar  qəbuletmə  ilə  bağlı  olan  bütün  həmkarlarının  informasiya  tələbatını 

ödəməkdir.  Həmin  texnologiya  idarəetmənin  istənilən  səviyyəsində  faydalı  ola 

bilər. 


Giriş informasiyası əməliyyat səviyyəsindəki verilənlərin emalı sistemindən 

daxil  olur.  Çıxış  informasiyası  qərar  qəbul  etmək  üçün  əlverişli  formada  təsvir 

olunan (qrafik, cədvəl, mətn və s.) hesabatlardır (şəkil.1.6). 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Şəkil  1.6.  darəetmənin  informasiya  təminatı  texnologiyasmın  əsas 



komponentləri. 

Hər  hansı  bir  təşkilat  üçün  informasiya  sisteminin  yaradılması  və  istifadə 

olunması zamanı aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır: 

1.  S-in  strukturu  və  onun  funksional  təyinatı  təşkilat  qarşısında  qoyulan 

məqsədlərə uyğun olmalıdır.  

Verilənlər bazası

əməliyyət 

səviyyə-sindəki 

verilənlərin emalı 

sistemindən 

alınan 

Müntəzəm və ya xüsusi idarəetmə 



hesabatlarının hazırlanması 

Cəmləyici 

Qərar qəbul 

edən menecer 

üçün 

Müqayisəl



Fövqəlad


Aparılan əməliyyatlar 

haqqında verilənlər 

Normativ sənədlər 




21 

 

 



 

2.  nformasiya  sistemi  insanlar  tərəfindən  nəzarət  edilməli,  başa  düşülməli 

və uyğun sosial və etik prinsiplərlə istifadə olunmalıdır. 

3.  S  gerçək,  etibarlı,  müasir  və  sistemləşdirilmiş  informasiya  hasil 

etməlidir. 

Göstərilənlərin  nəzərə  alınması  üçün  S-i  qurmazdan  əvvəl  təşkilatın 

strukturunu,  funksiyalarnı,  siyasətini,  idarə  olunmanın  məqsədlərini,  qəbul  edilən 

qərarları,  kompüter  texnologiyasının  imkanlarını  öyrənib  başa  düşmək  lazımdır. 

stismara verilən  S təşkilatın bir hissəsinə çevrilir. 

Son  illər  idarəetmə  sahəsində  «qərar  qəbuletmə»  anlayışından  və  onunla 

əlaqəli  qərar  qəbuletmə  sistemləri,  metodları  və  vasitələri  anlayışlarından  çox 

istifadə olunur. 

Qarar  qəbuletmə  situasiyanın  analizinə,  məqsədin  təyin  edilməsinə  və  bu 

məqsədə  nail  olma  proqramına  əsaslanaraq  idarə  olunan  obyektə  məqsədyönlü 

təsir etmə aktıdır. 

 

 



 

 

 



 

 

 



stənilən  təşkilatın  idarəetmə  strukturu  3  səviyyədən  ibarət  olur:  operativ, 

funkisonal və strateji. 

darəetmə səviyyəsi (idarəetmə fəaliyyətinin növü) həll olunan məsələlərin 

mürəkkəbliyi ilə təyin olunur. Məsələ mürəkkəbləşdikcə onun həll üçün idarəetmə 

səviyyəsi də yüksək olmalıdır. Həlli dərhal (operativ) tələb olunan sadə məsələlər 

daha çox yaranır, odur ki, onlar üçün idarəetmə səviyyəsi daha aşağı olmalıdır. Bu 

səviyyədə  operativ  qərarlar  qəbul  edilir.  darəetmədə  həmçinin  qəbuledilən 



22 

 

 



 

qərarların  reallaşdırılma  dinamikası  nəzərə  alınmalıdır.  Bu  da  idarəetməyə  vaxt 

amili nöqteyi-nəzərindən baxmağı tələb edir. 

Şəkil  1.7-da  səlahiyyətlərin,  məsuliyyətin,  məsələlərin  mürəkkəbiyinin 

artma dərəcəsi və qərarların qəbuletmə dinamikası ilə uyğunlaşdırılan üç səviyyəli 

idarəetmə strukturu əks etdirilmişdir. 

darəetmənin səviyyələri 

 

Səlahiyyətlərin qərar qəbuletmənin Uzunmüddətli 



məsuliyyətlərin dinamikası və həll    

olunanan məsələlərin                 Orta    müddətli mürəkkəbliyinin                                    

artma dərəcəsi                             Operativ   

                                                                                                  

Şəkil 1.7. Üç səviyyəli idarəetmə strukturu 

 

darəetmənin  operativ  səviyyəsi  dəfələrlə  təkrarlanan  məsələlərin  və 



əməliyatların həllini və cari informasiyanın dəyişməsinə cəld reaksiya verilməsini 

təmin  edir.  Bu  səviyyədə  həm  yerinə  yetirilən  əməliyyatların  həcmi,  həm  də 

idarəetmə  qərarlarının  qəbulunun  dinamikası  yüksək  olur.  Situasiyanm 

dəyişməsinə  cəld  reaksiya  verilməsi  tələb  olunduğundan,  idarəetmənin  bu 

səviyyəsi  operativ  adlanır.  Operativ  idarəetmə  səviyyəsində  həll  olunan 

məsələlərin böyük hissəsini uçot və nəzarət məsələləri təşkil edirlər.  



Funksional (taktiki) səviyyədə

 operativ səviyyədə hazırlanan informasiyanın 

analizini  tələb  edən  məsələlər  həll  olunur.  Həll  olunan  məsələlərin  həcmi  azalır, 

lakin mürəkkəbliyi artır. Analizə, dərk etməyə, çatmayan məlumatın toplanmasına 

əlavə  vaxt  tələb  olunduğundan,  bəzən  lazımi  nəticəni  operativ  almaq  mümkün 

olmur.  darəetmə,  informasiyanın  daxilolma  anından  qərarların  qəbuluna  və 

onların reallaşdırılmasına qədər və həmçinin reallaşdırma anından onlara reaksiya 

verilənə qədər sərf olunan vaxtla əlaqəli olur. 




Yüklə 0,58 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə