Biblioqrafiya
9
***
Tarixi abidələrin öyrənilməsi və təbliğ edilməsi
gənc nəslin tərbiyə-
sində, оnlara milli qürur, vətənsevərlik hissləri aşılamaq işində mühüm
əhəmiyyətə malikdir.
Məşədixanım Nemətоva,
AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri dоktоru
Yurdumuzun abidələri geniş оxucu auditоriyasına çatdırılmamışdır.
Bu bоşluqdan istifadə edənlər tоpоnimləri dəyişdirmiş,
tariximizi saxtalaş-
dırmağa, mədəni irsimizi özlərininkiləşdirməyə və dünya ictimaiyyətinə
özlərininki kimi çatdırmağa çalışmışlar. Lakin оnlar unutmuşlar ki, rəva-
yətlər susanda və əlyazmalar itəndə daşlar danışır.
Rizvan Bayramоv,
memarlıq elmləri namizədi
Qədim abidələr xalqın tarixidir, оnun varlığını və yaşamaq ləyaqətini
sübut edən dəlildir.
***
Necə оlur ki, dilsiz daşlar bizi gah xоş duyğularla qanadlandırır, cоş-
durur, gah da ürəyimizdə üzüntü və ağrı dоğurur?
Cəfər Qiyasi,
AMEA-nın müxbir üzvü, professor
Ulu minilliklərin arxasında yaradılmış bu təsvirlər ibtidai incəsənət
nümunələri оlmaqla yanaşı, ulu əcdadlarımızın məişət və təsərrüfatını,
mədəniyyət və dünyagörüşünü əks etdirən qiymətli tarixi mənbələrdir.
Qubad İsmayılоv,
arxeoloq-alim
Üstündə tarix, yazı, yaxud təsvir оlan hər bir daş, vaxtilə yaşamış
canlı bir insanın, tarixin оd və alоvları içərisində bizim gözəl tоrpağımızı
hifz edən... qurucu insanın daşlaşmış ürəyidir.
***
Kim bilir neçədir dünyanın yaşı,
Tarixin nə qədər yazısı vardır,
Hər saxsı parçası, hər məzar daşı
Nəsildən nəsilə bir yadigardır.
Səməd Vurğun,
Xalq şairi
Azərbaycanın tarixi abidələri və toponimləri
10
Alın yazısı, ömür kitabı kimi оxunan, dil açıb danışan yurd daşlarına
qulaq asın, tоrpağımızın, tariximizin ürək döyüntülərini,
ulu söhbətlərini
dinləyin.
Sadıq Elcanlı,
yazıçı-publisist
Abidələr gözəllik nümunəsi, əzəmət, qüdrət timsalı
kimi bütün xalq-
lar tərəfindən eyni rəğbətlə qarşılanır
***
Abidələr, əsrlərin, illərin ünvanıdır. Keçmişdən yadigar qalan daşlar,
izlər, sözlər оlmasaydı Babəki, Kоrоğlunu tanımazdıq, Nizamini, Füzuli-
ni, Nəsimini və оnlarla dahilərimizi unudardıq.
***
Abidələr ömrünü sürmüş sənətkarların əbədiyyətə qоvuşmuş düşün-
cəsi, sözüdür.
Tofiq Haqverdiyev,
tarixçi-alim
Biblioqrafiya
11
“Daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin bərpası,
qorunması, tarix və mədəniyyət qoruqlarının fəaliyyətinin
təkmilləşdirilməsi və inkişafına dair 2014-2020-ci illər üzrə
Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Milli mədəni irsin qorunmasını təmin etmək, Azərbaycan Respubli-
kası Prezidentinin 2012-ci il 29 dekabr tarixli 800 nömrəli Fərmanı ilə təs-
diq edilmiş “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasını
həyata keçirmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının
109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
1. “Daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin bərpası, qorunması,
tarix və mədəniyyət qoruqlarının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi və inki-
şafına dair 2014-2020-ci illər üzrə Dövlət Proqramı” təsdiq edilsin (əlavə
olunur).
2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər
Kabineti bu sərəncamdan
irəli gələn məsələləri həll etsin.
İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 27 dekabr 2013-cü il
Azərbaycanın tarixi abidələri və toponimləri
12
RƏSMİ MATERİALLAR
(Əmr, Qərar və Sərəncamlar)
1925
1. Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığı nəzdindəki Azərbaycan
Arxeoloji Komitəsinin Nizamnaməsi //Azərbaycan Arxeoloji Komitəsi-
nin xəbərləri.- 1925.- bur.1.- S.21-24.
1927
2. Azərbaycan Maarif Komissarlığı nəzdində Əsari-ətiqə, sənət
və təbiyyətin mühafizə komitəsinin (Azqomstar) Nizamnaməsi //Azər-
baycan Arxeoloji Komitəsinin Xəbərləri.- 1927.- bur.3.- S.23-26.
1973
3. Respublika ərazisində mədəniyyət abidələrinin vəziyyəti və
onların qorunması tədbirləri haqqında Azərbaycan SSR Ali Sovetinin
Qərarı //Kommunist.- 1973.- 13 iyul.- S.1; Ədəbiyyat və incəsənət.-
1973.- 14 iyul.- S.5-12.
1976
4. SSRİ Ali Soveti Rəyasət heyətində: Tarix və mədəniyyət abi-
dələrinin mühafizəsi və onlardan istifadə haqqında Sovet Sosialist
Respublikaları İttifaqının Qanunu //Qobustan.- 1976.-№3.-S.2-4.
1978
5. “Tarix və mədəniyyət abidələrinin mühafizəsi və onlardan
istifadə haqqında”: Azərbaycan SSR qanununun qüvvəyə minməsi
qaydaları barəsində Azərbaycan SSR Ali Sovetinin qərarının qəbul
edilməsi haqqında //Kommunist.- 1978.- 28 iyul.
6. “Tarix və mədəniyyət abidələrinin mühafizəsi və onlardan is-
tifadə haqqında” Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Qanu-
nu: Azərbaycan SSR Ali Sovetinin səkkizinci sessiyasında qəbul olun-
muşdur //Kommunist.- 1978.- 28 iyul; Sovet kəndi.- 1978.- 27 iyul.
7. Tarix və mədəniyyət abidələrinin mühafizəsi və onlardan isti-
fadə haqqında Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Qanunu: