Microsoft Word bvkm-xopks docx
Yüklə 2,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
372 Tərkibinə 34 ölkənin daxil olduğu Beynəlxalq Hesablaşma- lar Bankı (BHB) beynəlxalq valyuta-kredit təşkilatları arasında xü- susi yer tutur. Rusiya 1996-cı ildə bu quruma üzv olmuşdur. BHB- ni mərkəzi banklar bankı kimi tərif etmək mümkündür. Ona iki başlıca funksiya həvalə olunmuşdur: 1. mərkəzi bankların əməkdaşlığına yardım etmək və bey- nəlxalq hesablaşmaları və digər maliyyə əməliyyatlarını həyata ke- çirmək üçün əlverişli şəraiti təmin etmək; 2. üzvlərinin beynəlxalq maliyyə hesablaşmaları aparılar- kən bank-agent və ya bank-depozitari qismində yardım göstərmək. London və Paris kreditor klubları beynəlxalq maliyyə bazarında mühüm rol oynayır. Hal-hazırda Rusiya bu klubların üzvüdür. Rusiya keçmiş Sovet ttifaqı zamanında yaranmış borcun ödənilməsi prosesini sürətləndirmək ümidi ilə 1997-ci ildə kreditor ölkə qismində Paris kreditorlar klubuna daxil omıuşdur. Lakin Rusiyaya borclu ölkələrdən yalnız 25-i Paris klubu ilə əməkdaşlıq edir (Vyetnam, Efıopiya, Əlcəzair, Yəmən, Mozambik və s.). Onların Rusiyaya 50 milyard dollar borcu var. Rusiyanın əsas verəcəkliləri olan Kuba, Monqolustan, Əfqanıstan, Suriya və digər dövlətlər Paris klubunun üzvləri deyil. Klubun əsasnaməsinə uyğun olaraq borcların xeyli hissəsi silinir, yaxud borclar satıla bilər. Paris klubunun yardımı ilə Rusiyanın 1999-cu ilin büdcəsində keçmiş SSR respublikalarına verilmiş kreditlərin ödənilməsı hesabına təqribən 3,5 milyard dollar gəlir nəzərdə tutulmuşdu. London kreditorlar klubu 600-dən artıq kommersiya bankını birləşdirir, onlar əsasən inkişaf etməkdə olan ölkələrə kredit verirlər. Hökumət kreditləri problemləri ilə məşğul olan Paris klubundan fərqli olaraq London klubu kreditləri sığorta ilə müdafiə olunmayan özəl kommersiya banklarına olan borclarla məşğuldur. 373 Keçmiş Sovet ttifaqının borc öhdəliklərini öz üzərinə götürən Rusiyanın London klubunun üzvlərinə təqribən 40 milyard dollar borcu var idi. Bu borcun ödənilməsi sistmli şəkildə təxirə salınırdı. Cəmi 20 dəfə möhlət verilmişdi. Lakin Rusiya iqtisadiyyatının vəziyyəti o qədər qeyri-qənaətbəxş idi ki, xarici borc beynəlxalq maliyyə təşkilatları və ya Paris, yaxud London klubları üzvlərindən yeni kreditlər almaq yolu ilə ödənilirdi (təxirə salınmaları nəzərə almaqla). Rusiyanın dövlətlərarası təşkilata daxil olması, həmçinin onun Paris və London kreditor klubların üzvü kimi tanınması dünya maliyyə bazarlarında RF-nin mövqelərini xeyli gücləndirdi, onun müasir valyuta-kredit münasibətləri sisteminə uyğunlaşması- na yardım etdi. Bu, Rusiya və xarici bankların daha geniş inteq- rasiyası üçün imkanlar açır, Rusiya kapitalının beynəlxalq maliyyə bazarına çıxarılması, xarici kapitalın iqtisadiyyatın müxtəlif sahə- lərinə cəlb olunması üçün şərait yaradır.
