Microsoft Word biznesin mu?Ssis?Nin qiymetlendirilmesi
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
26 xərc maddələri üzrə bütün məsrəflər aid edilir. Hazır məhsul Qiymətləndirmə tərkibinə istehsal prosesində istifadə olunan əsas vəsaitlər, xammal, material, yanacaq, enerji, əmək ehtiyatları və məhsul istehsalında digər məsrəflər və ya xərclərin bütün maddələri üzrə məsrəflər də daxil olan normativ (plan) istehsal maya dəyəri üzrə həyata keçirilir. Yüklənmiş ə mtəələr (yerinə yetirilmiş işlər, göstərilən xidmətlər) Qiymətləndirmə tam faktiki və ya normativ (plan) maya dəyəri üzrə aparılır. Bitməmiş istehsal məsrəfləri Qiymətləndirmə normativ istehsal maya dəyəri və xammal, material və yarımfabrikatların dəyəri üzrə aparılır.Vahid məhsul istehsalı zamanı bitməmiş istehsal faktiki istehsal xərcləri üzrə qiymətləndirilir. Gələcək dövrlərin xərcləri Nominal dəyərlə qiymətləndirilir,lakin onunla ə laqədar səmərə olduqda bu qiymətləndirmə mümkündür.Səmərə olmadığı halda gələcək dövrlərin xərcləri silinir. Debitor borcu Müasir dövrdə yaranma anına olan dəyər üzrə qiymətləndirilir. Qiymətləndirmədən əvvəl debitor borc ümidsiz (iqtisadi balansa daxil olmayan) və müəssisənin hələ də ala biləcəyi (iqtisadi balansa daxil edilir) kimi iki qrupa bölünür:Silinməyən borc əsas məbləğlərin və onların cari dəyərinə faiz ödənişlərinin diskontlaşdırılması vasitəsilə qiymətləndirilir. Qısamüddətli maliyyə Qiymətləndirmə investorun çəkdiyi məsrəflərin faktiki cəminə ə sasən 27 qoyuluşları aparılır.Dövlət qiymətli kağızlarına qoyuluşları qiymətləndirərkən nəzərə almaq lazımdır ki, əldə olunmayan faktiki xərclərin cəmi və nominal dəyər arasındakı fərq onların dövriyyəsi müddətində bərabər (aylıq) olaraq təşkilatın maliyyə nəticələrinə aid edilir. Tam ödənilməyən səhmlər və paylar Tam alış dəyərin maliyyə qoyuluşları kimi yalnız investorun dividend almaq hüququ olduqda və həmin qoyuluşlar üzrə məsuliyyət daşıdığı halda qiymətləndirilir. Digər hallarda qismən ödənilən aksiyalar və paylar maliyyə qoyuluşları kimi deyil, onların tam ödəniş anına kimi investorun debitor borcu kimi qiymətləndirilir. Birjada və ya xüsusi hərracda rəsmi kotirovka olunan səhmlərə qısamüddətli maliyyə qoyuluşları Onların dəyəri balans dəyərindən aşağı olduğu halda bazar dəyəri üzrə qiymətləndirilə bilər. Həmin dəyərlər arasındakı fərq maliyyə nəticələri hesabına təşkilatda yaradılan ehtiyat fonduna yönəldilir. 28 Mövzu 4. Müəssisənin kadr potensialının qiymətləndirilməsi. Plan: 1. Kadr potensialının qiymətləndirilməsinin nəzəri ə sasları. 2. Kadr potensialının qiymətləndirilməsinə yanaşmalar. 3. Aktivlər (xərc) və faydalılıq modelləri. 