47
3.4. AZƏ
RBAYCANDA VALYUTA BAZARININ
TƏ
NZ MLƏ
NMƏ
S
Azərbaycanda valyuta bazarının fəaliyyətini tənzimləmək
üçün xüsusi valyuta qanunvericiliyi mövcüddur. "Valyuta tənzimi
haqqinda" qanuna ("Valyuta tənzimi haqqinda" Azərbaycan res-
publikasinin qanunu 21 oktyabr 1994-cü il qəbul edilmiş və 2001-
il 27 noyabr və 2002-ci il 30 aprel tarixli Qanunla edilmiş əlavə və
dəyişikliklərlə) əsaslanır. Bu qanun Azərbaycan Respublikasında
valyuta əməliyyatlarının həyata keçirilməsi prinsiplərini, valyuta
tənzimi və valyuta nəzarəti orqanlarının səlahiyyətlərini və funksi-
yalarını, hüquqi və fiziki şəxslərin valyuta sərvətlərinə sahib olmaq,
bu sərvətlərdən istifadə etmək və onlar barəsində sərəncam vermək
sahəsində hüquqlarını və vəzifələrini, valyuta qanunvericiliyinin
pozulmasına görə məsuliyyəti müəyyən edir.
Azərbaycanda valyuta bazarı 1993-cü ildən fəaliyyət gös-
tərir. 1994-cü ilin avqustundan Bakı Banklararası Valyuta Birja-
sında (BBVB) valyuta hərracları keçirilməyə başlandı. Bundan
başqa, valyuta dəyişmə məntəqələri şəbəkəsinin genişləndirilməsi
istiqamətində tədbirlər görüldü.
Artıq 1998-ci ildən başlayaraq valyuta bazarının operatorları
kommersiya əməliyyyatlarını BBVB ilə yanaşı, mütərrəqi elektron
hərraclar sistemi olan Mütəşəkkil Banklararası Valyuta Bazarında
(MBVB) və sərbəst banklararası valyuta bazarı – Açıq Banklarası
valyuta bazarında aparmaq imkanına malikdirlər. Banklar müş-
tərilərinə konversiya xidmətlərini bazarın yuxarıda sadalanan 3
seqmentində iştirak etmədən bankın daxilində göstərə bilərlər.
Göstərilən
xidmət
növlərinin
çoxalması
valyuta
ə
məliyyatlarının həcminin artmasına səbəb olmuşdur. 1994-cü ildə
respublikanın valyuta bazarının həcmi 13.1 mln. ABŞ dolları,
1996-cı ildə 611.4 mln. ABŞ dolları və 1998-ci ildə isə 1 mlrd.
ABŞ dolları təşkil etmişdir. Mərkəzi bank valyuta bazarını daha da
inkişaf etdirmək məqsədilə manatın xarici valyutalara nisbətən rəs-