374 FƏS L XIII. UKRAYNANIN PUL-KRED T S STEM
Müstəqil Dövlətlər Birliyi ölkələri içində Rusiyadan sonra iqtisadi gücə malik olan ikinci ölkə Ukraynadır. 1992-ci il yanvar ayında ölkədə qiymət islahatları aparılıb və nəticədə bank sektorunda faiz dərəcələri inflyasiya dərəcələrindən yüksək olmuşdur. 991-ci il may ayında Ukrayna Milli Bankı Qosbankdan ayrılaraq əvvəllər Qosbanka aid olan bütün səlahiyyətləri öz üzərinə götürüb. Ukrayna bank sistemi ixtisaslaşmış dörd kommersiya bankından ibarətdir: Dövlət Əmanət Bankı, Aqrosənaye Bankı, Tikinti Bankı və Sosial n- vestisiya Bankı. Bank sistemi içində ümumi əmanətin 80 %-i Dövlət Ə manət Bankına aiddir: 17 avqust 1998-ci il Rusiyada başlanan maliyyə böhranı Ukrayna pul-kredit sisteminə mənfi təsir göstərmiş və nəticədə milli pul vahidi olan qrivna xarici valyutalar qarşısında dəyərini itirmişdir. Ukrayna Milli Bankı Ukraynanın mərkəzi bankıdır. Ukrayna Milli Bankı haqqında Qanuna əsasən Milli Bank dövlətin xüsusi mülkiyyətindədir. Bank 1839-cu ildə Rusiya Dövlət Kommersiya Bankının Kiyev ofisi kimi yaradılmışdır. Ukrayna Milli Bankının təşkili və fəaliyyətinin hüquqi statusu Ukrayna Konstitusiyası və Ukrayna Milli Bankı haqqında Ukraynanın Qanunu ilə tənzimlənir. 20 mart 1991-ci ildə Ukrayna Radası Banklar və Bank fəaliyyəti haqqında Qanunu qəbul etmişdir. Məhz bu tarixdən etibarən Ukrayna Milli Bankı Ukraynanın mərkəzi bankı kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Ukrayna Milli Bankının əsas funksiyası milli pul vahidi Qrivnanın və ölkənin bank sisteminin sabitliyini təmin etməkdir. Bundan əlavə Ukrayna Milli Bankı aşağıdakı funksiyaları da həyata keçirir: • Monetar siyasətin həyata keçirilməsi; • Ukrayna milli pul vahidinin tədavülə buraxılması; 375 • Bank köçürmələrinin, ödəniş və hesablaşmala qaydalarının tərtib edilməsi; • Monetar, kredit və statistik informasiya və tədiyyə balansına metodoloji dəstəyin təmin edilməsi; • Bank nəzarətinin həyata keçirilməsi; • Banklar, onların filial və nümayəndəlikləri, valyuta mübadiləsi, maliyyə və kredit təşkilatlarının qeydiyyata alınması və bank fəaliyyəti üçün lisenziyaların verilməsi; • Tədiyyə balansının toplanması, təhlili və proqnozlaşdırıl- ması; • Qızıl və valyuta ehtiyatlarının saxlanılaraq toplanılmasını, həmçinin onlarla köçürmə şərtlərinin təmin edilməsi; • Monetar, kredit, maliyyə, qiymət və
valyuta ə məliyyatlarının statusunun təhlil edilməsi; • Ukrayna bank sistemi üçün kadrların treyninqlərdə iştirak edilməsi. Ukrayna Milli Bankının ali idarəetmə orqanı darə Heyətidir. darə Heyətinin tərkibinə Sədr, birinci vitse-sədr, 3 vitse-sədr, 4 icraçı direktor, 6 departament direktoru və bir filial müdiri daxildir. Ukrayna Milli Bankının beynəlxalq əməkdaşlığı aşağıdakı istiqamətlər üzrə həyata keçirilməkdədir: • Dünya Bankı; • Avropa Yenidənqurma və nkişaf Bankı; • Beynəlxalq Valyuta Fondu; • MDB Dövlətlərarası Bankı; • Alman-Ukrayna Fondu Proqramı; • Digər beynəlxalq təşkilatlar (Avropa ttifaqı, Ümumdünya Ticarət Təşkilatı və s.).
Yüklə 2,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|