4. Qudvill və kadr potensialı arasında əlaqə. İ stənilən təsərrüfat təşkilatını təşkil edən insanlar digər iqtisadi resurslar kimi (torpaq, xammal, istehsal vasitələri, əsas və dövriyyə kapitalı, informasiya, texnologiya və s.) mühüm istehsal amilidir.Ona görə də təbii olaraq kadr potensialının dəyərinin qiymətləndirilməsi zəruridir. İ nsan-təşkilatın əsas və mühüm sərvətidir, onun qiymətli və çox bahalı resursudur. Əmək ehtiyatlarının keyfiyyəti şirkətin rəqabətqabiliyyətliliyini müəyyən edir, nə onun fəaliyyətinin coğrafi divertifikasiyası amilidir. Kadrlarla yeni iqtisadi iş formalarının nəzəri əsasları insan resursları konsepsiyasıdır. Onun mahiyyəti kadr işinin bütün sisteminin qurulması zamanı istehsalın təşkili və idarəedilməsində insan amilinin rolunun qiymətləndirilməsi müəssisədə iqtisadi meyarların tətbiqinə əsaslanır. Bu konsepsiya insanların gəlir yaratmaq qabiliyyətinin iqtisadi qiymətləndirilməsinin tətbiqi imkanlarına əsaslanır. İşçinin fərdi ə mək məhsuldarlığının fəaliyyət müddəti çox olduqca, o təşkilat üçün daha qiymətlidir və daha yüksək gəlir gətirir. Bu yanaşma çərçivəsində müvafiq sahədə çalışan amerika alimləri “insan resurslarının qiymətliliyindən” bəhs edirlər. 29 İ nsan resurslarının uçotu sahəsində amerika təcrübəsində iki yanaşma formalaşmışdır: - aktivlər və ya “məsrəf” modeli. - faydalılıq modeli (bu və ya digər kadr investisiyalarının səmərəsinin bilavasitə qiymətləndirilməsinə əsaslanır). Aktivlər modelinin əsasında əsas kapitalın “insan kapitalının” xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq yenidən işlənmiş mühasibat uçotunun sadə sxemi dayanır. İşlənilmiş siyahıya görə xüsusi hesablarda “insan resurslarına” məsrəflər nəzərə alınır. Məzmundan asılı olaraq fəaliyyətdə olan “insan kapitalı”nın həcmini artıran uzunmüddətli qoyuluşlar kimi baxılır və ya itki kimi silinir. “İnsan kapitalının uçotu əsas kapitalın uçotu kimi hesablarda eynilə göstərilir. “Amortizasiyanın normal müddəti” müəyyənləşdirilir. Amortizasiya müddətinin başa çatmaması halında işçinin müəssisədən getməsi, ona sərf olunmuş vəsaitlər vaxtından əvvəl ölüm, xəstəlik, kapital itkisinə bərabər götürülür. Belə kapitalın məsrəf modeli xronoloji məsrəf modeli adlanır. Bu modelin köməyi ilə bu və ya digər tədbirlər nəticəsində işçilərin ə mək qabiliyyətlərinin dəyişməsinin iqtisadi nəticələrinin qiymətləndirilməsi aparılır. Burada söhbət firma şə raitində işçinin az və ya çox əlavə dəyər gətirmək qabiliyyətindən gedir. Qiymətlilik birincisi, vəzifə ilə, ikincisi eyni vəzifə tutan şə xslərin fərdi xüsusiyyətlərilə müəyyənləşdirilir. İ nsan resurslarının uçotu ilə iqtisadi qiymətləndirmənin aparılması ekspert metodunun və mürəkkəb analitik hesablamaların aparılmasını tələb edir. Yalnız daşınmaz əmlak, bina, qurğular və s. deyil, imic, loqotip, mənimsənilmiş bazarlar, keçmiş nailiyyətlər də alınır. Belə qiymətlilərin daşıyıcıları-kooperativ fəaliyyətlə, ümumi maraqla birləşmiş insanlardır. Heyətin elmi-praktiki və peşə- ixtisas potensialı əldə olunan əmlakın səmərəli istifadəsi imkanını əvvəlcədən müəyyən edir. Ona görə də kadr Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|