Microsoft Word beyn?L umumi huquq docx

2. Dövlətlərin suveren bərabərliyi prinsipi 
3.Dövlətlərin daxili yurisdiksiyasında olan işlərə qarışmamaq prinsipi 
4. Güc tətbiq etməmək və ya güclə  hədələməmək prinsipi 
5. Beynəlxalq mübahisələri dinc yolla həll etmək prinsipi 
6. Sərhədlərin pozulmazlığı prinsipi 
 7. Ərazi bütövlüyü prinsipi 
8. Xalqların özünümüəyyənetmə prinsipi 
9. Əsas insan hüquq və azadlıqlarına hörmət edilməsi prinsipi 
10. Dövlətlərin bir-biri ilə əməkdaşlıq etmək prinsipi 
11. Beynəlxalq öhdəlikləri  vicdanla yerinə yetirmək prinsipi 
 
Ə
dəbiyyat siyahısı. 
  Баратавшвили  Д.И.  Принцип  суверенного  равенства  государств  в  международном 
праве. М.., 1978. 
  Волова  Л.И.  Принцип  территориалъной  целостностти  и  неприкосновенности  в 
современном международном праве. Ростов-на-Дону.., 1981. 
  Волова  Л.И.  Нерушимостъ границ –  новый  принцип  международного права. Ростов-
на-Дону.., 1987.  
  Клименко Б.М., Ушаков Н.А. Нерушимостъ границ – условие международного мира. 
М.., 1978. 
  Левин Д.Б. Принцип мирного разрешения международных споров. М.., 1977. 
  Мартыненко А.П. Права народов в современном международном праве. Киев, 1993. 
  Менжинский В.И. Неприменение силы в международных отношениях. М.., 1976. 

---

  Талалев А.Н. Хелъсинки: принцнпы и реалъностъ. М.., 1985. 
  Тиунов О.И. Принцип соблюдения  международных обязателъств. М.., 1979. 
  Ушаков Н.А. Невмешателъство во внутренние дела государств. М.., 1971. 
  Черникенко С.В. Принцип самоопределения народов (современная интерпретация) // 
Московский журнал международного право. 1996. № 4. 
 
 
1.Beynəlxalq  hüququn  əsas  prinsiplərinin  anlayışı.  Müasir  beynəlxalq  hüquqda  bir 
sıra xüsusi əhəmiyyətli normalar mövcuddur ki, onlarsız beynəlxalq sistemin normal fəaliyyət 
göstərməsi  praktik  cəhətdən  mümkün  deyilir.  Həmin  normalar  beynəlxalq  hüququn  əsas 
prinsipləridir. 
Beynəlxalq  hüququn  əsas  prinsipləri  bir  sıra  səciyyəvi  xüsusiyyətlərə  malikdir.  Bu 
prinsiplər; 
a)
  beynəlxalq hüququn ən mühüm normalarıdır; 
Beynın əlxalq hüququn əsas prinsipləri beynəlxalq hüquq sisteminin normativ 
hüquqi  əsasını  təşkil  edir.  Dövlətlərin  beynəlxalq  hüquq  normalarının  yaradılması  və  həyata 
keçirilməsi ilə bağlı bütün qarşılıqlı münasibətləri bu prinsiplərə söykənir. 
b)
 öz mahiyyətinə görə beynəlxalq hüququn ən ümumi normalarıdır; 
Beynəlxalq hüququn əsas prinsipləri bir növ ori-yentir rolunu oynayır. Onlar 
dövlətlərin  və  beynəlxalq  hüququn  digər  subyektlərinin  davranışının  ümumi  istiqamətlərini 
müəyyən edir. Bu prinsiplər beynəlxalq münasibətlərin istənilən sahəsinə sirayət edir və dəqiq 
ifadə olunmuş davranış qaydalarında konkretləşdirilir. 
a)
  dünyayın bütün dövlətləri üçün hüquqi cəhtdən məcburi xarakter daşıyan 
ümumtanınmış normalardır; 
Beynəlxalq hüququn bir sıra əsas prinsipləri BMT Nizamnaməsinin 2-ci maddəsində BMT-
nin bütün üzvləri üçün məcburi normalar kimi göstərilmişdir. 

---

Həmin  maddənin  6-cı  bəndində  isə  deyilir:  “Təşkilat  təmin  edir  ki,  onun  üzvü  olmayan 
dövlətlər,  bunun  beynəlxalq  sülhün  və  təhlükəsizliyin  qorunub  saxlanması  üçün  zəruri  ola 
bildiyi dərəcədə, bu prinsiplərə uyğun hərəkət etsinlər”. 
ç) ən yüksək hüquqi qüvvəyə malik olan imperativ jus cogens normalarıdır. 
Beynəlxalq  hüququn  əsas  prinsipləri  bütövlükdə  beynəlxalq  birlik  tərəfindən  tanınır  və 
qəbul edilir və yalnız beynəlxalq birliyin özü tərəfindən ləğv edilə bilər. Beynəlxalq hüququn 
bütün normaları beynəlxalq hüququnəsas prinsiplərinə uyğun olmalıdır. 
Beynəlxalq  hüququn  əsas  prinsiplərindən  kənarda  və  onlarsız  beynəlxalq  hüququn  özü  də 
yoxdur. 
Beynəlxalq  hüququn  əsas  prinsipləri  bir-biri  ilə  üzvi  surətdə  bağlıdır  və  bir-birini 
şərtləndirir. BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq dövlətlər arasında dostluq münasibətlərinə və 
əməkdaşlığa aid beynəlxalq hüquq prinsipləri haqqında 1970-ci ilBəyannaməsində qeyd edilir 
ki, bu prinsiplərin tətqiqi və təsfiri zamanı onların hər biri bütün digər prinsiplərin konteksində 
nəzərdən keçirilməlidir. 
Qeyd  etdiyimiz  kimi,  müasir  beynəlxalq  hüququn  bir  sıra  əsas  prinsipləri  BMT-nin 
Nizamnaməsində  (2-ci  maddədə)  öz  əksini  tapmışdır.  Lakin  bunlardan  bəziləri  məqsəd  və  ya 
ümumi  öhdəlik  kimi  ifadə  olunmuşdur.  Sonralar  dövlətlər  bu  prinsiplərin  məzmununu 
dəqiqləşdirməyə  və  onları  məcəllələşdirməyə  çalışmışlar.  BU,  BMT  Baş  Assambleyasının 
qətnaməsi  əsasında  yuxarıda  adı  çəkilmiş  Bəyannamənin  qəbul  olunması  ilə  nəticələnmişdir. 
Doğrudur, Bəyannamədə beynəlxalq hüququnheç də bütün prinsipləri deyil, cəmi yeddi prinsipi 
əks olunmuşdur: 
1) güc tətbiq etməmək və ya güclə hədələməmək prinsipi; 
2) beynəlxalq mübahisələri dinc yolla həll etmək prinsipi; 
3) dövlətin daxili yurisdiksiyasında olan işlərə qarışmamaq prinsipi; 
4) dövlətlərin BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq bir-biri ilə əməkdaşlıq etmək prinsipi; 
5) xalqların hüquq bərabərliyi və özünümüəyyənetmə prinsipi; 
6) dövlətlərin suveren bərabərliyi prinsipi; 

---