Microsoft Word Borchali-Folklor-ornekleri-dastanlar
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
238 Çaparlar tüştülər yola, günə bir mənzil, teyyi- mənzil gedif çatdılar Bərbər şəhərinə. Şaha xavar verdilərkin Şam şəhərinnən elçilər gəlif, sizi görmək istəyirlər. Şah öz adətiynən elçiləri qə- bul elədi, onnarın şərəfinə qonaxlıq verdi. Ertəsi gün yüz nəfər də özüynən iyid oğlannardan götürüf atdara suvar oldular. On səkkiz günə gəlif Şam şəhərinə çatdılar. İzzət şah özü Kərimli şahın pişvazına çıxdı. Qonaxlıx başdadı, bir yannan da İzzət şah Şəhriyara Eyzan şaha da namə göndərmişdi ki, bəs deməzsənmi hazırraşsın Kərimli şahnan bir yerdə ona qonax gəlirik. Eyzan şah nameyi alan kimi hazırrıx tədarükündə oldu, amba bu işə mətəl qalmışdı ki, bulardan xeyir olsun. İkisi birdən nə yaxşı görəsən gəlerlər? Bu fikirnən məktubu gətirənnəri 239 Məhəmməd üç şahnan gəlif atasının kasıf komasını ziyarət elədi. Qaynatasına dedi, allaha şükür, atamı, anamı gördüm, dər- dim sərim, çəkdiyim pütün əziyyətlər yadımnan çıxdı. Qaynatası Eyzan şah dedi, oğlum, sən daha heç şeyin fikrini çəkmə, var- dövlətimin yarısı Günəş balamnan sənindi. Gün gəldi Kərimli şahnan İzzət şah öz qoşunnarıynan qayı- dıf vətənnərinə getdilər. Günəş pəriynən Məhəmməd xoş gün sürə-sürə, deyə-gülə yaşamağa başdadı. Eyzan şah böhtançı qarıyı axtarırdı kı, cəhənnəmə vasıl elətsin. Dedilər, çoxdan o dünyalıx oluf. Üç aydan sonra Məhəmmədnən Günəş pəri Kərimli şahın imarəti kimi bir mülk tikdirdilər. Yetim kişiynən Hürü qarı da günü-gündən cavannaşdılar. Məhəmmədnən Günəş pəri neçə uşaq dünyaya gətirdilər, xoşbəxt yaşadılar. Söyləyəni: Aşıq Alxan Qarayazılı (Ömərov) Yazıya alanı: Elxan Məmmədli Qarayazı, Kosalı kəndi noyabr 1993 240 “KOROĞLU” DASTANINDAN “AĞCAQUZU” QOLU Aşıq Aslan Kosalının ifasında III variant Sizə hardan xəbər verim, keçmiş əyyamnan, sabqiəl-döv- rannan, ustaddar qovluğunnan, “Koroğlu”dastanının bir qolun- nan. Hansı ki “Ağcaquzu” qolu deyillər. Hasan paşa Koroğlunun atasının gözdərini oydurannan soyra, o vaxtı Koroğlunun adı Röyşən idi, hələ Koroğlulux yo- xuydu. Rövşənnən atası gəlif bir məqamda, bir yerdə, bir köydə, Muradbəylidə əyləşən vaxtı Röyşən bu dərdə dözə bilmer. Xırda-xırda, bala-bala Hasan paşanın, Cəfər paşanın karvanna- rınnan vuror, gətirer. Atasına danışer, ata, belə elədim, elə elə- dim. Atası ah çəker: – Oğul, adını qaçax-quldur qoyallar. Bu işdən əl çək. Qəzanın qədəridi mənim başıma gəlif. – Baba, Allahıma pənahlanıf sənin hayıfını yüzdə minə onnan almasam, vallahi, mən dincələ bilmijəm. Dünyadı, ömürdü, günüz gecəyi, gecə günüzü tamamlıya- tamamlıya kəndiri kəsir, ömür gedir. Alı kişi də belə. Oğlunu yanına çağırıf vəsiyyət elədi, ömrünü sizə tapşırdı. Koroğlu el- nən, el adətinnən Çənlibeldə Qoşabulax deyirdilər, onun üstündə atasının məzarını qazdırıf, atasını islam ədətinnən, Qurani- Kərimnən, elnən-oboynan barabar necə var idi elə dəfn elədi. Üç gün təziyə saxladı. Dördüncü günü atasının məzarı üstünə gəlif, atasını xeyli ağladı. Gördü kü, gözdərdən yaş qutarmer. Bu məqamda Koroğlu elə bil yuxuya getdi. Bədəni titrədi, gördü bir gürültülü səs gəldi: – Oğul, Röyşən, qılıncını aç, oturduğun daşın üstə qoy. Həm də mana fikir ver. Yeddi addım aralan. Röyşən qılıncı daşın üstə qoyuf yeddi addım aralananda heş kəs gözünə görünmür. Ancax səs deyir: 241 – Bu saat ildırım çaxajax. O ildırım çaxan kimi qılıncını götürüf Qoşabulağın suyuna sal. Koroğlu eşitdiyini elədi. Yeddi addım aralandı. Yeddi addım aralanan kimi göydən bir şimşək çaxdı. Şimşək qılıncı qıpqırmızı od elədi. Röyşən yüyürüf qılıncı götürüf Qoşabulağa saldı. Qaldırıf çıxardannan soyra gördü bir əl kürəyində gəzer: – Oğul, mən sənin mətləbini verdim. Ata, ana hissiyyətini, ata qisasını necə almax istiyirsən, inşallah, alacaxsan. İnnən belə günün yaxşı olacax. Ağsaqqallara müraciət elə. Röyşən mat-məəttəl qaldı. Qılıncını götürüf belinə bağlıyıf yavaş-yavaş köyünə endi, kəndinə endi. Atasının bir dostu var idi, nurani. Fərhad adında kişiydi. Kişinin yanına gəlif başına gələn əhvalatı söylədi. Nurani kişi dedi: – Oğul, sən onnarın başına çox işdər açıfsan. Hasan paşa, Cəfər paşa səni gəzer. Başını götürüf burdan itiynən 1 . – Baba, harıya gedem? – Oğul, Təkətürkmənə qədər get, hancarı olmasa da türk oylaxlarıdı. Bir az təcrübən artar, bir az da olan işdər, olan müsibətdər yaddan çıxar. Koroğlu Düratı həmən Fərhad kişiyə tafşırıf Qıratın belinə əyləşdi. Dedi gedem Təkətürkmənə. Əli adını çağırem, mənə kö- mək olar, inşallah. Hamınıza Allah kömək olsun. Xeyli yol get- di, at çapdı, bir də ağlına bir dəli fikir gəldi. Öz-özünə dedi: – Koroğlu, sən Təkətürkmənə boşmu gedəjəksən? Bunu deyif Qıratın ağzını saldı dərya kənarına, harda ki, Hasan paşanın ilxısı otduyurdu. Hansı ilxı kı, padşahlara, bəylərə, xanlara or- dan ərmağan eleyerdi, bəxşeyiş eleyerdi atdardan. Atın bir neçə- sini qavaxlıyıf Təkətürkmənə doğru atdarı çapıtmağa başdadı. Bir bazarda birini satdı, bir bazarda ikisini satdı. Aşıx dili yüy- rək olar, Koroğlu gerdə qalanatdarı da qavağına qatıf bir neçə 1 Burdan itiynən – yəni itil get, buralarda görünmə Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|